Grafiek van Daalder: Wat doen aandelen na een laatste renteverhoging?

Van die grafieken waarvan je weet dat ze op een gegeven moment overal zullen opduiken. Vorige week verhoogde de Federal Reserve voor de tiende keer op rij de beleidsrente en gaf tegelijk te kennen een pauze te gaan inlassen. Hiermee gaf de Fed aan eerst maar eens te willen kijken wat de impact van de recente renteverhoging op inflatie zal zijn.

Dan dringt zich uiteraard de vraag op: wat gebeurde er in het verleden met Amerikaanse aandelen vanaf het moment dat de Fed stopte met het verhogen van de rente?

Dan krijg je dus grafieken zoals hierboven. Waar kijken we naar? Naar het prijsverloop van de S&P 500 in de 12 maanden gerekend vanaf de dag dat de Fed de laatste renteverhoging doorvoerde, gemeten over de periode 1974 tot 2018.

De rode lijn geeft het gemiddelde rendement aan (+12,7%) voor de negen ‘end-of-cycles’ aan, de stippellijn het langdurige gemiddelde over de hele periode (+7,9%), terwijl de grijze vlakken een indicatie geven van hoeveel variatie er heeft plaatsgevonden in die negen verschillende periodes.

Zo leverde de 12 maanden na de laatste renteverhoging in 2000 een negatief prijsrendement op van 12,3% (onderkant van het grijze vlak), terwijl aandelen in 1995 met 35,7% in waarde stegen (bovenkant grijze vlak).

Niks geen mooi voorspelbaar rentepad

De optimistische boodschap zou zijn dat Amerikaanse aandelen in de twaalf maanden na de laatste renteverhoging doorgaans een beter dan gemiddeld rendement opleveren, de realistische boodschap is echter dat je hier geen fluit aan hebt. Niet alleen is de selectie veel te beperkt (we kijken naar slechts negen gebeurtenissen), maar bovendien valt er nog wel het een en ander af te dingen op de definitie van de ‘laatste renteverhoging’ in een cyclus.

Wie het verloop van de beleidsrente van de Fed erop naslaat, ziet meteen dat er tussen 1975 en 1986 geen sprake was van een mooi, voorspelbaar rentepad. Het kwam regelmatig voor dat een periode van renteverhogingen tijdelijk onderbroken werd door een (eenmalige) renteverlaging.

Omgekeerd gebeurde dat ook. Zo verlaagde de Fed de beleidsrente in de periode 1984 tot 1986 weliswaar van 11,75% naar 5,88%, maar dat neemt net weg dat de beleidsrente in die periode ook drie keer verhoogd werd. Moet je dat als losse periodes van monetaire verkrapping zien, of laat je het buiten beschouwing (zoals in bovenstaande grafiek is gebeurd).

Belangrijkste punt van kritiek

Daarmee kom ik automatisch op mijn belangrijkste punt van kritiek: wie zegt dat er nu sprake is van de laatste renteverhoging? Terugkijkend op de historische data zijn de keerpunten makkelijk te identificeren, maar soms moet je best lang wachten op bevestiging. Dat de Fed een pauze van een aantal maanden of zelfs kwartalen inlast, is niet ongebruikelijk. Geen belegger die op dat moment al met zekerheid wist wat de volgende rentestap zou zijn en dat is momenteel niet veel anders.

"Wie zegt dat we inderdaad der laatste renteverhoging al gehad hebben?"

De markt verwacht weliswaar dat de rente voor het einde van dit jaar alweer stevig verlaagd zal zijn. Wie de laatste Amerikaanse inflatiecijfers erbij pakt, zal al snel zien dat de kerninflatie nog ver verwijderd is van de doelstelling van de Fed, waarmee een renteverlaging voor dit jaar onwaarschijnlijk is. Sterker nog, wat als inflatie toch weer de kop opsteekt? Wie zegt dat we inderdaad der laatste renteverhoging al gehad hebben?

Kortom: leuke grafiek, maar je hebt er weinig aan.