Bitcoin is en blijft waardeloos

De media berichten bijna dagelijks enthousiast over de nieuwe prijsrecords die bitcoin bereikt. Inmiddels wordt voor de virtuele munt bijna 10.000 dollar betaald.

En toen was daar de vraag die ineens bij mij opkwam. “Waarom noteert bitcoin eigenlijk geen 100.000 dollar?" Dat moet op Twitter, bedacht ik. Het is een open vraag maar, toegegeven, met een achterliggende intentie.

Waarom noteert #bitcoin eigenlijk geen 100.000 dollar? #dtv

— Marcel Tak (@MarcelTak) 23 november 2017

Wat mij betreft is die prijs van tegen de 10.000 dollar voor bitcoin een volstrekt willekeurige. Ik kan op geen enkele wijze die koers relateren aan een waarde die erbij in de buurt zou kunnen liggen. Dat heeft niets te maken met de huidige hoge koers van de munt.

Meer consequente visie

Precies vier jaar geleden schreef ik al een tweetal columns over bitcoin, toen ook voortdurend koersrecords werden gebroken. Het ging destijds om prijzen van rond 900 dollar. Ik gaf destijds al aan dat de bitcoin niets waard zou zijn, een stelling die ik nu nog steeds hartstochtelijk verdedig.

Of mijn visie op bitcoin juist is of niet, het is in ieder geval consequenter dan het oordeel van J.P. Morgan over de virtuele munt. De hoogste baas van de Amerikaanse bank vindt bitcoin frauduleus, erger dan de tulpenmanie en elke medewerker van de bank die er in handelt, zou ontslag wachten.

Echter, nog geen paar weken na die uitspraken overweegt de bank bitcoinfutures in de markt te zetten. De bank maakt zich hiermee nog meer ongeloofwaardig dan de prijsvorming van de munt zelf. Ondertussen is de koers van bitcoin als een speer omhoog geschoten.

Markt heeft geen gelijk

En de markt heeft toch altijd gelijk? Nou, die gedachte kan met gemak met een flinke korrel zout worden genomen. Dat geldt voor zowel de korte als de lange termijn. Dagelijks zien we de koersmutaties van aandelen, obligaties en ook (virtuele) valuta.

Die koersmutaties, groot en klein, geven aan dat de markt de koersen van de vorige dag, bij nader inzien, toch niet de juiste vond. Op langere termijn blijkt de markt zich veelvuldig te verslikken in zijn eigen gelijk.

De internetbubbel, de crash naar aanleiding van de schuldencrisis, maar ook het scherpe koersherstel nadien, geven aan dat de markt in historisch perspectief nogal eens fouten maakt in zijn prijsvorming.

Ik snap er niks van

Terug naar mijn bitcointweet. Het lokte een paar scherpe reacties uit, waaronder die van Madelon Vos, bitcoinspecialist van IEX. Oud-IEXProfs-hoofdredacteur Peter van Kleef speculeerde al direct op een IEX-fittie, maar daar is natuurlijk geen sprake van.

Niets is zo leuk, en leerzaam, als botsende opinies. Natuurlijk zat er in de reactie van Madelon, dat ik niet zoveel over bitcoin moet schrijven als ik er niets van begrijp, wat venijn. Maar dat mag en helemaal ongelijk heeft ze niet.

Ik begrijp inderdaad helemaal niets van bitcoin, in ieder geval niet van de motieven van kopers om de prijzen te betalen die nu op het scorebord staan. Maar juist als je iets niet begrijpt is het belangrijk om erover te schrijven. In de hoop dat er uiteindelijk wel duidelijkheid komt. Niet alleen voor mijzelf, maar vooral ook voor de lezers.

Juiste verwachtingen

Ik wil die duidelijkheid graag hebben over de waarde van bitcoin. Niet over de prijzen die nu voor de munt worden betaald, maar over zijn intrinsieke waarde. Voor aandelen bijvoorbeeld is dat duidelijk. Er is een onderliggend bedrijf dat toekomstige prestaties zal leveren.

Over die toekomstige prestaties kunt u verwachtingen hebben en tezamen met bijvoorbeeld de rente(verwachting) komt er een bepaalde, voor de koper, redelijke koers-winstverhouding. Als deze onder de feitelijke koerswinst verhouding ligt, dan kan aanschaf van het aandeel aantrekkelijk zijn.

Zelfs als het aandeel daarna sterk in koers daalt, hoeft er niets aan de hand te zijn. Als de verwachtingen van de koper ten aanzien van winst en rente juist zijn, kan de koper tevreden zijn met zijn positie. Ook al had hij liever het aandeel goedkoper gekocht.

Geen intrinsieke waarde

Hoe zit dat met bitcoin? Stel, u koopt een paar muntjes voor 10.000 dollar per stuk en de koers daalt tot 4.000 dollar, of nog veel lager. Op welke wijze kunt u als koper dan toch nog tevreden zijn met uw bezit. Wat is de intrinsieke waarde voor de bitcoinbezitter, waardoor hij toch tevreden met zijn aankoop kan zijn, ondanks de koersval?

Ik ben op zoek naar die intrinsieke waarde van de munt. Zoals die er ook is voor reguliere munten in termen van bijvoorbeeld koopkracht. Vooralsnog ga ik zelf uit van een bitcoinwaarde van nihil. Als die waarde alleen gebaseerd zou zijn op schaarste, is dat wel een heel wankele.

Immers, er kunnen oneindig veel bitcoin-lookalikes worden gecreëerd, wat in feite nu al het geval is. Naast de vraag naar de intrinsieke waarde, vraag ik mij ook af hoe de schaarste van bitcoin gehandhaafd kan worden. Als iemand mij duidelijk kan maken dat die waarde en toekomstige schaarste er wel degelijk is en blijft, dan hoor ik het graag.

Dan ben ik bereid, net als J.P. Morgan, mijn mening te herzien. Maar dan wel op basis van goede argumenten en niet op basis van een opportunistisch handelen, zoals de Amerikaanse bank nu laat zien.