Arme pensioenfondsen Het beleid van pensioenfondsen leidt tot verder achterblijvende beleggingsresultaten en op termijn tegenvallende pensioenuitkeringen. Dit gaat ook de staat fors geld kosten. De tegenvallende beleggingsopbrengsten kunnen zelfs meer kosten dan de miljarden voor de reddingsoperaties van ING en ABN Amro-Fortis. 25 augustus 2009 09:30 • Door Wim Zwanenburg Nu de AEX bijna door 300 heengaat en wereldwijd meerdere tekenen van een economisch herstel zichtbaar zijn, is de vraag of de van vakantie teruggekeerde professionele vermogensbeheerders alsnog achter de rally aanhollen. Of kijken ze toch liever nog steeds de kat uit de boom? Net als de capitulatie in de neergaande fase kunnen we nu een overgave van de nog heersende negatieve sceptische stemming beleven, die wereldwijd de beurzen verder kan opstuwen. De Nederlandse pensioenfondsen denken nog hardop na. Vorig jaar zagen pensioenfondsen niet alleen de dekkingsgraad fors dalen, maar bleven ze ook al achter bij de beursgraadmeters, zoals onder meer bleek uit een serie artikelen in het NRC Handelsblad. Aan het begin van dit jaar zetten veel beleggingscommittees zich onder druk van de toezichthouders aan het schrijven van herstelplannen. Armoede inlocken Dit hield onder meer het verder afbouwen van aandelenposities in en het aanscherpen van het risicomanagement. Dit was allemaal gericht op het afdekken van een verder voortgezette, neerwaartse beweging. Beleggingen werden de eerste maanden van dit kalender jaar nog volop van aandelen naar obligaties verschoven Voor zover de pensioenfondsen in de veilige staatsleningen belegden, werden daarmee langjarig rendementen op het niveau van 3 à 3,5% rente vastgelegd. Die angst was wel enigszins begrijpelijk, want aandelenbeleggingen hadden de tien jaar daarvoor niets of slechts negatieve rendementen opgeleverd. De armoede wordt zo wel ingelocked en er wordt niet meer naar het opwaarts potentieel gekeken. Over het dal van de financieel-economisch crisis heenkijken is moeilijk, ook voor lange termijnbeleggers. Pensioenfondsen en hun toezichthouders noemen dit laagrenderende alternatief dan “de rendementen veilig stellen”. Duurder dan reddingsoperaties Dit leidt ongetwijfeld tot verder achterblijvende beleggingsresultaten en op termijn tegenvallende pensioenuitkeringen. Het gaat waarschijnlijk ook de Nederlandse staat fors geld kosten, omdat dit indirect leidt tot tegenvallende belastingopbrengsten. Pensioenfondsen willen de premies verhogen om de dekkingsgraad op te krikken. Bij elkaar leidt dat nu lagere belastingopbrengsten vanwege hogere premies en later door hoge lagere belaste pensioenuitkeringen, maar ook lagere belastingopbrengsten door tegenvallers in de sfeer van de vennootschapsbelasting omdat ondernemingen extra (fiscaal aftrekbare) stortingen in de pensioenkassen moeten doen omdat die te weinig renderen en in de neergaande fase wel klappen hebben opgelopen. Die tegenvallende beleggingsopbrengsten kunnen de Nederlandse staat zelfs meer kosten dan de miljarden voor de reddingsoperaties van ING en ABN Amro-Fortis. Het is wel vreemd dat de fondsen van de toezichthouders hun pensioenverplichtingen op termijn contant moeten maken tegen een marktrente van zeg maar 3 à 3,5% Daardoor vallen de verplichtingen duurder uit. Het ministerie van Financiën hanteert zelf een rekenrente van 4% voor de fiscale aftrekbaarheid. Pensioenfondsen in de puts Dieptepunten zijn vaak prima startpunten. Daarbij is niets gegarandeerd voor de komende jaren, maar de suggestie van bijgaande grafiek van de tienjarige rendementen van de Amerikaanse S&P 500 tot eind maart 2009 is, dat je op dieptepunten zoals eind 2008 of in maart 2009 niet meer had moeten uitstappen. Deze grafiek heeft bij de toezichthouders waarschijnlijk niet op tafel gelegen. Helaas hebben de pensioenfondsen bovendien niet kunnen profiteren van de garanties van de Nederlandse staat op risicovolle (aandelen)beleggingen, zoals ING dat bijvoorbeeld wel heeft gekregen met haar Alt-A-leningen. Nederlandse banken, verzekeraars en pensioenfondsen hebben aan het begin van het jaar juist nog massaal put-opties gekocht. Terwijl ze vanwege de hoge volatiliteit daarvoor torenhoge premies moesten betalen. Je kunt geen brandverzekering meer afsluiten als je huis al in brand staat, luidt dan ook het gezegde. U-, V- of W-herstel Geen wonder dat de resultaten van de Nederlandse financials in de eerste helft van 2009 achterbleven, bijvoorbeeld in vergelijking met de Amerikaanse. Nu de beurzen opstomen valt te vrezen dat in de tweede helft van 2009 Nederlandse financials en pensioenfondsen onvoldoende profiteren van het herstel. Als de inzichten bij Nederlandse pensioenfondsen wijzigen en ze alsnog besluiten achter de rally aan te hollen, kunnen veel beleggers nog profiteren van het verbeterde sentiment en de verbeterde vraag- en aanbodverhouding op de aandelenbeurzen. Sceptici wijzen op de mogelijkheid van een verder terugglijden na een kortstondig opveren. Denk aan het W- of het double-dip-recession-scenario van Nouriel Roubini. Maar wie verkoopt er nu nog? Ja, de beurzen zijn al behoorlijk op het herstel vooruitgelopen, maar het economisch herstel dient zich vooralsnog sneller aan dan velen hadden verwacht. Het is op de beurzen hard gegaan, maar de weg terug is nog lang. Timing blijft een moeilijke zaak. Economen blijven nog wel even blijven discussiëren over het alfabet: U-, V- of W-herstel? Beleggers kiezen voorlopig voor de gulden middenweg. Deze bijdrage is geschreven door Wim Zwanenburg, werkzaam als beleggingsstrateeg bij Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer N.V.. De beloning van de auteur staat direct noch indirect in relatie tot de aanbevelingen uit deze publicatie. Deze publicatie is niet bedoeld als (individueel) beleggingsadvies noch als een uitnodiging of een aanbod effecten of andere financiële instrumenten te kopen of te verkopen. Een ieder die informatie uit deze publicatie ten grondslag legt aan aan- en verkooptransacties in financiële instrumenten, doet dat op eigen risico. De uitgebreide disclaimer vindt u hier. Klik hier Wim Zwanenburg is beleggingsstrateeg bij Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer N.V.. De beloning van Zwanenburg staat direct noch indirect in relatie tot de aanbevelingen in deze publicatie. Deze publicatie is niet bedoeld als (individueel) beleggingsadvies noch als een uitnodiging of een aanbod effecten of andere financiële instrumenten te kopen of te verkopen. De besproken aandelen kunnen voorkomen in de portefeuilles van cliënten van Stroeve & Lemberger Vermogensbeheer N.V.. Een ieder die informatie uit deze publicatie ten grondslag legt aan aan- en verkooptransacties in financiële instrumenten, doet dat op eigen risico. Klik hier voor de uitgebreide disclaimer. Deel via:
Assetallocatie 07 mei Optimix gaat keihard tegen de markt in Volgens Optimix zijn de overeenkomsten tussen de internethype van begin 2000 en de huidige hype zo groot, dat de vermogensbeheerder tegen de markt ingaat. Aandelen zijn verkocht en met de opbrengst zijn inflation linked obligaties gekocht, grondstoffenposities ingenomen en is een deel cash gehouden.
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.