ETF's: short obligaties Wat mij betreft is er onder de huidige situatie op de obligatiemarkt betreft maar een strategie aan de orde: short gaan. 10 maart 2015 11:30 • Door Marcel Tak Waar valt er nog rendement te behalen in een low yield-omgeving? Met deze vraag opende een artikel van de IEXProfs-redactie over het seminar Market Perspectives, 2015 georganiseerd door Alpha research. Je kunt je natuurlijk afvragen of er sprake is van low yield. Gezien de behaalde rendementen zullen veel beleggers zich in een high yield-omgeving wanen. Europese aandelenindices die de eerste twee maanden een dikke 15% stijgen en obligatiekoersen die over een iets langere periode met dezelfde percentages in waarde toenemen, het kan niet op. Dat neemt niet weg dat de aanvangsrendementen voor zowel aandelen als obligaties na zulke koersstijgingen natuurlijk low zijn. Geen obligatiefeestje Wat betreft obligaties is wat mij betreft het verhaal klaar. Met zijn opkoopactie kan de ECB de rente nog best iets verder onder druk zetten, maar let eens even op de voorspelling van diezelfde ECB. De centrale bank geeft aan dat de EU groei dit jaar op 1,5% uitkomt. In 2017 zal de groei 2,1% zijn. Tegelijkertijd zal de inflatie in dat jaar zijn opgelopen tot 1,8%. Mogelijk is dit, in aanvulling op het monetaire beleid, een management by speech-actie van bankpresident Mario Draghi. Maar als deze cijfers werkelijk gerealiseerd worden, kan het niet anders of de bankpresident haalt de monetaire teugels binnen niet al te lange tijd flink aan. Welke rente hoort er bij de door de ECB verwachte percentages? Een lange rente van 3% toch minimaal, als het geen 4% is. Als de rente naar 3,5% zou gaan in de komende twee jaar, ik kies een tussenweg, wordt de obligatieparty ruw verstoord. Verlies van 25% De 5,5% Nederlandse Staatslening, die aflost in januari 2028, heeft nu een koers van 160%. Als in 2017 de verwachtingen van ECB werkelijkheid zijn geworden en die van mij ook (marktrente opgelopen naar 3,5%), zal deze lening circa 120% noteren, een verlies van 25%. Natuurlijk is in die periode ook in totaal 11% couponrente ontvangen, maar het is uiteindelijk toch geen leuk vooruitzicht voor de houders van deze en soortgelijke obligaties. Als antwoord op de gestreste renteomgeving wordt in het betreffende IEXProfs-artikel gesproken over unconstrained obligatiestrategieën. Dat houdt in dat de fondsbeheerder eigenlijk alles met obligaties en andere instrumenten mag doen. Wat mij betreft is er onder de huidige situatie op de obligatiemarkt betreft maar een strategie aan de orde: short gaan. Met ETF's is het mogelijk om in te spelen op een opwaartse beweging van de rente (=neergaande obligatiekoersen) in de komende jaren. Ingewikkelder Bedenk wel dat een shortpositie gecompliceerder is dan een longpositie. De short-ETF zal, net als die van een longpositie, op een total return index plaatsvinden. Dat betekent dat de couponrente een negatief effect op het resultaat heeft. Stel er is een short op een 10-jarige obligatie met een 3% coupon. Als na een jaar de koers van de obligatie gelijk is gebleven, dan zal de short in principe 3% koersverlies lijden. Dat is ook logisch, want feitelijk betekent een gelijkblijvende koers in dit geval dat de rente is gedaald, wat uiteraard een negatief gevolg heeft voor de shortpositie. Bij een gelijkblijvende rente zal het verlies op een short-obligatiepositie in principe gelijk zijn aan het effectieve rendement op de obligatie. Historisch volatiliteit Aan de andere kant heeft de shortpositie als extra opbrengst de financieringsrente. Omdat de rente nagenoeg gelijk is aan 0% is die opbrengst verwaarloosbaar. Kortom, zoals de obligatiebelegger als startpunt heeft dat bij een onveranderd rentebeeld de opbrengst gelijk is aan het effectieve rendement, zal de shortbelegger als uitgangspunt hebben dat er een negatieve opbrengst is, gelijk aan het effectieve rendement (minus de nu verwaarloosbare korte rente). In dit kader vind ik het opvallend dat de short-ETF's als laagrisicoproducten mogen worden verkocht. Dat komt omdat als basis voor het meten van risico de historische volatiliteit mag worden genomen. Historisch volatiliteit is een prima indicator van wat u over een belegging wilt weten: hoe beweeglijk is een aandeel of obligatie. Maar het blijft merkwaardig dat dit als belangrijkste maatstaf in een risicometer wordt opgenomen. Volatiliteit zegt namelijk lang niet alles over risico, zoals blijkt uit onderstaand overzicht van een aantal short-ETF's die kunnen inspelen op een rentestijging in de eurozone. DB-X Short iBoxx € Sovereigns Eurozone Daily ETF (ISIN: LU0321463258)De ETF volgt de index die een shortpositie heeft in de iBoxx Sovereigns Eurozone Total Return index. Dagelijkse wordt de positie aangepast. Dat betekent dat op dagbasis de relatie tussen een koersstijging (daling) van de obligaties uit de index en de daaruit voortvloeiende daling (stijging) van de index zelf een op een is. De index is breed samengesteld met overheidsschuld uit alle belangrijke landen uit de eurozone, met de belangrijkste posities in Italië (25%), Frankrijk (24%), Duitsland (19%) en Spanje (12%). De duration van alle leningen tezamen is gelijk aan 7,17. Dat betekent dat de stijging van de rente met 1% in principe tot een koersdaling van ruim 7% zou moeten leiden.Dat het merkwaardig is dat de short-ETF van de AFM als een relatief gematigd risico belegging mag worden beschouwd, blijkt wel uit de resultaten tot nu toe. Sinds de introductie van het fonds in 2008 is het rendement minus 31,6%. Dat weerspiegelt natuurlijk de enorme rentedaling in de afgelopen periode.DB-X rekent 0,15% aan jaarlijkse kosten. Dat zijn ook de werkelijke kosten, want ik constateer dat het rendementverschil tussen index en ETF de laatste jaren op dit percentage is uitgekomen. DB-X Eurozone Sovereigns Double Short Daily (ISIN: LU0621755676)Deze ETF volgt dezelfde index als het bovengenoemde DB-X-fonds, maar de koersmutatie wordt twee keer doorberekend. Ook deze berekening vindt op dagbasis plaats. Op langere termijn hoeft er dus niet per se een volledige dubbele doorrekening van eventueel positieve resultaten plaats te vinden.De kosten van het fonds zijn met 0,30% het dubbele van de enkele ETF. In de praktijk lijken de werkelijke kosten op 0,26% te liggen, iets lager dan het officieel opgegeven niveau.Sinds de oprichting drie jaar geleden, (maart 2012) is het fonds 40% van zijn waarde kwijtgeraakt. Omdat de volatiliteit relatief laag is, geeft de risicometer een middenpositie aan met cijfer vier uit zeven. Onbegrijpelijk dat AFM nog altijd de risicometer op deze manier toegepast wil zien. Amundi Short Govt Bond EUROMTS Broad IG Daily ETFDe ETF volgt de FTSE obligatie-index, die nagenoeg op dezelfde wijze wordt samengesteld als de iBoxx index waar de DB-X ETF's op gericht zijn. Het zal dan ook niet verbazen dat de resultaten in lijn met de enkelvoudige DB-X ETF ligt. Sinds de oprichting eind 2009 heeft de ETF nog geen jaar gekend met een positief resultaat. In totaal heeft het fonds sindsdien 26% van zijn waarde verloren. Ook dit fonds komt weg met een laag risicocijfer van drie (op zeven) met de gerealiseerde resultaten. De kosten zijn officieel 0,14%, maar ik zie dat het verschil met de index de laatste jaren circa 0,20% bedraagt. Amundi Short Govt Bond EUROMTS Broad IG 10-15 Daily ETF Als u wilt profiteren van een rentestijging met een shortpositie op obligaties, lenen langlopende obligaties zich daar het best voor. Dat zal het argument zijn voor een shortindex bestaande uit alleen maar langlopende leningen. De grotere gevoeligheid voor een rentemutatie blijkt uit de duration, die rond de tien ligt. Het blijkt ook uit de resultaten tot nu toe. Het fond is gelijktijdig met de qua looptijd bredere Amundi ETF opgericht. Het verlies sindsdien op deze ETF is gelijk aan 35%. Voor de Europese toezichthouders is er niets aan de hand: het fonds heeft als risicocijfer een vier, en is daarmee neutraal op het totaal van zeven. Lyxor ETF Daily Double Short BundDe Lyxor short ETF is alleen gericht op de Duitse 10-jaars obligaties, via een dubbele short op de Bundfuture. Ook hier betekent de short dat op dagelijkse basis twee keer de koersmutatie wordt doorgegeven. Het zal duidelijk zijn dat ook deze ETF de laatste jaren geen feest was voor beleggers. Vorig jaar werd een verlies van ruim 25% genoteerd. Vanaf de start in april 2010 is het resultaat gelijk aan minus 56%!Het risico voor deze ETF is gelijk aan vijf, het hoogste van de vijf besproken ETF's. dat is nog altijd een relatief laag cijfer in relatie tot de behaalde prestaties. De kosten bedragen officieel 0,2%, maar in de praktijk blijkt de laatste jaren dat de kosten enkele honderdsten lager ligt. Dus... Met een short-ETF op obligaties kunt u op een eenvoudige manier inspelen op een mogelijke rentestijging. Let op dat de short ETF, zeker bij de hefboomvariant, de langetermijnrelatie tussen koersverandering van obligaties en de index niet synchroon hoeft te verlopen. In tegenstelling tot de lage cijfers van de risicometers, zijn short-ETF's in mijn ogen hoogrisicoproducten. Dat neemt niet weg dat ze interessant zijn en de belegger bij ultralage renteniveaus uitzicht geven op een mooi resultaat. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.