Het is mijn ABP niet meer Mijn pensioenfonds, het ABP, verplicht mij in de duurzaamheidshysterie te participeren. Ik ben niet tegen duurzaam beleggen, maar het ABP geeft aan dat duurzaamheid even zwaar weegt als risico en rendement. Dat wil ik niet, zegt Marcel Tak. 8 januari 2019 12:00 • Door Marcel Tak Klimatologische omstandigheden op de beurzen zijn een reden tot zorg. De aandelenkoersen smolten in december als waren zij getroffen door een financiële CO2-aanval. De rente leek in 2018 definitief de klim naar boven te maken, maar daalt nu tot zelfs bijna onder het vriespunt voor 10-jarige staatsobligaties. De actuele situatie op de financiële markten is niet prettig voor veel beleggers, maar zeker niet voor deelnemers aan onze pensioenfondsen. Afkalvende aandelenkoersen en een dalende rente, daar gaan de dekkingsgraden! Gauw eens kijken wat mijn pensioenfonds, het ABP, daarover te zeggen heeft. Het ABP is echter met andere zaken bezig. Het eerste bericht van het nieuwe jaar op de website van ABP luidt dat het fonds zijn missie heeft volbracht: er wordt niet meer belegd in tabak en kernwapens. Geen ondernemers Die mededeling moest ik goed tot mij laten doordringen. Ik had altijd de - kennelijk naïeve - gedachte dat de missie van ABP was zijn deelnemers een zo goed mogelijk pensioen te bezorgen. Dat idee is blijkbaar achterhaald. ABP meldt dat binnen het beleggingsbeleid duurzaamheid en verantwoord ondernemen even zwaar weegt als rendement, risico en kosten. Daarmee geeft het pensioenfonds aan dat in zijn afwegingen onder bepaalde omstandigheden niet alleen rendement kan worden ingeleverd ten koste van duurzaamheid, maar ook extra risico’s kunnen worden gelopen. Ik vind dat ongelooflijk en begrijp niet dat de deelnemers van het ABP en de politiek dit zo maar accepteren. Als de beheerders van ABP zo graag duurzaam willen ondernemen, waarom zijn zij dan geen ondernemers geworden? Mijn stem horen Nu bepalen zij het beleid ten aanzien van risico en rendement in relatie tot duurzaamheid over de ruggen van de deelnemers van het pensioenfonds. “Ga dan toch weg bij dat ABP,” zei iemand mij laatst, duidelijk niet op de hoogte hoe ons pensioenstelsel in elkaar zit. Wat mij betreft mogen Triodos, ASN, of van mijn part ABN Amro of Rabo zo duurzaam zijn als ze zelf willen. Prima zelfs, een ieder kan bepalen wel of niet voor deze instellingen te kiezen. Maar het ABP verplicht mij in de duurzaamheidhysterie te participeren. Ben ik dan tegen een duurzame samenleving waar verantwoord ondernemen voorop staat? Zeker niet, maar ik vind wel dat de politiek daarin leidend is. De democratische overheid bepaalt wat op gebied van duurzaamheid gedaan moet worden. Als we het er niet mee eens zijn, kunnen we onze stem daartegen laten horen. Bij instellingen als het ABP kan dat niet, en zijn we verplicht deel te nemen aan een op een aantal punten onverdedigbaar beleid. Halve portefeuille liquideren Neem bijvoorbeeld het besluit dat ABP niet meer in kernwapens belegt. Dat lijkt heel correct, maar kernwapens maken onderdeel uit van de strategie van de NAVO, waar we als Nederland volwaardig lid van zijn. Het ABP spreekt zich daarmee, namens al zijn deelnemers, impliciet uit tegen de NAVO en het Nederlandse kernwapenbeleid. Het ABP stelt zelfs expliciet dat het zonder nadelige gevolgen blijft als er geen kernwapens zouden zijn. Je kunt over deze stelling discussiëren, maar het is onbestaanbaar dat het ABP zonder enig voorbehoud voor deze positie kiest. Ook in tabaksproducten wordt niet meer belegd. De reden: de maatschappij kan zonder! Als dat het nieuwe criteria wordt waarop het ABP zijn beleggingen toetst, kan de halve portefeuille wel worden geliquideerd. PepsiCo, McDonald’s en Anheuser-Busch Inbev bijvoorbeeld behoren bij de top 100 van grootste ABP-beleggingen. Tabakswinst wegschenken Kan de wereld dan niet zonder fastfood en drank? Misschien kunnen de ABP-beheerders niet zonder en wordt er daarom wel in deze bedrijven belegd. Als het ABP echt zo begaan is met het lot van de rokers, waarom schenken zij het (over)rendement dat de afgelopen jaren behaald is op tabakbeleggingen niet aan bijvoorbeeld kankeronderzoek? Een foute belegging in tabak was immers in 2008 net zo fout als in 2018. Zeker als er extra rendement op deze beleggingen is behaald, zou een dergelijke geste pas echt consequent zijn. Hoe beoordeelt het ABP kinderarbeid in relatie tot zijn beleggingen? Het pensioenfonds geeft ons een kijkje in de duurzaamheidkeuken als het om dit belangrijke criterium gaat. ABP legt de lezer een dilemma voor. Batterijen zijn belangrijk voor de verkoop van schone elektrische auto’s. De grondstof (kobalt) komt uit Afrikaanse mijnen waar kinderarbeid aan de orde is. Kinderarbeiddilemma Zijn batterijfabrikanten duurzaam, vraagt het ABP de lezer. Ik antwoord direct nee. Waar (indirect) sprake is van kinderarbeid, kan toch niet het etiket duurzaam op worden geplakt. Het letterlijk antwoord van ABP op mijn keuze luidt: "Dat snappen we. We beleggen hierin, omdat wij de overgang naar schone energie erg belangrijk vinden. Maar natuurlijk zijn wij tegen kinderarbeid en vinden wij mensenrechten en kwaliteit van leven óók belangrijk. Wij gebruiken onze invloed om kinderarbeid tegen te gaan." Nog een ander opmerkelijke dilemma. ABP vraagt of het als belegger in kledingswinkels ervoor moet zorgen dat deze niet meer samenwerken met fabrieken in Bangladesh waar de arbeidsomstandigheden erg slecht zijn. Ja natuurlijk, vind ik. Wat antwoordt het ABP? "We snappen je punt, maar kijken er toch iets anders naar. Wij vinden goede arbeidsomstandigheden ook belangrijk. Door onze belegging in kledingwinkels willen we de kledingindustrie juist veiliger en duurzamer maken. Zouden we er niet meer in beleggen dan hebben hier ook geen invloed meer op." Niet meer mijn ABP Op de punten waar ik vind dat ABP strenger kan zijn, is het fonds laks en verdedigt zijn beleggingen in bedrijven die indirect verbonden zijn met kinderarbeid. Op andere punten worden keuzes gemaakt die tegen het officiële beleid van Nederland zijn. Ik ga nu gauw naar “Mijn ABP” om te kijken hoe mijn pensioen ervoor staat. Maar ik moet toegeven, met dit beleid is het mijn ABP niet meer. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.