AFM wil meer kostentransparantie De AFM wil minder onnodig complexe producten, ook in de ETF-markt en wil toe naar goed vergelijkbare opgave van kosten. 28 oktober 2013 13:45 • Door Peter van Kleef De Autoriteit Financiële Markten lijkt steeds vaker pro-actief op te treden en wordt in de sector nogal eens weggezet als ‘de scheidsrechter die de wedstrijd doodfluit’. Terecht? In gesprek met Tim Mortelmans, hoofd toezicht financiële ondernemingen AFM over de door de toezichthouder aangemoedigde opmars van passief beleggen, kostentransparantie en complexe producten. Een paar jaar geleden stelde AFM-directeur Theodor Kockelkoren dat passieve fondsen by default de voorkeur moesten krijgen boven actief beheerde fondsen. Een uitspraak die nogal wat commotie veroorzaakte. Is de AFM drie jaar later nog dezelfde mening toegedaan? “Die uitspraak was vooral bedoeld om de markt en de consument wakker te schudden, om de discussie aan te zwengelen. We zagen dat de meeste portefeuilles 100% actief werden ingericht, terwijl trackers in de VS en ook bij institutionele beleggers wel een positie verworven hadden. Terwijl er geen casus te maken viel voor 100% actief, getuige tal van wetenschappelijke onderzoeken. Natuurlijk kunnen ze naast elkaar bestaan. Je ziet portefeuilles met een passieve core- en actieve satellite-opzet. Prima. Het gaat erom dat je kunt uitleggen waarom je ergens voor kiest. 'Ik geloof alleen maar in actief', dat vinden we te kort door de bocht.” De discussie aanzwengelen, dat is goed gelukt. Maar is de AFM tevreden met de resultaten – bijvoorbeeld als je kijkt naar klantportefeuilles bij grootbanken anno nu? “Wij monitoren de verdeling van het beheerd vermogen van de grootste partijen: actief versus passief, huisfondsen of fondsen van derden, verdeling over assetcategorieën. De trend die we zien is dat het percentage van passief in klantportefeuilles gestaag stijgt, in sommige gevallen van bijna 0% vier, vijf jaar geleden tot 20% of 30% nu. Ik heb geen exact cijfer waarbij ik zeg: ‘nu is het goed’. Maar dat de trend omhoog wijst, dat is belangrijk. Ook al zijn er hierbij duidelijke verschillen tussen de diverse spelers.” Hoe belangrijk is in dat licht de afschaffing van de retrocessie in 2014? “Het percentage actieve beleggingsfondsen bij beheer is veel groter dan bij advies of execution only. Daar zitten meer individuele titels. De distributievergoeding die bij actief beheerde fondsen werd gekregen speelt daar natuurlijk een rol bij. Dat is een fact of life, dat was gewoon een inkomstenbron voor banken. Dus ja, je kunt verwachten dat het belang van passief in portefeuilles gaat toenemen. Belangrijker vind ik echter dat je een eerlijkere vergelijking gaat krijgen tussen actieve en passieve fondsen omdat de kosten transparanter worden.” Toch valt ook daar nog terrein te winnen. De Total Expense Ratio (TER) is niet zaligmakend, de echte kosten liggen veel hoger. “Daarom vinden we de discussie over de Total Cost of Ownership (TCO) ook zo belangrijk. Je moet je wel afvragen of dat echt realiseerbaar is. Er zijn ook kosten voor de belegger die niet beïnvloedbaar zijn. Uiteindelijk gaat het vooral om de vergelijkbaarheid van de kosten van producten, de comparitive cost amount. We zitten middenin die discussie. Moet je naar zelfregulering toe? De markt is daar niet over de hele linie enthousiast over. Sommige partijen willen niet per se ‘sneller dan Europa’ die kant op. Technisch is het haalbaar, ik heb goede hoop dat het zover komt, maar dat zal niet binnen een jaar zijn.” Vorig jaar was de AFM plotseling ook heel kritisch over synthetische ETF’s. Maar er is nog een hele keur aan moeilijke producten: leveraged ETF’s, inverse ETF’s of eenvoudige ETF’s op complexe indices. Is dat een trend die de AFM zorgen baart? “Bij synthetische ETF’s heb je dezelfde discussie als met turbo’s. De vraag is: moet je die in het schap willen hebben? Als adviseur moet je heel goed kunnen begrijpen hoe zo’n product werkt en op het gebied van kennis overschatten we onszelf nogal eens. Maar net als overal zijn er ook binnen de AFM twee scholen: één die vindt dat elk product aangeboden moet kunnen worden, als er maar extreem goede informatie en transparantie rond is, en een school die ervan uitgaat dat beleggers niet rationeel zijn en dat sommige producten gewoon te weinig toegevoegde waarde hebben om aangeboden te kunnen worden aan retailbeleggers. Uiteindelijk gaat het er vooral om dat producten aan de juiste doelgroep worden aangeboden en dat die begrijpen waarin zij beleggen.” Die eerste school wint het, kennelijk. Maar hoe duid je die ‘toegevoegde waarde’ dan? Dat blijft abstract. “Eigenlijk wint de tweede school het nipt. Maar ja, dat is een grijs gebied, ja. De AFM heeft sinds dit jaar een nieuwe taak erbij, het toezicht op het productontwikkelingsproces. Dat houdt in dat we vanaf het begin meedenken met aanbieders, omdat voorkomen beter is dan achter de feiten aanhollen. Om terug te komen op de vorige vraag: het is prima dat de passieve markt verbreedt en verdiept, maar we moeten niet toe naar het maken van complexe producten die niets toevoegen. Daarom gaan we al in het ontwikkelingsproces de discussie aan: wat maak je? Waarom maak je dat? Wat is de toegevoegde waarde? Bij wie komt het idee vandaan, bij de marketeer? Maar ook de distributeurs wijzen we op hun verantwoording. Welke producten leg je op de schappen en hoe toegankelijk maak je complexere producten? We zijn blij als we zien dat sommige partijen ook hun verantwoording nemen voor het aanbod op hun execution only-platform. Want dat complexe product is misschien niet door hun ontwikkeld, het wordt wel in hun winkel verkocht.” Peter van Kleef was tot en met 2014 hoofdredacteur van IEXProfs. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 08:00 Geen Amerikaanse renteverlaging dit jaar is ook prima Wat als de Fed de rente dit jaar niet verlaagt? Volgens econoom Darrell Spence van Capital Group kunnen de financiële markten dat prima hebben. "Het uitblijven van een renteverlaging weerspiegelt dan gewoon het feit dat de Amerikaanse economie het vrij goed doet."
Assetallocatie 08:00 Institutionele beleggers nemen steeds meer risico Beleggingsadviseur bfinance constateert een steeds grotere risicobereidheid onder zijn institutionele klanten. Aandelen stijgen in populariteit, net als het beleggersvertrouwen. Verder bereiden beleggers zich voor op een periode van structureel hogere rentetarieven en dito inflatie.
Assetallocatie 17 mei Obligaties van buiten de VS favoriet bij Pimco Pimco heeft een voorkeur voor Westerse obligaties buiten de VS en voor Amerikaanse largecaps met een sterke balans. De Magnificent Seven krijgen wel steeds meer concurrentie van de 493 andere S&P 500-bedrijven. Andere opvallende adviezen in de nieuwste outlook van Pimco?
Opinie 08 mei Zeer grote kans kans dat alles over 10 jaar hoger staat Beursblogger Ben Carlson kijkt bij zijn beleggingen altijd in de achteruitkijkspiegel. Op basis daarvan kun je er met grote zekerheid vanuit gaan dat de beurs over 10 jaar hoger staat, net als huizenprijzen, het algemene prijsniveau en het bbp.
Assetallocatie 07 mei Optimix gaat keihard tegen de markt in Volgens Optimix zijn de overeenkomsten tussen de internethype van begin 2000 en de huidige hype zo groot, dat de vermogensbeheerder tegen de markt ingaat. Aandelen zijn verkocht en met de opbrengst zijn inflation linked obligaties gekocht, grondstoffenposities ingenomen en is een deel cash gehouden.
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.