Groei DC-pensioenen stuwt Nederlandse ETF-verkoop

BlackRock, het moederbedrijf van iShares, organiseerde onlangs een persbijeenkomst met pensioenconsultant Cardano en handelshuis Flowtraders om de populariteit van ETF's onder Nederlandse insititutionele beleggers onder de aandacht te brengen.

Vooral in het obligatiesegment bieden ETF’s voordelen aan institutionele beleggers: vanwege de betere verhandelbaarheid en omdat het met name in opkomende markten niet zo makkelijk is om met mandaten te werken als in ontwikkelde aandelenmarkten.

Uitzondering EM

Pensioenfondsen beleggen in de regel zelf in obligaties of via mandaten die specifiek aansluiten bij hun ESG-beleid. Zo liet pensioenfonds PMT onlangs een eigen EMD-index ontwerpen waarbij maar liefst 27 opkomende markten zijn uitgesloten. Beleggers in een standaard ETF hebben die luxe niet. Die kopen verplicht de hele markt.

Toch weten institutionele beleggers juist opkomende markten-ETF's steeds vaker te vinden. "Waar beleggen in ETF’s voor pensioenfondsen op termijn meestal duurder is dan beleggen via mandaten of in directe titels, is dat in opkomende markten juist vaak andersom," vertelt Rik Klerkx, die bij Cardano het beleggingsbeleid van pensioenfondsen invult.

Factor tien goedkoper

Klerkx: "Beleggen in ETF’s kan soms wel een factor tien goedkoper zijn dan zelf beleggen, omdat ETF’s veel liquider zijn dan de onderliggende obligaties. Als je die allemaal los moet kopen, is dat duur en tijdrovend, alleen al vanwege alle verschillende valuta waar je mee te maken hebt. Daardoor duurt het soms weken om een portefeuille op te bouwen. De groei van ETF’s zit juist daar waar onderliggende waarden moeilijker te traden zijn."

"De groei van ETF’s zit juist daar waar onderliggende waarden moeilijker te traden zijn"

Dat verklaart waarom het zo moeilijk is om een asset manager bereid te vinden een EMD-mandaat in te vullen. Daar is al gauw een paar honderd miljoen euro voor nodig. De meeste pensioenfondsen beleggen hooguit een paar procent in EMD, en daardoor voldoen alleen de grootste pensioenfondsen aan die eis.

Groei DC-pensioenen

De grootste instroom in obligatietrackers in Nederland komt nu van verzekeraars. Volgens Kuipers van BlackRock stopten die dit jaar al 500 miljoen euro in obligatie-ETF’s. Ook de vorig jaar door de assetmanager gelanceerde EMD ETF's met een ESG-filter zijn bij verzekeraars populair.

De meeste middelgrote Nederlandse pensioenfondsen beleggen actief in obligaties of doen dat via indexfondsen, het minder liquide en daarom iets goedkopere broertje van de ETF.

Dat de groei vooral via verzekeraars komt, is voor Klerkx van Cardano geen verrassing. "Er is een duidelijk ontwikkeling naar DC-pensioenen met hun eigen potjes. Deze individuele potje worden in de regel via ETF’s belegd. Als de DC-trend doorzet, zal heel veel meer pensioengeld in ETF’s worden belegd."

"Als de DC-trend doorzet, zal heel veel meer pensioengeld in ETF’s worden belegd"

Net zo groot

iShares-directeur Kuipers verwacht dat de institutionele markt voor ETF’s in Nederland wat belegd vermogen betreft op termijn net zo groot wordt als de retailmarkt.

"Op dit moment is nog minder dan 1% van het institutionele vermogen belegd in ETF’s." Voor de retailmarkt is dat al 25%, een percentage dat Kuipers binnen vijf tot zeven jaar ziet stijgen naar 50%.

Obligatietrackers beleggen in de grootste schuldenaars

Het feit dat ETF’s in de regel worden samengesteld op basis van marktkapitalisatie, betekent dat passieve obligatiebeleggers automatisch de grootste allocatie hebben naar obligaties van bedrijven en overheden met de hoogste schuld.

Dat maakt ze kwetsbaar voor een verlaging van de kredietrating. Dit risico wordt nog eens versterkt doordat zulke bedrijven en overheden door de stijgende vraag naar hun obligaties door passieve beleggers relatief goedkoop kunnen lenen.

Daardoor worden ze geprikkeld om nóg meer te lenen. Het is de belnagrijkste reden waarom actieve beleggingshuizne waarschuwen voor standaard obligatie-ETF's.