Om met het goede nieuws van de Europese fondsenindustrie te beginnen: het totaal belegde vermogen steeg vorig jaar van 8,8 bijoen euro tot 9,4 biljoen euro. Deze recordstand kwam mede tot stand door een inflow van 268 miljard euro.
Een deel van de stijging van het Europese belegde vermogen kon worden toegeschreven aan de onverminderde populariteit van indexfondsen. Het totaal belegde Europee ETF-vermogen bedroeg eind december 2016 514,5 milard euro, 86,4 miljard euro meer dan een jaar eerder. Deze winst is voor iets minder dan de helft het gevolg van de instroom van nieuw geld.
Ontwikkeling Europees belegd vermogen
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Eind 2016 waren Europese fondsbeleggers het meest belegd in aandelen (3,3 biljoen euro), gevolgd door obligaties (2,4 biljoen euro) en mixfondsen (1,4 biljoen euro).
Marktaandeel verschillende beleggingscategorieën eind 2016
Klik op de afbeelding voor een grote versie
De net inflow van 268,7 miljard euro in 2016 is geen bedrag om zielig over te doen, maar het was wel minder dan in 2015 (+386,0 miljard euro) en 2014 (+351,0). Maar, en dat moet ook gezegd, in 2016 werd wel meer geld opgehaald dan de gemiddelde inflow (162,2 miljard euro) over de lange termijn.
Inflow Europese fondsenindustrie
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Maar niet alle beleggingscategorieën floreerden in 2016. Obligatiefondsen (+110.9 miljard euro) waren het het best verkocht. Ook alternatieve producten (+37,5 miljard euro) en mixfondsen (+25,9 miljard euro) deden het goed. Opmerkelijk is de slechte gang van zaken aan het aandelenfront. Aandelenfondsen beleefden in 2016 een uitstroom van 28,2 miljard euro). Reden? Veel beleggers stapten begin vorig jaar uit aandelen om vervolgens niet meer in te stappen.
Opmerkelijk is ook dat, terwijl actieve aandelenfondsen geld verloren, de passieve aandelenfondsen juistinflow boekten van 15,5 miljard euro.
Netto verkoop per beleggingscategorie
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Op sectorniveau was 2016 vooral een goed jaar voor obligaties wereldwijd (+22,1 milkard euro), aandelen wereldwijd (+19,6 miljard euro), korte termijn Europese obligaties (+15,3 miljard euro), aandelen opkomende markten (+14,7 miljard euro) en EMS harde valuta's (+14,3 miljard euro).
Dat waren de winnaars. Aan de andere kant van het spectrum vinden we de sectoren die in de verkoop gingen, aangevoerd door Europese aandelen (-20,6 miljard euro), aandelen Japan (-13,1 miljard euro) en Europese staatsobligaties (-11,1 miljard euro)
De sectorwinnaars en verliezers van 2016
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Ook in 2016 was Blackrock (640,3 miljard euro). het beleggingshuis met het meeste belegde vermogen onder beheer. Op grote afstand volgen JP Morgan (302,2 miljard euro), Deutsche Bank (262,2 miljard euro) en UBS (226,8 miljard euro). De positie van de nummer JP Morgan is in die zin opvallend, omdat het de enige grote beleggingsinstelling in Europa is, die geen ETF's verkoopt.
De belangrijkste beleggingshuizen in Europa naar belegd vermogen
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Met een nettoverkoop van 46,7 miljard euro was Blackrock in 2016 - het kan niet verbazen - het best verkopende beleggingshuis. Meer dan de helft van de instroom (+26,6 miljard euro) was te danken aan de verkoop van ETF's onder het label iShares. Ofwel, inmiddels verkoopt Blackrock meer passieve dan actieve beleggingen. Is dat het pad dat ook de fondsconcurrentie gaat bewandelen? Zonder verkoop van ETF's zou Blackrock in 2016 na Aviva (+22,0 miljard euro) de nummer twee fondsverkoper zijn geweest.
Nog meer verkoopcijfers:
De nummer 1 verkoper van aandelenfondsen in 2016 was KBC (+10,4 miljard euro).
De nummer 1 van mixfondsen was Union Investment (+4,3 miljard euro).
De nummer 1 van alternatieve beleggingen was Nordea (+11,1 miljard euro)
De best verkopende Europese fondsenhuizen in 2016
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Net als de twee jaren ervoor was 2016 voor de Europese fondsenindustrie een consolidatiejaar. Het aantal fondsen nam ten gevolge van meer liquidaties en fusies dan lanceringen af met 446 fondsen.
Ook 2016 was een consolidatiejaar
De meeste fusies (330) en liquidaties (541) in 2016 plaats vonden plaats bij aandelenfondsen. Dat is logisch, want de meeste fondsen in de markt zijn aandelenfondsen.
Opvallender was het aantal lanceringen van mixfondsen (707). Geen andere assetcategorie kwam in de buurt. Twee redenen hebben volgens mij voor deze sterke toename van mixfondsen in 2016 gezorgd:
1. Het duurt lang totdat een fonds in de markt is gezet. In 2015 stroomde erg veel geld naar mixfondsen. Dat leidde pas een jaar later tot het aanbod van nieuwe fondsen.
2. Toen de rente in de VS begon te stijgen, zochten obligatiebeleggers naar alternatieven en kwamen vanzelf bij mixfondsen uit.
Alleen het aantal mixfondsen nam in 2016 in Europa toe
