De manier waarop actieve managers over ETF's spreken, is sterk veranderd vanaf het moment dat het duidelijk werd dat ETF's steeds meer kapitaal begonnen aan te trekken. In het begin werden ETF's nog gezien als een gimmick, slechts ingezet door een relatief klein aantal beleggers.
Na verloop van tijd realiseerden actieve beleggers zich echter dat ETF's zo populair werden dat deze nieuwe tak van beleggingssport een bedreiging begon te vormen voor hun businessmodel. De eerste reactie van actieve beleggingshuizen was dat ETF's een bedreiging vormden voor financiële markten.
Zijn ETF's inderdaad gevaarlijk?
Markttoezichthouders reageerden hierop door verschillende onderzoeken te starten naar de effecten van ETF's in tijden van onrust, maar ook werd bijvoorbeeld gekeken naar mogelijke problemen die zouden kunnen ontstaan door illiquide posities in ETF's.
Uit al deze onderzoeken bleek dat ETF's zeer efficiënte beleggingsinstrumenten zijn en ook daaropvolgende onderzoeken leidden tot de conclusie dat zij markten geenszins schade berokkenen.
"Uit al deze onderzoeken bleek dat ETF's zeer efficiënte beleggingsinstrumenten zijn"
Ondanks deze resultaten gaan critici verder met het uiten van hun bezorgdheid over passieve beleggingsstrategieën. Nu ETF's ook een aanzienlijk marktaandeel beginnen te verwerven in de duurzame beleggingsmarkt, is het verwijt nu dat passieve producten ongeschikt zijn om effectief uitvoering te geven aan een duurzame beleggingsstrategie.
ETF's kunnen niet duurzaam zijn?
Een van de belangrijkste punten van critici is dat beheerders van passieve producten geen mening hebben over markten of bedrijven, omdat zij de index kopen. Dit betekent dat passieve managers geen discretionaire beslissingen nemen.
Er wordt geen contact gezocht met de besturen van de bedrijven in de portefeuille en er wordt mogelijk ook niet gestemd op de jaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen.
Maar, het blijkt dat veel ETF-aanbieders over goed gedocumenteerde processen beschikken met betrekking tot engagement- en stembeleid. Deze processen zijn misschien niet even sterk als die van gespecialiseerde ESG-fondsen van actieve huizen, maar in de meeste gevallen zijn deze van hetzelfde niveau als van de meeste actieve fondsen.
Geen verschil met de actieve benadering
Dan is er nog de kritiek dat indexfondsen ongeschikt zijn voor een ESG-strategie, doordat deze een best-in-class-benadering volgen, wat betekent dat een ETF-portefeuille ook aandelen van bijvoorbeeld oliebedrijven kan aanhouden.
Dat is waar, want dat is zoals het met de best-in-class-benadering werkt. Het is de reden dat deze posities ook worden aangetroffen in veel actief beheerde ESG-fondsen.
De nieuwste kritiek is dat ESG-gerelateerde indices meestal op een kwantitatieve benadering zijn gebaseerd, hetgeen tot een overweging van grote bedrijven uit ontwikkelde landen leidt.
Ook dat klopt, want grote bedrijven beschikken over gespecialiseerde afdelingen die de gegevens, statistieken en ratio's produceren die ESG-ratingbureaus nodig hebben om hun kwantitatieve analyse uit te voeren. Nu is het alleen zo dat actieve beheerders ook gebruik maken van kwantitatieve analyse om bedrijven te selecteren waarna zij op basis van kwalitatieve analyses hun keuzes maken.
Zinloze discussie
Enfin, alle discussies over passieve ESG-strategieën zijn zinloos, aangezien de meeste kritiekpunten zijn weerlegd. Of net zo goed gelden voor actief beheerde portefeuilles. Daarom moeten deze aangezwengelde discussies vooral worden gezien als marketingpogingen om beleggers in de richting van actief beheerde fondsen te sturen.
"Alle discussies over passieve ESG-strategieën zijn zinloos"
Ik denk dat alle kritiek het gevoel van onzekerheid over de juiste ESG-strategie alleen maar versterken en beleggers eerder afremmen dan helpen om het duurzame beleggingsproduct te vinden dat het beste bij hun behoeften past.
Transparant in plaats van black box
ETF's stellen beleggers juist in staat weloverwogen beslissingen te nemen, omdat ETF's zeer transparant zijn over de samenstelling van hun portefeuille. Daarbij kunnen beleggers ook nog eens een gedetailleerde beschrijving vinden van de methodologie die wordt gebruikt om de onderliggende index op te bouwen.
Deze hoge mate van transparantie is het tegenovergestelde van de black box-benadering van actieve beheerders. Case closed.