Het is beter om goed geïnformeerd te beleggen dan zogenaamd beschermd te zijn. Dat bewijst deze ETN, de iPath S&P 500 VIX Short-Term Futures ETN, die futures op de volatiliteitsindex S&P 500 volgt. Er zijn veel beleggers die op de toenemende volatiliteit willen inspelen.
Bijvoorbeeld met de gedachte dat in tijden van voorspoed en stijgende koersen de beweeglijkheid relatief laag is. Maar zodra de aandelenkoersen in een neerwaartse spiraal terecht komen, kan de beweeglijkheid sterk toenemen. Met een positie in volatiliteit, dat kan via deze ETN, zou er een vorm van bescherming tegen (onverwachte) koersdalingen op de beurs zijn.
Hoe succesvol is zo’n strategie?
De index
De onderliggende index van de S&P 500 VIX Short-Term Futures ETN bestaat uit kortlopende futures op de volatiliteitindex van de Amerikaanse S&P 500 (VIX). De twee kortlopende futureposities betreffen de eerstkomende maand en de daaropvolgende maand.
Elke maand wordt de vervallende future doorgerold naar een positie die twee maanden later afloopt. Van belang daarbij is de prijsstructuur van de future. Die is duidelijk contango. Dat betekent een algemene verwachting dat de toekomstige volatiliteit hoger zal zijn dan de actuele.
Daardoor kan er met het doorrollen veel rendement verloren gaan. Zo is de actuele VIX gelijk aan 13,5. De beweeglijkheid van de eerstvolgende futures is echter gelijk aan 14,5 en die voor de volgende maand is zelfs 16,6. De index genereert ook rente-inkomsten op de liquide middelen.
Aangezien de (kortlopende) rente nagenoeg nihil is, levert dit element nauwelijks rendement op.
De ETF
De ETF is in de vorm van een Exchange Traded Note (ETN). Dat betekent dat er geen sprake is van een beleggingsfonds. Dit product is een obligatielening aan Barclays Bank, de uitgevende instelling, en de belegger loopt daarmee een debiteurenrisico op de bank.
De note lost af op 30 januari 2019. De jaarlijkse kosten die de uitgever van de note berekent, bedragen 0,89%. Dat percentage is dan ook de jaarlijkse achterstand van de ETN ten opzichte van de op de twee futures gebaseerde VIX. Is dat de oorzaak voor de kwalificatie: op één na slechtst presterende ETF?
Nee, die eer valt dit product ten deel vanwege de prestatie van de onderliggende index zelf. Deze index is vanaf 29 januari 2009, de start van de ETN, met 99,85% gedaald. De ETF kelderde vanaf de start met 99,86%. Dat zijn trieste percentages. Maar waarom dan de op één na slechtste ETF?
Dat komt omdat concurrent VelocityShares een soortgelijke ETN heeft uitgegeven, een jaar na de iPath, maar dan met een hefboom van twee. Het rendement op deze ETN sinds de introductie is gelijk aan -99,9992%. Het kan dus altijd slechter!
Wat vindt Tak?
Producten op indices die met gemak in enkele jaren met nagenoeg 100% kunnen dalen, zijn niet geschikt voor een buy and hold-strategie. Een index die per definitie nooit oneindig kan stijgen, dat geldt voor de volatiliteitindex, levert op lange termijn nooit rendement op.
In combinatie met de contango-prijsstructuur is het pleit voor dergelijke indices snel beslecht. Waarom dan toch aandacht voor deze indexproducten? Dat is mede ingegeven door het feit dat toezichthouders in Europa steeds meer de weg opgaan van het verbieden van beleggingsproducten.
Deze ETN laat zien dat beleggers beter goed geïnformeerd kunnen zijn, dan beschermd te worden via productverboden.
