Grafiek van Daalder: Niet Griekenland en Italië zijn het probleem
In de Grafiek van Daalder behandelt beleggingsstrateeg Lukas Daalder van BlackRock elke week een grafiek die wat hem betreft wat meer aandacht mag krijgen. Deze week: welk EU-land heeft de meeste totale schuld?
Vandaag een grafiek die de ontwikkeling van de schuld in de eurozone weergeeft en die een iets ander beeld weergeeft dan we gewend zijn. Normaal kijken we naar de ontwikkeling van de overheidsschuld als percentage van het bbp en roepen we ach en wee en schande over de hoge schuldposities van landen als Griekenland (176%) en Italië (137%). “Hoe krijg je dat als land weer terug naar het gewenste niveau van 60%?”, is hierop dan standaard de vraag.
Nou zal je mij niet horen beweren dat die overheidsschuld geen probleem is, maar waarom beperken we ons eigenlijk altijd tot de overheid? Is het niet net zo belangrijk om ook de schuld van huishoudens en bedrijven mee te nemen? Enter de grafiek van vandaag die kijkt naar de totale schuld per land als percentage van het bbp. En dat levert een heel ander beeld op.
Met uitzondering van Duitsland ligt deze totale schuld inmiddels al tussen de 250% en 350% van het bbp. De grote verrassing is echter dat het niet Italië en Griekenland zijn die de hoogste schuld hebben, maar…. Frankrijk! Vooral het Franse bedrijfsleven heeft een veel hogere schuldlast in vergelijking met de andere landen.
Duitsland (geel) en Frankrijk (roze) hadden in 2003 beide een schuldratio van 210% van het bbp, maar waar de Duitse schuld sinds die tijd licht daalde (naar 190% van het bbp), is die van Frankrijk sterk opgelopen (333% van het bbp). Anders gezegd, in twintig jaar tijd is er een gapend gat van 143%-punt ontstaan. Wellicht zijn het dus niet Griekenland en Italië die het grootste probleem zijn, qua schuld in de eurozone.