EU-beleid: De Grote Ommezwaai Misschien moeten wij ons aanpassen aan het Italiaanse beleid in plaats van andersom. Eindelijk wordt de EU dan een eenheid. Hoge schuldquotes, een devaluerende euro en een minder efficiënte economie. Het nieuwe normaal, aldus Marcel Tak. 23 juni 2020 10:00 • Door Marcel Tak Ze zijn er nog niet uit. De regeringsleiders spraken de afgelopen week digitaal over het voorstel van de Europese Commissie tot oprichting van een corona-herstelfonds. Het fonds, met een maximale omvang van 750 miljard euro, moet door het virus zwaar getroffen EU-landen helpen de economische crisis te bestrijden. Alleen op deze manier kan de interne markt weer op gang worden gebracht. Een belangrijk deel van het fonds (500 miljard) zou in de vorm van giften moeten worden overgedragen, de rest kan worden uitgegeven als leningen. Hele kluif Een viertal verstandige landen, Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden, zijn zeer kritisch en willen in ieder geval harde voorwaarden aan de hulp stellen. Deze landen, neerbuigend de vrekkige vier genoemd, lijken alleen te staan in Europa. Met name Italië, Spanje en Portugal verwijten de vier een gebrek aan solidariteit en er vielen bij vorige vergaderingen harde woorden. Het is misschien maar goed dat de corona-maatregelen hebben bewerkstelligd dat de leiders elkaar digitaal ontmoeten. Een reguliere fysieke bijeenkomst zou misschien volledig uit de hand zijn gelopen. Dat kan alsnog in juli gebeuren, wanneer de dames en heren elkaar lijfelijk ontmoeten en een akkoord gesloten moet worden. Dat wordt nog een hele kluif. Sodom en Gomorra Nederland heeft zich zo vastgebeten in het onderwerp dat het moeilijk zal zijn de weerstand tegen het plan zo maar los te laten. Het thuisfront gaf Mark Rutte en Wopke Hoekstra veel krediet voor hun harde standpunt. Hoewel de Europese politiek nog meer dan de Haagse een compromissencarrousel is, lijken de verschillen in opvattingen lastig overbrugbaar. Kern van het probleem is het feit dat de zuidelijke lidstaten op economisch en financieel gebied een losbandig beleid voeren. Economische hervormingen worden maar mondjesmaat doorgezet en het financiële beleid in deze landen is het Sodom en Gomorra van de EU. Na de vorige crisis hebben de noordelijke lidstaten de tering naar de nering gezet en hebben omvangrijke bezuinigingen diepe wonden geslagen in de financiële situatie van burgers. Schuld beheersbaar Nou ja, het waren niet de bezuinigingen die diepe wonden sloegen. Met die bezuinigingen in Duitsland, Nederland en soortelijke landen viel wel het namelijk wel mee. In 2009 waren de collectieve lasten nog 218 miljard euro (34,8% bbp), in 2018 waren deze met bijna 100 miljard gestegen naar 315 miljard (38,8% bbp). Deze cijfers suggereren geen agressief bezuinigingsbeleid. Het is niet de overheid die de broekriem heeft aangetrokken, maar de burgers die veel zwaarder belast zijn. De Nederlandse burgers zijn meer gaan betalen voor de publieke uitgaven. De forse belastingverhogingen hebben er mede toe geleid dat de schuldquote beheersbaar is gebleven. Beetje schuiven De quote steeg naar 68% (455 miljard) in 2014, maar daalde daarna aanzienlijk, zowel in percentage als in absolute termen. Eind 2019 was de schuld teruggebracht tot 395 miljard euro (48% bbp). Het is zuur dat de Nederlandse belastingbetaler vervolgens het gebrek aan financiële soliditeit in Italië ook nog eens moet financieren. Want het fonds met 750 miljard euro zal er komen. De belangen voor de EU zijn te groot om het plan te laten mislukken. Misschien dat er hier en daar nog een miljardje wordt geschoven in de verdeling tussen gift en lening, en Nederland zal vooral nog wat compromispunten binnenhalen door hervormingseisen te stellen aan de te verstekken giften en leningen. Anders in praktijk Want daar ligt het diepere probleem van de verhouding tussen zuid en noord: de grote verschillen in economie en financieel beleid. Al sinds de oprichting van de EU lukt het niet om de twee blokken economisch en financieel naar elkaar toe te laten groeien. Ook nu weer zullen de zuidelijke landen met de mond belijden dat de hervormingen worden doorgezet, maar zal de praktijk een andere ontwikkeling te laten zien. Hoe hier nu mee om te gaan? De EU kan alleen maar behoed worden voor een splitsing als zuid en noord naar elkaar toegroeien. Het lukt niet om de zuidelijke landen zich naar een strikter economisch en financieel beleid te voeren. Meer Italiaans Dan moet het maar andersom. De noordelijke landen gaan zich schikken naar het beleid van de zuidelijke lidstaten! Decennia lang is gepoogd de economie aldaar te hervormen en de begrotingen op orde te brengen, en het is niet gelukt. Op toch divergentie te bewerkstelligen gaat noord nu voor een Italiaanse economie en het Italiaanse financiële beleid. Waarom nog werken tot een almaar oplopende pensioenleeftijd. Gewoon weer terug naar 65, of nog eerder. Het momentum is er in een maatschappij die zich steeds meer afvraagt of onze leefwijze, het najagen van hoge economische groei, nog wel houdbaar is. De consumptie mag wel een tandje lager en de hele maatschappij kan wel wat relaxter. Meer Italiaans, zo u wilt. Eindelijk inflatie Het financiële beleid verandert 180 graden. Het financieringstekort laten we oplopen en datzelfde geldt voor de schuld. Terugbetalen? Dat zien we over vijftig jaar wel. Wie dan leeft wie dan zorgt. Het nieuwe beleid heeft veel positieve gevolgen,. Zelfs voor de (officiële) doelstellingen van de ECB. De euro zal aanzienlijk in waarde zakken, wat een impuls geeft aan de inflatie. Eindelijk komt de doelstelling van een kleine 2% geldontwaarding in zicht. De rente zal door de hoge schulden oplopen, zodat pensioenfondsen minder in de problemen komen. Laat de FNV het pensioenakkoord maar wegstemmen, want die onmogelijk lage rente is verleden tijd. De rente gaat met het nieuwe beleid omhoog en de pensioenfondsen floreren weer. Schuld opbouwen Het lijkt een utopie, een dergelijke verandering. Toch heeft het er alle schijn van dat de beleidsmakers ons voorbereiden op de Grote Financieel-Economische Ommezwaai. Niemand minder dan De Nederlandsche Bank-president Klaas Knot verkondigde onlangs in de Tweede Kamer het nieuwe beleid. Daarvoor heeft hij zichzelf eerst laten omscholen tot viroloog, om vervolgens tot de conclusie te komen dat we een type schok hebben meegemaakt dat slechts eens in de honderd jaar plaatsvindt. Met deze veronderstelling is het eenvoudig aan te geven dat het niet nodig is de opgebouwde schuld als gevolg van de corona-crisis snel af te bouwen. xxxx Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau viel hem bij en verkondigde dat zelfs in het zwarte scenario de staatsschuld nog onder het Europese gemiddelde blijft. Prima, dat nieuwe criterium. Of dat gemiddelde verantwoord is of niet, doet niet ter zake. Als we er maar onder blijven. Eindelijk wordt de EU een eenheid waarin het monetaire beleid niet ontwrichtend werkt in een deel van de Unie. Hoge schuldquotes, een devaluerende euro en een minder efficiënte economie. Het nieuwe normaal zal zich nestelen in de noordelijke economische en financiële politiek. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.