Politiek & statistiek De rol van politiek neemt hand over hand toe op de financiële markten. Let op de Economic Policy Uncertainty Index! 10 oktober 2012 13:45 • Door Jeroen Blokland Crises, onzekerheid en… politiek. Een combinatie van ‘buzzwoorden’ dat de financiële markten in de voorbije jaren heeft getypeerd. In de krant lezen we steeds vaker dat politici hun welverdiende vakantie voortijdig moeten afbreken om een escalatie op de markten te voorkomen. En terecht! Recent onderzoek wijst immers uit dat door politiek gedreven economische onzekerheid een negatief effect heeft op de groei en de koersen. Vrijwel alle indicatoren die binnen de financiële wereld worden gebruikt om stress of onzekerheid aan te geven, richten zich uitsluitend op marktfactoren. Bekende voorbeelden zijn de VIX-index, de steilheid van de rentecurve en credit spreads. De Federal Reserve Bank van St. Louis verpakt zelfs 20 van die marktfactoren tot een Financial Stress Index. Het nadeel van deze en andere indicatoren is echter dat politiek niet wordt meegenomen, terwijl juist politiek toch zo prominent aanwezig is geweest op de beurzen. Baker, Bloom & Davis (2012) hebben daarom een index gebouwd die zich expliciet richt op de relatie tussen aan politiek gerelateerde economische onzekerheid en de ontwikkeling van de Amerikaanse economie. Deze ‘Economic Policy Uncertainty Index’ staat hieronder afgebeeld en is gratis online beschikbaar, inclusief data historie en onderbouwing, op PolicyUncertainty.com. Een snelle blik onderstreept het toegenomen belang van politiek. Sinds 2008 staat de onzekerheidsindex twee keer zo hoog als het gemiddelde van de 23 jaren ervoor. Klik op de grafiek voor een grote versie BelastingmaatregelenDe Economic Policy Uncertainty Index bestaat uit drie componenten. De saaiste component meet de spreiding (volatiliteit) in de verwachtingen van economen over onder meer de overheidsuitgaven. De tweede component is een stuk interessanter en telt het aantal, door politici ingevoerde, belastingmaatregelen dat gedurende een jaar afloopt. Gaat er een belletje rinkelen? Inderdaad: het gaat hier om zaken als de Bush Tax Cuts, Payroll Tax Cuts en de vele andere belastingtrucs die de voorbije jaren zijn doorgevoerd en waarvan niemand weet of ze volgend jaar nog wel bestaan. Het mag niet worden verwacht dat de index van Baker, Bloom & Davis op dit punt echt gaat dalen. Romney is er als de kippen bij om de kiezers op de vele tijdelijke belastinginnovaties van de laatste jaren te wijzen (waarvan een deel nota bene door zijn partijgenoot George W. Bush is bedacht), maar ook het Republikeinse fiscale plan rammelt nog aan alle kanten. Google News & politieke onzekerheidDan rest nog de derde en laatste component. Met behulp van Google News wordt bijgehouden hoe vaak er in de pers wordt verwezen naar politiek in combinatie met economische onzekerheid. De telling wordt gedaan op basis van tien toonaangevende Amerikaanse kranten. Om een indicatie te geven: aan het einde van de onderzoeksperiode worden meer dan 300.000 krantenartikelen per maand gescreend. Deze nieuwscomponent fungeert hierdoor als een soort sentimentsindicator gericht op politieke onzekerheid. Negatief effect op groei en beursHartstikke leuk zo’n Economic Policy Uncertainty Index, maar zegt hij nu ook wat? Jazeker, een statistische analyse leert dat tussen 2006 en 2011, een periode waarin de index maar liefst 112 punten steeg, naar schatting 2.3 miljoen Amerikaanse banen verloren gingen, de economische groei met 3.2% werd geremd en de bedrijfsinvesteringen 16% minder hard stegen. Oh, en dat is nog zonder de piek die in 2012 werd bereikt.Er is één iemand voor wie deze resultaten zeker geen verrassing zullen zijn. In 1983 schreef de toen 30-jarige Ben Bernanke een paper in de Journal of Economics waarin hij al refereerde aan de verkrampende werking van economische onzekerheid op bedrijfsinvesteringen. Niet zo vreemd dus dat juist hij groot voorstander is van QE3 nu de politici de rust amper weten te bewaren. De interessantste bevinding van Baker, Bloom & Davis is echter dat ze ook daadwerkelijk een link leggen tussen hun index en de beurs. Ze bekijken hiervoor alle uitslagen van de S&P 500 index van 2.5% of meer (positief of negatief) over een periode van 1980 tot en met 2011. Wat meteen opvalt, is dat van de in totaal 290 uitspattingen op de beurs die zij registeren, er 120 (meer dan 40%) plaatsvinden in de laatste vier jaar (2008-2011) van de onderzoeksperiode. Geen vakantieEn met behulp van opnieuw Google News volgt dat waar in de periode van 1980-2007 in ‘slechts’ 14% van de rendementsuitslagen op de S&P 500 index groter dan 2.5% in de kranten wordt gerept over politieke factoren, dit in de periode 2008-2011 is opgelopen tot een exorbitante 39%. Een statistiek waar toch ook mening politicus van zou schrikken. Die geplande vakantie voor volgend jaar staat voorlopig in de ijskast… Baker, Scott R., Bloom, Nicholas and Davis, Steven J., Measuring Economic Policy Uncertainty (June, 2012). University of Chicago. Bernanke, B. (1983): "Irreversibility, Uncertainty and Cyclical Investment", Quarterly Journal of Economics, 98, pp. 85–106. Dit artikel is eerder gepubliceerd in IEXProfs nr. 18, 2012. Jeroen Blokland is sinds 2009 portefeuillemanager binnen het Robeco Global Allocation-team. Hij is fondsmanager van de Robeco ONE and Multi Asset fondsen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.