ETF-industrie moet vernieuwen

Het komt mede door Lee Kranefuss (54) dat het Exchange Trade Fund (ETF) is uitgegroeid tot een geliefd beleggingsinstrument onder beleggers. De Amerikaan onderkende rond de eeuwwisseling in dienst van Barclays Global Investors het potentieel van de indextracker. Hij richtte een eigen ETF-divisie op, iShares. Onder zijn bewind tussen 2000 en 2009 groeide het belegd vermogen van 0 naar 300 miljoen Amerikaanse dollar in een markt, die nog geen 40 ETF’s telde.

“ETF’s hebben het gereedschap gedemocratiseerd dat lang alleen beschikbaar is geweest voor professionele beleggers,” blikt Kranefuss terug. “Beleggers hebben nu toegang tot duizend indices, ook tot voorheen afgesloten markten. Zij kunnen tegen lage kosten een wereldwijde portefeuille aanhouden.”

Kranefuss acht het niet ondenkbaar dat ETF’s op termijn beleggingsfondsen volledig vervangen. De bloostelling aan categorieën en regio’s, en niet de managersselectie drijft beleggers, zegt de ETF-pionier. ETF’s beschikken in dat selectieproces over de beste papieren. “ETF’s maken het mogelijk om dezelfde strategieën toe te passen als actieve managers, maar tegen veel lagere kosten.”

ETF’s in de gevarenzone

Het grootste gevaar is dat de ETF-industrie ten prooi valt aan zijn eigen succes. Kranefuss ziet bij ETF-aanbieders zelfgenoegzaamheid wat leidt tot een gebrek aan innovatie. Iedereen wil die ene hit kopiëren en een deel van de buit binnenhalen. Daardoor zijn er een paar ETF’s op de markt waarin een miljard dollar of meer is belegd, en veel waarin weinig tot niets is belegd. Op basis van het kleine belegde vermogen bevinden zich momenteel 500 ETF’s in de gevarenzone, volgens ETF.com.

“Die goudkoorts zorgt ervoor dat sommige ETF-aanbieders het lastig krijgen. Ze moeten innoveren of ze zullen sterven. Ik zie te veel producten, die snel willen inspelen op trends. De weg tussen een trend signaleren en de markt verslaan door in die trend met een ETF te beleggen is echter lang.”

Smartbèta heeft ook niets met vernieuwing te maken, vindt hij. “Smartbèta? Dat is een beetje extra rendement tegen een veel hogere prijs. Een bijna actieve strategie, bedacht om meer geld te kunnen verdienen. Sommige momentum-ETF’s leveren helemaal geen momentum. Dat gepraat over alpha versus bèta en actief versus passief is mij te simpel. Het idee van smartbèta moet overboord.”

Kranefuss naar Source

iShares is in 2009 overgenomen door BlackRock, leider in een markt waarin ruim 3.300 miljard dollar omgaat en die ruim 6.000 ETF’s telt, die blootstelling bieden aan bijna elk denkbare categorie, sector, factor, thema of land. Een jaar na de overname verliet de Kranefuss iShares. Twee jaar later werd hij partner bij Warburg Pincus, een private equityhuis met 37 miljard Amerikaanse dollar onder beheer. Warburg Pincus nam in 2014 later een meerderheidsbelang in de Europese ETF-aanbieder Source, en schoof Kranefuss naar voren als executive chairman.

Source is in april 2009 opgericht door vijf grote handelshuizen om eigen indexproducten te ontwikkelen: Bank of America Merrill Lynch, Goldman Sachs, Morgan Stanley, JP Morgan en Nomura. Volgens Thomson Reuters is Source de zevende ETF-aanbieder in de geconcentreerde Europese ETF-markt, met 18 miljard euro onder beheer. Kranefuss ziet Source als een disruptor. De ETF-aanbieder heeft een open architectuurplatform, dat externe partijen voor de ontwikkeling van eigen producten kunnen aanwenden.

Daardoor kan Source samenwerken met de beste beleggers en de beste ideeën omarmen voor de ontwikkeling van ETF’s. Kranefuss refereert aan de samenwerking met Pimco op het gebied van obligaties en met Goldman Sachs op het gebied van multifactorbeleggen. De Amerikaan wil met een nieuwe onderneming,55 Capital Partners, de markt voor ETF-portefeuilles veroveren. Die markt met een geschatte omvang van 350 miljard Amerikaanse dollar is over vijf jaar verdubbeld, verwacht BlackRock.

Dynamisch beheerde ETF-portefeuilles

Kranefuss heeft het bedrijf opgericht met Vinay Nair, oud-topman van Ada Investment Management, en Bruce Lavine, de voormalige baas van iShares Europa. 55 Capital Partners wil ‘hedgefundachtige strategieën’ democratiseren, en actief en dynamisch beheerde ETF-portefeuilles aanbieden voor een instapbedrag van 250.000 dollar en een beheervergoeding van 40 tot 100 basispunten.

Het bedrijf heeft in juli dit jaar vijf portefeuilles op de markt gebracht op basis van wereldwijde macrostrategieën, waarbij het risicomanagement voorop staat. De belangrijkste portefeuille, Dynamic Macro, biedt blootstelling aan een mix van aandelen, obligaties, grondstoffen, valuta en absolute return.

De portefeuille met 60% aandelen en 40% obligaties heeft zijn beste tijd gehad, zegt Kranefuss. Zoals een ijzerwinkel schroeven, en bouten in alle soorten en maten verkoopt, wil hij bestaande indices in stukjes hakken en smeden tot beleggingsportefeuilles waarvan de rendements-risicoverhoudingen van deze tijd zijn. “Dat is precies wat hedgefondsen doen. Het vraagt om actief en dynamisch beheer. Dankzij de rekenkracht van de computer kunnen wij dat werk uitvoeren voor beleggers, die te weinig vermogen hebben om voor hedgefondsen interessant te zijn.”

Hedgefondsen

De vraag is of hedgefondsmanagers hun receptuur willen delen met Kranefuss. Als de massa toegang krijgt tot hun geheimen is hun rol mogelijk uitgespeeld. De Amerikaan zegt dat hij niet van plan is om hedgefondsmanagers informatie te ontfutselen. Ook hengelt hij niet naar de gunsten van personeel van deze fondsen.

Gelukkig is de nformatie over hoe hedgefondsen te werk gaan in de regel openbaar en goed gedocumenteerd. “Het zijn vaak wetenschappelijke benaderingen, verpakt in een wiskundig model. Het probleem is dat hedgefondsen niet gedisciplineerd te gaan. Wij hebben meer discipline,” besluit Kranefuss.

Een uitgebreid interview met Lee Kranefuss is te lezen in IEXProfs Magazine, dat eind september / begin oktober zal verschijnen.