Wat is goed risicomanagement? De heftige beursreactie op de uitslag van het Britse referendum dwingt Marcel Tak na te denken over risicobeheersing. 28 juni 2016 10:30 • Door Marcel Tak Dat was een harde klap, afgelopen vrijdag. De meeste van dit soort abrupte marktbewegingen komen onverwacht. Een lange periode van optimisme kan ineens omslaan in een (korte) periode van forse neerwaartse bewegingen. Dat is nou eenmaal het risico dat hoort bij beleggen. De sterke beursval afgelopen vrijdag kwam echter niet vanuit het luchtledige. Al maanden was bekend dat de Britten op 23 juni een referendum over de zogenaamde Brexit zouden houden. Al evenzo lang wezen peilingen uit dat, hoewel misschien niet het meest waarschijnlijke scenario, het uittreden van het VK een reële uitkomst kon zijn. Toen de uitslag daar was, waren de financiële rapen gaar en begonnen de bank- en verzekeringsaandelen aan hun vrije val. De markt was volkomen verrast. Onderzoek Allianz Uit de gebeurtenissen blijkt nog maar weer eens dat risicobeheersing een moeilijke zaak is. Dat wordt ook geïllustreerd in het rapport RiskMonitor 2016 van Allianz. Volgens het onderzoek van de Duitse verzekerings- en vermogensbeheergroep hanteren de meeste institutionele beleggers wereldwijd nog dezelfde risicobeheersingstrategieën als voor en tijdens de kredietcrisis van 2008. Opmerkelijk, want diezelfde beleggers geven aan dat de toenmalige modellen eigenlijk helemaal niet gewerkt hebben om de destijds enorme volatiliteit op de beurzen onder controle te krijgen. Volgens het rapport gaf slechts 38% van de institutionele beleggers aan dat hun risicobestrijding in die periode adequaat was en naar behoren functioneerde. Dat lijkt een laag percentage, maar enige nuancering past daarbij. De kredietcrisis van 2008 was ongekend en ongezien in omvang en gevolgen. Wereldwijd werden alle asset categorieën gekraakt, zowel aandelen, vastgoed en ook obligaties. Als onder die omstandigheden bijna 40% aangeeft dat de risicomodellen goed werken, kun je dat ook als een meevaller zien. De lessen van gisteren Allianz meent echter dat risicobeheersing aan herziening toe is op basis van 68% van de beleggers dat aangeeft daar behoefte aan te hebben. En nog mooier: ze zijn bereid daarvoor te betalen. Wat waren de belangrijkste risicobeheersingsystemen tijdens de kredietcrisis? Het zijn de bekende methoden als diversificatie over asset classes en regio's en duration management voor obligaties. Dynamische asset allocatie speelt ook een grote rol, alsmede risicobudgettering en directe afdekking. Er lijkt mij helemaal niets mis met die strategieën, maar ze hebben destijds niet voor alle beleggers optimaal gewerkt. Bijvoorbeeld omdat nagenoeg niemand een dergelijk crisis in deze omvang zag aankomen, de gevolgen zeer ernstig waren en de correlaties tussen verschillende assets en regio's veel groter waren dan in andere crisis. Het gevaar van de roep om een nieuw instrumentarium door beleggers en adviseurs is dat de risicobeheersing precies wordt afgestemd op de vorige crisis. Die doet zich de volgende keer echter niet voor. Beleggers geven nu als belangrijkste risico aan een voortdurend hoge volatiliteit. Daarnaast speelt het onzekere monetaire beleid van de centrale banken en de ultra-lage rendement op obligaties een rol. Risico is ook kans Ook hierbij zou ik nuancerende opmerkingen willen maken. Natuurlijk zijn bovengenoemde risico-inschattingen begrijpelijk, hoewel over volatiliteit als risico je nog kunt twisten. Zeker als het om langetermijnbeleggers gaat. Maar kernpunt is dat risico van alle tijden is. We hoeven alleen maar de koersbewegingen van aandelen over de afgelopen decennia te zien, met tal van kleinere en grotere crisis, om dat in te zien. Misschien zijn de risico's niet groter dan in het verleden maar wel het risicobewustzijn. Door de toegenomen informatie kunnen we de afzonderlijke risico's makkelijker waarnemen en benoemen. Dat heeft ook zijn nadelen. Het indekken tegen specifieke risico die door beleggers wordt gezien, wordt daardoor alleen maar duurder. Al is het alleen maar vanwege de hoge impliciete volatiliteit van derivaten, die gebruikt worden bij risicoafdekking. Over volatiliteit gesproken, je kunt je afvragen of volatiliteit voor langetermijnbeleggers wel als een risico moet worden gezien, maar juist veel eerder als een kans. Hoe hoger de volatiliteit, hoe lager de waardering van aandelen en hoe meer rendementsperspectief op langere termijn. Geen garantie Langetermijnbeleggers behoren sterk fluctuerende koersen niet als een last te ervaren. Als beleggers dat wel als een risico ervaren, dan hebben zij voor de verkeerde assetallocatie gekozen in relatie tot het risicoprofiel. Volatiliteit behoort voor (langetermijn)beleggers niet als een risico maar veeleer als een kans te worden gezien. Door als tegenpartij te opereren van naar verzekering zoekende kortetermijnbeleggers door het verkopen van derivaten, kan extra rendement gemaakt worden. Wat betreft de lage rente-omgeving, mede als gevolg van het gevoerde monetaire beleid, kunnen de oude risicobeheersingtechnieken die niet werkten in de kredietcrisis, nu uitstekend gebruikt worden. De lage rente en het onzekere monetaire beleid zouden ertoe moeten leiden dat beleggers hun posities in langlopende obligaties fors verminderen. Duration management als uitgelezen instrument de ultralage rentepolitiek op lange termijn de baas te worden! Maar, zo zal de tegenwerping tegen deze vorm van risicobeheersing zijn, dat betekent nauwelijks of zelfs een negatief rendement op deze assetclass. Mijn antwoord is dat dit een juiste constatering is. Maar dat is het feitelijke gevolg van de actuele marktomstandigheden. Waar de rente laag of zelfs negatief is, kan niet op een kunstmatige manier extra rendement worden behaald onder het mom van risicobeheersing. Lagere rendementen Dat is misschien wel de belangrijkste boodschap aan belegger. Accepteer dat toekomstige rendementen in de toekomst een stuk lager liggen. Dit punt bij de samenstelling van de beleggingsportefeuille als uitgangspunt nemen, is misschien we de belangrijkste bijdrage om een goed risicomanagement te voeren. Het hanteren van nieuwe complexe methoden, die bovendien hoog geprijsd zullen zijn, bieden geen garantie afdoende bescherming te bieden tegen de volgende crisis. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.