Threadneedle Street is al honderden jaren het adres van de Bank of England, die sinds haar oprichting in 1694 een monopolie heeft op de uitgifte van bankbiljetten. Aardig detail is dat de Bank of England (BoE) is opgericht door William of Orange en daarmee ook een Nederlands tintje heeft.
De afgelopen eeuwen heeft de BoE veel verschillende taken gehad. De bank begon als een financieringsplatform voor de Engelse economie en de toezichthouder op de creatie van geld. Met elke crisis en economische cyclus werd de rol van de BoE verder uitgebreid, waaronder het optreden als “lender of last resort” voor Engelse banken.
In 1998 werd de BoE als een echt zelfstandige centrale bank op afstand van de overheid geplaatst met een onafhankelijk mandaat. Dat zou de beste oplossing zijn om de inflatie duurzaam te beteugelen en toezicht te houden op het Engelse bankwezen.
Geschiedenis herhaalt zich
In de lange historie van de BoE is er al veel geklaagd over haar beleid en met name als er zoveel geld in omloop werd gebracht dat de marktrente sterk daalde. In de negentiende eeuw trok vooral Walter Bagehot, columnist/journalist bij de Economist fel van leer tegen de praktijken van de BoE om geld uit te lenen aan zwakke banken tegen een te lage rente om de economie te stimuleren. Walter klaagde dat de gewone Engelse spaarder geen pensioen kon trekken van 2% rente en dat de consequentie was dat beleggers steeds grotere risico's namen om een fatsoenlijk rendement te behalen. Samengevat in zijn woorden: "John Bull cannot stand two percent".
Zijn bericht uit 1852 klinkt ons helaas bekend in de oren. We hebben immers een lange periode achter de rug waarin rentes veel te laag zijn gehouden door centrale banken waardoor beleggers genoodzaakt waren om een meer risicovolle portefeuille op te bouwen. Nu zitten we plotseling in een heel andere omgeving en zien we juist een constante stroom van renteverhogingen.
Engelse rente naar 6%?
Centrale banken hebben in de afgelopen weken gewaarschuwd dat ze nog (lang) niet klaar zijn met het verkrappen van het monetaire beleid en dat inflatiecijfers niet snel genoeg dalen om het “sein veilig” te geven. De BoE heeft deze week besloten om de rente met maar liefst 50 basispunten te verhogen naar 5% en aangegeven dat meer verhogingen noodzakelijk zijn om de hoge inflatie te bestrijden.
Recente inflatiecijfers uit het Verenigd Koninkrijk waren inderdaad niet best, maar de markt heeft nu ingeprijsd dat de rente tot 6% verhoogd wordt tegen het einde van het jaar. Dat lijkt mij een overdreven marktreactie, en ik verwacht dat de BoE niet verder zal komen dan nog twee kleine verhogingen naar 5.5% en dan dit niveau voor geruime tijd aanhoudt totdat de inflatie is afgekoeld.
‘Policy mistake’ op de loer
Persoonlijk denk ik dat alle Westerse centrale banken de piek in hun rentebeleid snel naderen en dat we nog slechts enkele renteverhogingen kunnen verwachten. Normaliter duurt het al enige kwartalen voordat het effect van monetaire verkrapping zijn doel bereikt en de economie afkoelt, maar in deze cyclus lijkt het nog langer te duren.
"Persoonlijk denk ik dat alle Westerse centrale banken de piek in hun rentebeleid snel naderen"
Centrale banken zijn (veel) te laat begonnen met renteverhogingen en starten ook nog eens van een historisch laag niveau, zodat de eerste verhogingen waarschijnlijk weinig effect hadden. Ook voeren overheden nog een veel te expansief fiscaal beleid, wat de economische groei stimuleert in plaats van te helpen met de noodzakelijke afkoeling. De arbeidsmarkt is in Westerse landen tot nog toe zeer sterk gebleven, wat zorgt voor extra consumentenbestedingen en stijgende lonen.
Dit zijn allemaal factoren waardoor veel marktpartijen nu rekening houden met nog veel meer renteverhogingen. In mijn ogen zou dat een duidelijke beleidsfout zijn want deze hoge rentes kunnen zomaar een forse recessie veroorzaken.
Gewoon even wachten
Als de BoE de rente verhoogt tot 6% dan breekt dat absoluut de Engelse economie: de huizenmarkt zal volkomen instorten omdat nieuwe kopers zulke hoge hypotheekrentes niet kunnen betalen. De Engelse overheid zal genoodzaakt zijn om fors te bezuinigen om nog aan haar schulden te kunnen voldoen. Het Engelse banksysteem wordt geconfronteerd met een hausse aan defaults en de Engelse industrie zal investeringsplannen stopzetten en daarbij een golf aan ontslagen aankondigen.
Het lijkt mij een veel beter idee voor centrale banken om na de zomer te stoppen met renteverhogingen en dan geduldig af te wachten tot de economie afkoelt en inflatiecijfers dalen. Het duurt gewoon even voordat alle renteverhogingen hun effect hebben laten zien en het is zeer risicovol om het huidige positieve marktsentiment te zien als een indicatie dat de economie alleen maar door blijft groeien.
"Het duurt gewoon even voordat alle renteverhogingen hun effect hebben laten zien"
Economie koelt wel af
Zowel werkgelegenheids- als inflatiecijfers zijn indicatoren die weinig zeggen over de toekomstige groei, eigenlijk geven ze vooral het beeld van een achteruitkijkspiegel.
Als je scherp kijkt naar meer actuele indicatoren zoals producentenvertrouwen dan zie je dat de economie sterk gaat afkoelen. Zodra de markt dat doorkrijgt, zal ook het positieve sentiment voor aandelen en kredietmarkten een flinke knauw krijgen, wat alleen maar bij zal dragen aan de komende groeivertraging. Een korte rente van 6% is dus helemaal niet nodig, een beetje geduld in Threadneedle Street kan nu geen kwaad.
Hendrik Tuch, CFA is hoofd vastrentende waarden Nederland bij Aegon Asset Management. Aegon Investment Management B.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten als een beheerder van beleggingsinstellingen. Op basis van haar vergunning is Aegon Investment Management B.V. geautoriseerd om individueel vermogensbeheer en beleggingsadvies te verlenen in de zin van de Wet op het financieel toezicht.