Recessies komen zelden op kousenvoeten, maar de recessie van 2023 is waarschijnlijk de meest voorziene ooit. Het huidige recessiedebat draait vooral rond de inflatievooruitzichten. De meest recente gegevens uit de eurozone laten prijsstijgingen zien voor diensten, goederen en voedsel, maar de energie-inflatie nam af. Wat er de komende zes tot twaalf maanden met de energieprijzen gebeurt, is voor beleggers cruciaal om de vooruitzichten voor infrastructuur wereldwijd te begrijpen.
Energiemarkt blijft krap
Hoewel de hoop op een vreedzame oplossing van de oorlog in Oekraïne blijft bestaan, is de tragische realiteit dat dit niet snel zal gebeuren, gezien de toenemende bewapening in de regio. Daarom zal de energiemarkt (gekoppeld als die is aan de levering van Russisch gas) gedurende 2023 krap blijven. De afgelopen wintermaanden zijn relatief zacht geweest, met temperaturen boven de seizoennorm. Het gasverbruik in Europa tussen augustus en november 2022 is daarom met 20% gedaald ten opzichte van het jaar ervoor. Hierdoor zijn de gasopslagen nu gevuld tot boven de seizoennorm en zijn veel beleggers ervan overtuigd dat er dit jaar geen gastekorten zullen ontstaan.
Dat valt nog maar te bezien. De tweede helft van 2023 zou best een trigger voor energie-inflatie kunnen bevatten. De warmere winter en de gevulde opslagplaatsen drukken de gas- en elektriciteitsprijzen als je ze vergelijkt met de pieken in de zomer van 2022. Vergeleken met 2021 zijn die prijzen echter nog steeds hoger. Ze zullen ook hoger blijven, tenzij er weer Russisch gas naar Europa gaat stromen, wat vrijwel ondenkbaar is.
China begint weer te draaien
De illegale invasie van Oekraïne door Rusland en het plotselinge tekort aan goedkoop Russisch gas brachten Europese regeringen ertoe om naar andere energiebronnen te zoeken. Ze vonden de oplossing in een grotere invoer van vloeibaar aardgas (LNG) via schepen en havens, vaak uit de VS. Maar dit is slechts een deel van het verhaal.
De belangrijkste factor die Europa in staat stelde om afgelopen winter warme voeten te houden, was China. Terwijl bij ons de vraag naar gas enorm steeg, bleef China in lockdown en was de vraag naar energie er aanzienlijk lager dan normaal. De heropening van de Chinese economie zal dit veranderen en die heropening zal in de tweede helft van 2023 alleen maar versnellen. Mensen gaan weer aan het werk in kantoren en fabrieken komen weer online, zodat de vraag naar energie sterk toeneemt, met hogere energieprijzen als gevolg.
"De belangrijkste factor die Europa in staat stelde om afgelopen winter warme voeten te houden, was China"
Deze vraagschok wordt nog verergerd doordat de wereld zich verder afkeert van fossiele brandstoffen. De oorlog in Oekraïne heeft de energietransitie nog relevanter gemaakt, aangezien regeringen beseffen dat hernieuwbare energiebronnen de sleutel zijn tot energie-onafhankelijkheid.
"De oorlog in Oekraïne heeft de energietransitie nog relevanter gemaakt"
Sterke toename gas
Een enorme uitbreiding van hernieuwbare infrastructuur is een deel van de oplossing, maar niet alle hernieuwbare energiebronnen zijn gelijk. Wind op zee is effectief, maar kostenintensief en tijdrovend om te bouwen. Batterijtechnologie is een opwindend vooruitzicht maar zal nog enkele decennia op zich laten wachten. Aardgas zal daarom onvermijdelijk een grote rol spelen als transitiebrandstof in de overgang naar Net Zero. China weet dit ook. Het land wil niet langer steenkool gebruiken om elektriciteit op te wekken maar aardgas, dat momenteel slechts 8,5% van zijn energiemix uitmaakt.
"Aardgas zal onvermijdelijk een grote rol spelen als transitiebrandstof"
Overschakelen van kolen naar gas zou de CO2-voetafdruk van China met 55% verminderen. Omdat zowel Europa als China de energiereserves voor de winter wil versterken en het gebruik van fossiele brandstoffen wil afbouwen, zal de vraag naar aardgas in de tweede helft van 2023 sterk toenemen. Europa zal zich hiervoor tot de VS wenden en China wellicht tot Rusland, maar de algeheel grotere vraag naar LNG kan tot een enorme inflatie van de energiekosten leiden.
Extra geld naar energietransitie
Wat betekent dit voor investeerders in infrastructuur? Energiezekerheid blijft een belangrijk thema. Investeringen in Amerikaanse pijpleidingen die gas aan Europa leveren, zijn waarschijnlijk de belangrijkste winnaars, samen met bedrijven die profiteren van hogere energieprijzen.
Bedrijven met een blootstelling aan grondstoffenprijzen zullen meer alfa genereren als de winter koud wordt. Blijven de temperaturen relatief hoog, dan zal het afdekken (hedgen) van energieprijzen energieopwekkingsbedrijven (die goed zijn voor de helft van de hele infrastructuursector) beschermen tegen prijsdalingen op de energiemarkt.
Daarnaast wordt de energietransitie relevanter. De toename van investeringen in duurzame ontwikkelingen moet gepaard gaan met een grotere som geld voor de ontwikkeling van het elektriciteitsnet en de transformatie van transmissienetten naar "slimme" netten.
Veerkrachtige belegging
Het defensieve karakter van infrastructuur en de zichtbaarheid van kasstromen op lange termijn maken de sector veerkrachtig tijdens een economische neergang en maken daarmee infrastructuur tot een geschikte schuilplaats tijdens een recessie.
Jags Walia is hoofd Listed Infrastructure bij Van Lanschot Kempen en belegt zelf in het Kempen Global Listed Infrastructure Fund.