Niet politici, maar bedrijven wijzen de weg "Ik ben sterk vóór een goed en gezond milieu, maar tégen politici die ons van alles willen opdringen." Marcel Tak heeft niets op met beleidsmakers, zoals Frans Timmermans, die oproepen de planeet te herstellen, indien nodig met dwangmiddelen. 26 mei 2020 10:55 • Door Marcel Tak Vorige week kocht ik een tweetal porties vis bij een goed bekend staande strandventer. “Om mee te nemen,” zo gaf ik aan. Toen ik de gebakken vis op twee bordjes in ontvangst nam, vroeg ik om een tasje. “Heb ik niet meer,” was het afgemeten antwoord. Toen ik aangaf dat ik tegen de harde wind een eind moest lopen met de bordjes, was een geïrriteerde blik zonder antwoord mijn deel, en werd de volgende klant geholpen. Enkele weken geleden bestelde ik mijn boodschappen online bij een bekende beursgenoteerde grootgrutter. Bij aflevering bleek de houdbaarheidsdatum van een enkel artikel wel erg krap. Eén telefoontje en een uiterst vriendelijk dame verrekende direct het bedrag van het betreffende product. Onuitstaanbare gedrag Twee voorbeelden die in tegenspraak zijn met het tegenwoordig zo populaire adagium dat de kleine zelfstandige altijd het goede vertegenwoordigt, terwijl de multinational de kwade genius is. Soms lijken we te vergeten dat een enorm deel van onze welvaart te danken is aan internationaal opererende bedrijven die door de schaalvergroting goedkoop voor de massa kunnen produceren. Die bedrijven liggen steeds meer onder vuur, mede overigens door hun soms onuitstaanbare gedrag als het gaat om bijvoorbeeld belastingontwijking. Zo kwam Booking.com recent niet in aanmerking voor een award voor het meest sympathieke bedrijf, doordat het staatssteun aanvroeg, terwijl vorig jaar nog een miljardenwinst aan aandeelhouders (en werknemers!) werd uitgekeerd. "Een enorm deel van onze welvaart is te danken aan internationaal opererende bedrijven" Onmisbaar, maar vervuilend Maar als de aaibaarheidsfactor van bedrijven als maatstaf voor onze welvaart zou gelden, leefden we nu in bittere armoede. Aardige bedrijven bestaan niet, wel aardige mensen. Al die feel good tv-reclames in het coronatijdperk zijn niet meer dan marketingtools van het bedrijfsleven voor een beter imago. We denken met u mee, we leven met u mee, we doen het samen, juist nu, en meer van dergelijke deugende dooddoeners. Ik vind ze inhoudsloos en nietszeggend. Er zijn dus geen aardige (multinationale) ondernemingen, maar dat doet er niets af aan het feit dat ze onmisbaar zijn voor onze welvaart door massaproductie. Nu staat ook deze vorm van produceren inmiddels in een negatief daglicht. Smet op producten De wijze waarop veel producten in grote hoeveelheden worden gefabriceerd in landen waar het met de mensenrechten niet zo best gesteld is, is een werkelijke smet op al die producten die goedkoop de wereld overstromen. Een ander punt is de vervuiling die veel productie met zich meebrengt en daarmee de bron is van de klimaatverandering. De coronacrisis vormt voor velen een prachtige aanleiding de maatschappij en economie om te vormen en ideologisch gedreven veranderingen, met name als het gaat om klimaataangelegenheden, door te drukken. Het moeten Zo stelt Frans Timmermans, vicevoorzitter EC en euroklimaatcommissaris, samen met Fatih Birol, directeur Internationaal Energieagentschap, in het FD van 22 mei dat wetenschappelijk onderzoek allang heeft duidelijk gemaakt dat ten aanzien van het klimaat actie moet worden ondernomen. We moeten onze economieën en onze planeet herstellen, zo geven zij aan. We moeten, zo zeggen de heren, onze middelen aanwenden voor levensvatbare projecten op korte en lange termijn. In het FD-artikel moeten we maar liefst elf keer wat van Timmermans. Dat is mij te veel. Ik erger mij aan dit soort weinig democratisch gelegitimeerde en op een sterke maakbaarheidsgedachte geponeerde beleidsvoornemens. Klimaatactie topprioriteit? Wetenschappelijk onderzoek maakt helemaal niet duidelijk dat ten aanzien van klimaatactie moet worden ondernomen. Volgens de wetenschap verandert het klimaat, en draagt de mens daar hoogstwaarschijnlijk aan bij. Hoewel er discussie is over deze these, is dit als het wetenschappelijke element te duiden. Of we actie moeten ondernemen, bepaalt niet de wetenschap, maar is een puur politieke afweging waarin alle voors en tegens aan de orde dienen te komen. "Of we actie moeten ondernemen, bepaalt niet de wetenschap, maar is een puur politieke afweging" In een dal We moeten volgens beide heren de economie en de planeet herstellen. Wat de economie betreft is het duidelijk dat er een krater is geslagen door de coronapandemie. Hoe het herstel er de komende maanden of jaren uit zal zien is onduidelijk, maar niemand betwist dat we in een dal zitten. Met overheidshulp, overigens ook dat gelimiteerd, komen we daar (uiteindelijk) wel uit. Maar Timmermans poneert zomaar dat ook onze planeet hersteld moet worden. Het is een populistische stelling die nauwelijks onderdoet voor de feitenvrije analyses en oplossingen waar de eurocommissaris andere politieke stromingen van beticht. Enorme milieuvooruitgang Natuurlijk is de economische groei in de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste gepaard gegaan met een enorme vervuiling en heeft onze planeet schade opgelopen. Maar met name de laatste vijftig jaar is er een enorme vooruitgang geboekt op alle mogelijke milieufronten. Dat is niet gekomen door megalomane plannen van politici die al voor decennia vastlegden hoe zij de samenleving voor zich zagen. De milieuwinst is vooral gekomen door technologische vooruitgang, geïnitieerd door bedrijven die naar winst streven, her en daar gestimuleerd door subsidies. Bescheiden, soms ook minder bescheiden, maar subsidies die in ieder geval de actuele wens van de samenleving op dat moment reflecteerden. "Milieuwinst is vooral gekomen door technologische vooruitgang, geïnitieerd door bedrijven die naar winst streven" Tesla wijst wél de weg Nu vindt Timmermans dat we niet slaapwandelend in een schadelijke lock in moeten trappen van achterhaalde vervuilende technologieën en verouderde verdienmodellen uit de vorige eeuw. Dat is één zin met een hoop onzin. Wat zijn die achterhaalde vervuilende technologieën? Bedoelt de eurocommissaris de traditionele auto die grotendeels nog op benzine of zelfs diesel rijdt? Moeten deze ineens allemaal elektrisch rijden? En hoe wordt al die elektra opgewekt? Hoe vervuilend is de productie van de ingebouwde accu’s van deze auto’s? Hoeveel plezier gaan we aan de windmolens beleven die op basis van grootse plannen in onze achtertuinen en zeeën worden gedumpt? Ik vrees dat door de klimaat-ideologische brillen van Timmermans c.s. geen objectieve kijk meer op deze zaken mogelijk is. In ieder geval weet ik wel dat door een bedrijf als Tesla meer voor de elektrische auto is gedaan dan door alle politieke plannenmakers tezamen. Geen dwang aub De (negatieve) uitsmijter van het artikel staat aan het eind. “Tijdens de coronacrisis hebben we getoond dat we in staat zijn ons aan te passen aan nieuwe realiteiten. Nu is het tijd om te laten zien dat we ook zelf een nieuwe realiteit tot stand kunnen brengen.” Het meest beangstigende aan deze uitspraak is dat deze gedaan wordt door iemand met relatief veel macht, zonder onomstreden democratisch mandaat. Ik ben sterk vóór een goed en gezond milieu, maar tégen politici die ons van alles willen opdringen met de gedachte dat zij het voor ons juiste voor de komende vijftig jaar voor ogen hebben. We hebben geen klimaatrevolutie nodig, maar klimaatevolutie, zoals de afgelopen decennia succesvol is gebleken. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.