Heerlijke waarheid actief / passief De passieve IEX Index 20+ deed het in 2013 beter dan de actieve IEX Fonds 40. Beheerder Marcel Tak doet verslag. 7 januari 2014 15:30 • Door Marcel Tak De IEX Index 20+ is in 2013 de winnaar in de strijd tussen actief (IEX Fonds 40) en passief. Als beloning, zo vond IEXProfs hoofdredacteur Peter van Kleef, mag ik het verslag van deze titanenstrijd over het afgelopen jaar schrijven. Vorig jaar werd ik met mijn IEX Index 20+ nog de pan in gehakt door de IEX Fonds 40. Dat weerhield Van Kleef er overigens niet van mij destijds ook op te dragen het verslag te verzorgen. Het zal niet verbazen dat ik het dit keer met meer plezier doe dan een jaar geleden. De battle heeft nu twee volle jaren van zware strijd achter de rug en de zaak lijkt in evenwicht. In 2012 was er winst voor de actieve fondsselectie, terwijl de IEX Index 20+ in 2013 met de eer streek. Echter, zoals bij elke sport gebruikelijk, is bij gelijke stand het doelsaldo doorslaggevend. In 2012 scoorde de IEX Fonds 40 met een plus van 13,66% precies 0,91 procentpunt beter dan de 12,75% van de Index 20+. Voor 2013 behaalde de Index 20+ een positief resultaat van 5,24%, waar de actieve tegenhanger op 2,92% bleef steken. Dat is een verschil van 2,32 procentpunt. Het totaalbeeld laat zien dat een investering van 100 euro in de actieve index in twee jaar zou hebben geleid tot een bedrag van 115,95. Eenzelfde belegging volgens de passieve index zou uitkomen op 118,66. Het is duidelijk, aan de IEX Fonds 40 in 2014 de zware opgave deze achterstand in te lopen. Welke conclusies kunnen we trekken uit de prestaties van beide indices in het afgelopen jaar? Eerst laat ik zien welke sectoren in beide indices het best en het slechtst hebben gescoord. Top 3 beide indices Nr. IEX Fonds 40 IEX Index 20+ 1 Europa smallcaps (31,12%) Europa smallcaps (33,48%) 2 Aandelen VS (27,97%) Aandelen VS (26,03%) 3 Aandelen Nederland (17,42%) Aandelen Nederland (25,29%) Flop 3 beide indices Nr. IEX Fonds 40 IEX Index 20+ 1 Edelmetalen (-44,39%) Edelmetalen (-43,53%) 2 Grondstoffen (-14,11%) Schuld EM (-11,56%) 3 Schuld EM (-11,56%) Vastgoed Azië (-10,05%) De drie toppers zijn voor beide indices hetzelfde en dat geldt ook voor de nummer 1 in de Flop 3. Schuld uit opkomende landen komt eveneens in beide floplijstjes voor. De grote gelijkenis van deze tabellen geeft in ieder geval een indicatie dat de IEX Index 20+ een geloofwaardige afspiegeling is van de IEX Fonds 40. Zo af en toe zijn er kritische geluiden die stellen dat het verschil in prestatie zou samenhangen met de kwaliteit van de beheerder van deze indices. Hoe graag ik dat ook over 2013 zou willen bevestigen - ik meen dat we de uiteenlopende prestaties hoofdzakelijk aan de kwaliteit van de beheerders van de fondsen ten opzichte van de indices mogen toewijzen. Laten we de verschillen in rendement tussen alle categorieën van actief en passief eens met elkaar vergelijken. Misschien werpt dat licht op de relatie tussen het rendement van actief en passief beleggen. De groene regels geven de outperformance van de IEX Index 20+ indexfondsen in de betreffende sector aan. IEX Fonds 40 IEX Index 20+ Verschil Aandelen hoogdividend +12,22% +21,99% +9,77% Aandelen Azië -10,36% -2,05% +8,31% Aandelen Nederland +17,42% +25,29% +7,88% Aandelen wereld +14,58% +21,20% +6,63% Aandelen Europa +14,61% +19,56% +4,95% Grondstoffen -14,11% -9,64% +4,47% Vastgoed Europa +5,67% +9,18% +3,51% Energie +9,93% +12,42% +2,50% Aandelen Europa smallcap +31,12% +33,48% +2,36% Edelmetalen -44,39% -43,53% +0,87% Geldmarkt -0,14% +0,17% +0,31% Obligaties Europa +2,59% +2,15% -0,44% Obligaties wereldwijd -1,49% -2,32% -0,83% Obligaties high yield +1,29% +0,39% -0,90% Aandelen VS +27,97% +26,03% -1,94% Obligaties EM -11,56% -14,53% -2,97% Aandelen Afrika +1,95% -1,19% -3,14% Vastgoed wereldwijd +4,42% +0,87% -3,55% Aandelen EM -3,53% -8,23% -4,72% Vastgoed Azië -0,46% -10,05% -9,59% Van de twintig sectoren behaalde de IEX Index 20+ in 11 daarvan een outperformance. De gemiddelde outperformance van de 11 sectoren kwam uit op 4,69%. De negen sectoren waarin de IEX Fonds 40 beter scoorde, kwamen tot een gemiddeld betere prestatie van 3,12%. Opvallend is dat de eerste vijf posities in bovenstaande tabel worden ingenomen door (standaard) aandelenfondsen uit ontwikkelde markten. De behaalde outperformance is van bijna 5% tot bijna 10% bovendien erg groot. Het ligt in lijn met de gedachte dat het voor actieve beheerders moeilijk is om bovengemiddeld te presteren met aandelen in markten waarover al veel bekend is en gepubliceerd wordt. De grote outperformance (9,77%) van de hoogdividendaandelen is opmerkelijk. Je zou verwachten dat juist voor dit soort fondsen specifieke kennis vereist is. Niet elke hoge dividenduitkering is een indicatie voor een goed en stabiel bedrijf met mooie dividend- en winstvooruitzichten. Opvallend: vorig jaar werd met precies dezelfde actieve en passieve fondsen in deze sector door de IEX Fonds 40 een ruime outperformance van 3,60% gehaald. Een tweede opmerkelijke constatering is dat alle obligatiesectoren in de actieve IEX Fonds 40 beter presteerden dan de ETF-tegenhangers. Voor obligaties uit emerging markets liep de outperformance op tot bijna 3%. De andere drie obligatiefondsen behaalden minder dan 1% outperformance, maar ik moet tot mijn vreugde concluderen dat, in ieder geval op basis van deze cijfers, voor obligaties specialistische kennis tot meerwaarde kan leiden. Actief vastgoedVoor vastgoed kan ik die conclusie net niet trekken. Hoewel wereldwijd en Azië actief veel beter presteerden dan de passieve tegenhanger, ligt dat voor Europees vastgoed andersom. Maar in totaal doet actief vastgoed het beter dan een passieve selectie. Grondstoffen-, energie- en edelmetalen (gerelateerde) fondsen scoorden daarentegen allen weer beter in de passieve IEX Index 20+ Hierbij valt op dat in het geval van de slechtste categorie, edelmetalen met een koersval van een dikke 40% in beide indices, er in rendement zeer weinig verschil tussen de indices is. Of we in 2014 een inhaaleffect zullen zien, zal niet meer direct uit de indices kunnen worden afgeleid. IEX Fonds 40, en dus ook IEX Index 20+, zullen het dit jaar zonder aparte edelmetalencomponent doen. Voorzichtige conclusiesEen laatste opvallende punt is dat van de Afrikaanse aandelen. De resultaten zijn per saldo gematigd, met bijna 2% voor actief en een dikke -1% voor passief. Dat leidt overigens wel tot een vrij groot verschil van 3% in het voordeel van actief. Nog opmerkelijker is het enorme verschil in rendement van de twee passieve fondsen. De beide actieve fondsen bleven met +0,81% (JPM Africa Equity) en 3,09% (Fidelity Funds - Em Eu M East and Afr A-EUR) dicht bij huis. "Mijn" PowerShares MENA Nasdaq scoorde echter +19,43%, terwijl de tweede geselecteerde Lyxor Pan Africa met -21,80% een wanprestatie leverde. Per saldo hielden beide fondsen zich met gemiddeld -1,19% onopvallend in evenwicht. De reden voor het sterke rendementsverschil is dat de Lyxor gericht is op mijnbouwbedrijven in Afrika. De koersprestatie van deze bedrijven was, in lijn met de grondstoffenmalaise, sterk negatief. De OMX MENA index bestaat uit veel consumentengerelateerde bedrijven uit voornamelijk Arabische landen (Midden-Oosten en Noord-Afrika). Deze bedrijven presteerden juist heel goed. Het geeft wat mij betreft het belang aan om bij zeer gespreid beleggende actieve fondsen in sommige gevallen meerdere ETF tegenhangers te kiezen om tot een goede afspiegeling te komen. Concluderend was het een goed jaar voor hen die van mening zijn dat actief beleggen niet loont ten opzichte van passieve posities. Dat geldt met name voor aandelenbeleggingen in ontwikkelde markten. Actief beheer van obligatieportefeuilles lijkt juist wel toegevoegde waarde te hebben. Over 2014 zal moeten blijken of deze voorzichtige conclusies kunnen worden doorgetrokken. Dat zul u tegen die tijd in het verslag lezen. De schrijver daarvan is nu al bekend, ongeachte de uitslag van de actief-passief battle 2014. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.