Deze gastcolumn over intellectueel eigendom en hoe daarin te beleggen is geschreven door Laurens Rensch, Director bij AF Advisors.

It’s the intellectual property, stupid! Deze variant op Bill Clinton’s beroemde oneliner is van toepassing als het gaat over de waarde van bedrijven en de relatie tot intellectueel eigendom.

De waarde van veel bedrijven is in zeer grote mate afhankelijk van creatie, bezit en commercialisatie van intellectueel eigendom en deze ontwikkeling heeft een grote vlucht genomen in de laatste 25 jaar.

Bekende voorbeelden zijn natuurlijk Apple, Google, Microsoft, maar ook Disney en Pfizer. Volgens Ocean Tomo,  expert op gebied van intellectueel eigendom, bestaat de marktkapitalisatie van de S&P 500-bedrijven voor meer dan 80% uit immateriële activa waarvan intellectueel eigendomsrechten een belangrijk onderdeel zijn.

Wat is intellectueel eigendom?

Intellectueel eigendom (IE) zijn in feite wettelijke rechten die voortvloeien uit intellectuele activiteiten op industrieel, wetenschappelijk, literair en artistiek gebied. Kort gezegd kan een uitvinder, ontwerper, ontwikkelaar of auteur haar werk beschermen via het intellectuele eigendomsrecht.

Andere partijen mogen deze creaties of uitvindingen niet gebruiken zonder toestemming. Op deze manier kunnen de investeringen die zijn gedaan voor de ontwikkeling van een product terugverdient worden. Voorbeelden van intellectueel eigendomsrecht zijn het octrooirecht, auteursrecht en merkenrecht.

De verschillende vormen van IE hebben elk hun eigen kenmerken, zo kennen patenten bescherming voor een periode van 20 jaar en is de bescherming geldig in een bepaalde regio. Dit is anders dan voor een componist of een songwriter.

Die geniet bescherming uit hoofde van auteursrecht en deze rechten duren meestal tot 70 jaar na het overlijden van de auteur van desbetreffend muziekwerk. Een merk (teken, logo en/of kleur dat een product onderscheidt van andere producten) kan via het merkenrecht onbeperkt verlengt worden en dient per regio geregistreerd te worden.

De waarde van IE

Waardevol IE is zeer prominent aanwezig in omvangrijke sectoren zoals gezondheidszorg, IT & telecom, (niet) duurzame consumptiegoederen en media & entertainment. Bijvoorbeeld in de muziekindustrie, met een jaaromzet van meer dan 50 miljard dollar, wordt veel gebruik gemaakt van licensering van copyrights.

Farmaceutische bedrijven, zoals Pfizer, verkopen op grote schaal gepatenteerde medicijnen die bijdragen aan de miljardenomzetten in deze sector. Op het gebied van merken genereert een bedrijf als Disney een omzet van meer dan 50 miljard dollar met gelicenseerde producten.

In de IT & telecomsector worden vaak door rechtzaken en juridische acties betalingen of royalties afgedwongen van gebruikers van beschermde technologie. Zo heeft Samsung Electronics softwarereus Microsoft in 2013 meer dan een miljard dollar aan royalty’s betaald gerelateerd aan Microsoftpatenten die gebruikt worden in Androidsoftware.

Afhankelijk van de gekozen strategie kan IE een lage correlatie met andere beleggingen laten zien en een positieve correlatie met de inflatie. Het rendement en risico van een belegging in IE is echter sterk afhankelijk van de fase in de levenscyclus van het IE, bijvoorbeeld ontwikkelingsfase, introductiefase of volwassen product fase.

Beleggen in IE

Er zijn een aantal grote beursgenoteerde bedrijven die zwaar leunen op IP. Een deelneming in deze bedrijven stelt de belegger natuurlijk ook bloot aan andere factoren en risico’s dan alleen IE. Er zijn echter ook bedrijven (zie tabel), zowel beursgenoteerd als niet-beursgenoteerd, die aandeelhouders een meer pure exposure aan IE geven.

Een significant gedeelte van de beleggingen in IE-bedrijven en activa zijn echter niet-beursgenoteerd en worden met behulp van gespecialiseerde beheerders uitgevoerd. Beleggen kan via aandelen, obligaties, (niet-)beursgenoteerde fondsen, mandaten en gestructureerde producten.

Grote institutionele investeerders zoals Ontario Teachers’ Pension Plan, CPP Investment Board en APG hebben forse IE-portefeuilles opgebouwd. Deze en andere beleggers worden aangetrokken tot IE-beleggingen vanwege de lage correlatie met andere beleggingen, diversificatievoordelen, verwachte cashflow en/of hoge rendementen.

Bijvoorbeeld het Hipgnosis Songs Fund mikt op een jaarlijks dividend van 5% en een totaalrendement van 10% op jaarbasis. Het aandeel Ligand Pharmaceuticals lijkt veel volatieler te zijn en behaalde het afgelopen jaar een rendement van meer dan 90%.