Bob Seawright's Grote Risico Boek "Risico is altijd riskant" is slechts één briljante oneliner uit Het Grote Risico Boek op het blog Above The Market. 3 september 2012 12:00 • Door IEXProfs Redactie "Risico is altijd riskant": met die onvergetelijke oneliner eindigt Deel I (hier vind je Deel II) van Het Grote Risico Boek dat de Amerikaanse "retirement guru" Bob Seawright schreef voor Above The Market, een blog met "Data Driven Perspectives on Capital Markets and Personal Finance". Risico, zo begint Seawright, is "allesbehalve tam, goedaardig, geheel voorspelbaar of volledig controleerbaar". Risico is een kameleon die "zich niet precies laat definiëren". Boek I: Risico als ding "Als wij ooit fatsoenlijke beleggers of handelaren willen worden," vervolgt de retirement guru, die zelf advocaat en financieel adviseur is geweest, "dan moeten we rekening leren houden met risico. We moeten het bestuderen, proberen te kwantificeren en analyseren. We moeten onze hersens kraken" op risico. In Deel I behandelt Seawright eigenschappen van risico vanuit een "probabilistisch" perspectief. "Risico is niet noodzakelijkerwijs goed of slecht." Het verschil tussen risico en onzekerheid "Risico heeft een onbekende uitkomst," zo citeert Seawright het boek More Than You Know: Finding Financial Wisdom In Unconventional Places (2006) van Michael Mauboussin, "maar we kennen wel de onderliggende verdeling van dat resultaat. Onzekerheid heeft ook een onbekende uitkomst, maar daarvan kennen we de onderliggende verdeling niet." Laat de kaarten altijd in jouw voordeel zijn Als je waarschijnlijk gaat verliezen, moet je domweg niet spelen. Houd daarbij vast aan een breed begrip van winnen en verliezen. Als je 60 van de 100 keren tien dollar verspeelt en 40 van de 100 twintig dollar opstrijkt, dan ben je per saldo een succesvolle gok aangegaan. Omvang is belangrijk De omvang van je gok moet gerelateerd zijn aan zowel de waarschijnlijkheid dat je wint als de hoogte van de inzet. Een aas is een flinke investering waard, tweeën en drieën zijn dat niet. "Tenzij je bluft," aldus Seawright, "hetgeen buiten het bereik van beleggen valt." Niet buiten het bereik van de handelaar. "Dat is een heel ander verhaal." De markt kan langer onredelijk blijven dan jij geld hebt Keynes' beroemde adagium impliceert dat je veel ijzers in het vuur moet hebben om een redelijke kans te maken dat je het resultaat bereikt dat je in je hoofd hebt. Vermijd déja vu's Als je je beleggingen spreidt om je risico te verkleinen, moet je ook zeker weten dat je niet in feite steeds dezelfde gok aangaat. Dat is de les van de kredietcrisis, toen alles ineens met alles positief bleek te correleren. Let extra goed op de wildste ontsporingen De meeste beleggers houden bewust of onbewust rekening met een beschaafd soort van afwijkingen van het gemiddelde. Maar risico concentreert zich juist in onverwachte en onvoorspelbare momenten en gebeurtenissen met extreme gevolgen – een tweede les uit de kredietcrisis. Benoît Mandelbrot noemde dit fenomeen "wild randomness". Houd op met spelen zodra je hebt gewonnen "Als je je doelstellingen hebt bereikt," aldus Seawright, "moet je niet alleen je risico tot nul reduceren, maar de hele speeltafel de rug toekeren." Deze schijnbare open deur blijkt in de praktijk de moeilijkste les van allemaal. Boek II: Risico als duivel Tot zover Seawright's waarden-neutrale, probabilistische benadering. In Deel II verandert hij zijn uitgangspunt. "Van zichzelf is risico goed noch slecht," herhaalt hij. "Het is simpelweg riskant." Zo bezien betekent het vergroten van je risico niets meer of minder dan het vergroten van de volatiliteit van je resultaat. "Maar voor de meesten van ons betekent een groter risico tevens een groter gevaar. Voor beleggers staat het gelijk aan geld verliezen." Localiseer het gevaar Dat gevaar localiseren is de eerste opdracht voor iedere belegger. Seawright illustreert dit met een prachtig voorbeeld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog dachten Britse bureaucraten hun bommenwerpers beter te beschermen tegen de Duitse jachtvliegers en flakschutters door die gedeelten te versterken waar heelhuids teruggekeerde toestellen de meeste schade vertoonden. De wiskundige Abraham Wald besefte als enige dat daar juist het minste gevaar school. Kennelijk, aldus zijn geniale inzicht, waren dat de plekken met het grootste incasseringsvermogen in de constructie van de bommenwerpers. Wald adviseerde die plaatsen te verstevigen waar terugkerende vliegtuigen de minste schade vertoonden. Niet toevallig bleken dat de cockpit en de brandstoftanks te zijn. Aldus geschiedde, met als resultaat een significante verbetering van de overlevingsstatistieken van de bomber crews. "Beleggen is meestal een spel van verliezers," aldus Seawright. "Geluk bepaalt het resultaat. Alleen door vergissingen te vermijden kunnen we meestal winnen. Door risico nauwkeuriger te bestuderen kunnen we onze kans vergroten op een positief resultaat." Ofschoon risico zich niet in één definitie laat vatten, kent het fenomeen wel een reeks van karakteristieke eigenschappen die Seawright opsomt. Volatiliteit De meest gebruikte "proxy" voor risico, die het ongrijpbare, kameleontische fenomeen ook het dichtste benadert. Maar let wel: de meeste beleggers bepalen volatiliteit aan de hand van standaarddeviaties, die op hun beurt gebaseerd zijn op historische volatiliteiten, die, zoals bekend, geen enkele garantie bieden voor de volatiliteiten van de toekomst. De waarschijnlijkheid van een Permanent Verlies van Vermogen "Uiteindelijk," aldus Seawright, "draait financieel risico om de beren op de weg naar je financiële einddoel." Onderweg geld verliezen is het voornaamste signaal dat je dat einddoel niet zult halen. Trek in risico (risk appetite) Deze eigenschap verschilt essentieel van, zeg, zin in roomijs met verse aardbeien en slagroom. Deze "trek" moet puur neutraal zijn. Zit je tegen je pensioen aan waarvoor je hebt belegd, dan behoort je trek in risico minimaal te zijn. Ben je 22? Tuck in! Risicotolerantie Het niveau van onzekerheid dat een belegger aan kan in relatie tot een verlies aan waarde van zijn portefeuille. "Helaas," observeert Seawright, "is onze risicotolerantie het hoogst wanneer alles goed gaat, en het laagst wanneer alles fout loopt: 'Ik heb geen cash nodig hoor! Totdat ik het wel nodig heb'." Juist in dat laatste geval hebben we een dikke huid nodig. Het punt waar trek in en tolerantie voor risico elkaar ontmoeten, bepaalt onze risicocapaciteit, de mate waarin wij de gevolgen van risico aan kunnen. Die capaciteit is een functie van incasseringsvermogen in empirische zin – welk verlies kun je nog verdragen? – en in emotionele zin – welk verlies bezorgt je nog net geen slapeloze nachten? Staartrisico De kans dat zich een zeldzame gebeurtenis voordoet, technisch vertaald in de kans dat een portefeuille meer dan drie keer de standaarddeviatie afwijkt van zijn gemiddelde waarde. De meeste beleggers kijken alleen naar negatieve staartrisico's en zien positieve staartrisico's aan voor een blijk van genialiteit. Menige hotshot op Wall Street heeft zijn komeetcarrière aan dit laatste misverstand te danken. Het zwarte-zwaanrisico De waarneming van miljoenen witte zwanen bewijst nog steeds niet dat alle zwanen wit zijn. Maar om die stelling onderuit te halen, volstaat het zien van één zwarte zwaan. Nassim Taleb's beroemde metafoor duidt op gebeurtenissen die ons verrassen, die een enorme impact hebben en die we naderhand vaak rationaliseren – wat Taleb de "narrative fallacy" noemt. Het grote verschil met staartrisico's is dat "zwarte zwanen" zich in het geheel niet laten voorspellen. Risicobeoordeling Seawright's definitie van deze eigenschap: "De bepaling van de kwantitatieve én kwalitatieve waarden van een risico dat is gerelateerd aan een concrete situatie en een herkenbaar gevaar." De kwantitatieve vraag leidt tot de berekening van het mogelijke verlies en van de kans dat zich dit zal voordoen. De kwalitatieve vraag is breder: wat kan er misgaan, en waarom? Risicomanagement Het logische gevolg van de localisering en beoordeling van de gevaren die onze beleggingsdoelen bedreigen. Seawright beschouwt het "briljante" boek Against The Gods: The Remarkable Story of Risk (1996) van Peter Bernstein als de beste gids door dit mijnenveld. Maar, zo waarschuwt hij, "de financiële geschiedenis van de 21ste eeuw bewijst tot dusver hoezeer we onze vorderingen op dit gebied hebben overschat". Risicobudget Iedere belegger moet vooraf bepalen wanneer hij welk rendement met zijn portefeuille wil behalen. Risico nemen is daarbij onvermijdelijk, het is alleen zaak de optimale mix van risico en rendement op te zoeken. Het risicobudget is het bijbehorende risiconiveau van de totale portefeuille, maar dan verdeeld over de verschillende samenstellende delen. Zodra het risicobudget is vastgesteld, kan ieder deel worden gemonitord op afwijkingen die de maximaal aanvaardbare te buiten gaan. Maar, zo waarschuwt Seawright: "Zoals bij alles is de theorie veel eenvoudiger dan de praktijk." Gedragsrisico's Niet voor niets sluit Seawright af met onze grootste zwakheden, de illusies en leugentjes om bestwil waarmee wij onszelf weghouden van die felbegeerde beleggingsdoelen. Hij onderscheidt recency bias – onze neiging de winnaars van gisteren als de winnaars van morgen te beschouwen – , optimism bias – Ajax-fans hebben een heilig vertrouwen in Ajax – en confirmation bias – wij prefereren die informatie die ons bevestigt in onze (voor)oordelen. De Redactie van IEXProfs bestaat uit verschillende journalisten. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. . Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.