Geopolitiek schaken met zeldzame aardmetalen Omdat zeldzame aardmetalen de nieuwe olie zijn van de economie heeft China als dominante leverancier van deze metalen een sterke troef in handen in de geopolitieke strijd met het Westen, betoogt Edin Mujagic. 22 december 2023 09:00 • Door Edin Mujagic Lanthanum. Cerium. Praseodymium. Neodymium. Promethium. Samarium. Europium. Gadolinium. Terbium. Dysprosium. Holmium. Erbium. Thulium. Ytterbium. Lutetium. Yttrium. Scandium. De meesten zullen er, net als ik, nooit van gehoord hebben, terwijl een ieder van ons deze metalen en mineralen elke dag gebruikt. Sterker, het dagelijkse leven zonder deze 17 elementen zou inmiddels onvoorstelbaar zijn. De 17 chemische elementen van hierboven zijn alle zeldzame aardmetalen. De kans is groot dat er nu een belletje afgaat. Van zeldzame aardmetalen hebben we allemaal wel eens gehoord. Niet zo heel lang geleden gaf niemand, op een enkele die hard scheikundige na, erom, simpelweg omdat ze relatief weinig gebruikt werden. Inmiddels is dat totaal veranderd. Zeldzame metalen spelen al enige tijd de rol die olie decennialang heeft gespeeld: de wereld(economie) kan er niet zonder. GPS-systemen, computers, mobieltje, er zijn weinig apparaten zonder één of meer van die zeldzame metalen. Dominante speler China China is dé leverancier op dat terrein. Van de 54 mineralen die de VS als cruciaal voor de eigen nationale veiligheid hebben bestempeld, is China op de een of andere manier in de productieketen betrokken. Zo is het land goed voor bijna de gehele mondiale productie van gallium. De Amerikaanse defensie-industrie, zeker de meest geavanceerde wapens en technologie, kunnen er niet zonder. Gisteren kondigde China een verbod aan op de export van technologie om zeldzame metalen te verwerken en bewerken. Daarmee slaat Beijing terug naar vooral Washington. De Amerikaanse regering heeft in de afgelopen jaren talloze protectionistische maatregelen getroffen tegen China, zoals het verbod op de verkoop van de meest geavanceerde computerchips aan het land. Gijzeling Westen U raadt het al, ook daarin zitten zeldzame metalen verwerkt. Deze maatregel van Beijing laat duidelijk zien dat het geopolitieke schaakspel verhardt en dat China niet terugdeinst dit soort verregaande maatregelen te nemen. Nu nog gaat het om een verbod op de export van de technologie die nodig is zeldzame metalen te bewerken en te verwerken, maar er is geen enkele garantie dat er in de toekomst geen verbod op de export van de zeldzame metalen zélf zal komen! Zo een exportverbod zou het Westen behoorlijk raken. Defensie, industrie en de energietransitie (geen windturbine, zonnepaneel of batterij voor elektrische auto’s is te maken zonder zeldzame metalen) staan of vallen met zeldzame metalen. Hoezo zeldzaam? Gelukkig kan China het Westen niet voor eeuwig gijzelen door zeldzame metalen in eigen land te houden. Ondanks hun naam zijn zeldzame metalen namelijk eigenlijk alles behalve zeldzaam. Thulium en lutetium behoren tot de meest zeldzame in die familie, qua hoeveelheid, maar komen nog steeds vele malen vaker voor dan goud in de aardekorst. Bovendien komen zeldzame metalen zeker niet alleen in China voor. Twee derde van de bekende voorraden zijn elders te vinden, vaak ook in het Westen zelf. Dat we ze toch zeldzaam noemen, komt doordat ze lastig te delven zijn. Enerzijds omdat ze slechts zelden in commercieel interessante hoeveelheden te vinden zijn en anderzijds omdat het delven ervan rampzalig is voor het milieu. Het levert welhaast permanente milieuschade op. Geen aandacht schenken aan die schade is een belangrijke reden waarom China zo’n dominante positie heeft verworven. Dat betekent dat het Westen op korte termijn zeer afhankelijk is van China. Maar China kan ook niet te ver doorgaan met het opleggen van restricties, want dan zal het Westen wel manieren vinden om die metalen elders uit de grond te halen. Dat kan een tijdlang duren, maar wanneer dat vervolgens lukt, dan zal China een zeer belangrijk stuk in het geopolitieke schaakspel hebben verloren. Inflatieverhogend effect Hoe het ook verder gaat, de prijzen van deze metalen zullen de komende jaren eerder stijgen dan dalen. Aangezien zeldzame metalen in vrijwel alle apparaten zitten, zal uit die hoek waarschijnlijk aanhoudende opwaartse druk op inflatie komen. Dat komt er, naast andere inflatie-opdrijvende factoren zoals vergrijzing, nog eens bij. Dus, ook als de inflatie in 2024 verder zakt, zou ik er als centrale bankier voor waken om de oorlog tegen inflatie als gewonnen te beschouwen. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.