"Sinds 2014 mogen fondshuizen niet meer betalen aan distributeurs om hun producten aan de man te brengen. Dat is een direct gevolg van MIFID 2, dat nergens in Europa zo breed en streng is geïnterpreteerd als in Nederland. Een duidelijke vorm van gold plating. Nederland koos voor transparantie. Begin dit jaar noemde de Europese Commissie deze aanpak een voorbeeld. Dat maakt het onderwerp onverminderd actueel in andere landen.
De invoering van Mifid II in Nederland heeft grote en soms ook behoorlijk negatieve gevolgen gehad. Een duidelijke keerzijde is bijvoorbeeld dat ‘kleine’ klanten tot een miljoen euro het erg moeilijk vinden om persoonlijk advies te krijgen. Daar zijn adviseurs te duur voor. Voor 2014 betaalden grotere beleggers iets te veel fonds fees, zodat relatief kleine beleggers (vanaf 10.000 euro) ook gratis advies konden krijgen. Dat is niet langer.
Erik van de Weele
Lagere kosten en minder advies
Klanten zien sinds de invoering van Mifid II wel precies wat ze betalen. Dat verklaart mede dat beleggingsproducten rap in prijs zijn gedaald. De druk om de kosten te verlagen, is flink opgevoerd. Tegelijkertijd zijn mensen die advies op maat willen, flink duurder uit. Discretionair portfolio beheer en execution only heeft de plaats van advies ingenomen.
"Discretionair portfolio beheer en execution only heeft de plaats van advies ingenomen"
De leegloop van beleggingsadviseurs van de grote banken was sinds 2014 indrukwekkend. Waar de afwezigheid van kundige adviseurs onder meer toe heeft geleid, zijn investeringshypes. Zo hebben bijna twee miljoen Nederlanders in bitcoin of andere cryptovaluta belegd.
Fondselecteurs beslissen
Voor ons als aanbieder van beleggingsproducten betekent dit dat we niet meer naar lokale adviseurs van grote banken hoeven om onze producten te promoten maar moeten aankloppen bij de hoofdkantoren portfolio beheerders en fondsselecteurs. Met name deze selectiemensen zitten steeds meer in het buitenland.
Om op de fondslijsten en bij de fondsen teams van de grote banken te komen, zul je als organisatie dus internationaal moeten opereren. AllianzGI heeft in alle belangrijke investeringscentra mensen, dus dat is geen probleem. Maar voor de kleine fondshuizen is het wel een uitdaging. Maar staat een product eenmaal op een lijst, dan zijn de volumes in potentie veel groter dan in het verleden het geval was.
De kracht van onafhankelijke vermogensbeheerders
Maar waar zijn al die gespecialiseerde beleggingsadviseurs gebleven? Nou, die zijn overgestapt naar onafhankelijke wealth managers. Daar zijn er ten gevolge van Mifid II wel steeds minder van. Compliance-druk en hoge kosten om aan de regelgeving te voldoen, dwingen onafhankelijke vermogensbeheerders om samen te klonteren.
"Compliance-druk en hoge kosten om aan de regelgeving te voldoen, dwingen onafhankelijke vermogensbeheerders om samen te klonteren"
Hun cliënten leiden geen schade door al deze schaalvergrotingen. Integendeel, wealth managers boeken in de regel goede resultaten en kunnen, doordat zij groter zijn geworden, hun cliënten nu ook beleggingen op specifieke gebieden zoals private equity en private debt aanbieden.
De grootbanken hebben er onderwijl weinig problemen mee dat onafhankelijke wealth managers een deel van hun clientèle afsnoepen. De grootbanken zijn tegenwoordig meer met kostenbeheersing en procesbeheersing bezig. Doordat zij met minder adviseurs toe kunnen, zijn er minder kantoren nodig en worden de kosten flink gedrukt.
"De grootbanken hebben er weinig problemen mee dat onafhankelijke wealth managers een deel van hun clientèle afsnoepen"
Duurzaam beleggen wordt volwassen
Dan is er nog de groeiende populariteit van duurzaam beleggen. Nederland en België zijn hierin koploper. Met de Europese invoering van SFDR is er een duidelijke scheiding gekomen tussen wel en niet duurzame fondsen. Simpel gesteld: SFDR 6 is traditioneel, SFDR 8 is duurzaam en SFDR 9 gaat voor impact. De helft van de beschikbare fondsen heeft het cijfer 6. Ook ons streven is om zoveel mogelijk fondsen in de categorieën 8 en 9 te hebben.
"Met de Europese invoering van SFDR is er een duidelijke scheiding gekomen tussen wel en niet duurzame fondsen"
Maar wat is duurzaam? Dat is nog niet geheel duidelijk. De details op Europees niveau worden steeds concreter op gebied van duurzaamheid, maar de sociale criteria zijn dat nog zeker niet.
Vorig jaar presteerden duurzame fondsen slechter dan de brede markt, want juist oliemaatschappijen, wapenbedrijven, tabaksproducenten deden het goed. Dat is volgens mij een tijdelijk fenomeen. Op de lange termijn zullen duurzame bedrijven het beter doen, omdat ze meer rekening houden met wat de maatschappij wil, zoals bijvoorbeeld de afspraken van Parijs. Ook AllianzGI heeft zich aangesloten bij de Net Zero Alliance van assetmanagers.”
Erik van de Weele is Office Head and Head of Wholesale Business Development Benelux at Allianz Global Investors