Koop winnaars, vermijd verliezers De momentumstrategie werkt. Maar is het meest efficiënt in combinatie met bijvoorbeeld een waardestrategie. 18 juli 2014 08:45 • Door Fleur van Dalsem Stijgende aandelen hebben de neiging om te blijven stijgen en verliezende aandelen hebben de neiging om te blijven verliezen. Ziedaar in het kort de gedachte achter de momentumstrategie: buy the winners, sell the losers. Om de zoveel tijd keert dat momentumspelletje om, maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat deze strategie, onder voorwaarden, werkt. Sinds 1963 levert het kopen van de top-tien best renderende bedrijven over het laatste halfjaar een rendement op van 14,4% op jaarbasis. Maar momentumbeleggers moeten wel stalen zenuwen hebben. Dat mooie rendement gaat namelijk gepaard met een volatiliteit op jaarbasis van 24,4%, zo becijferde Millennial Invest. De momentumeffect-discussie gaat vooral over de manier waarop momentumpremie, het extra rendement dat een belegger kan maken boven op het standaard marktrendement, tot stand komt. Simon Lansdorp, onderzoeker bij Robeco’s Quantitative Research-afdeling en Willem Jellema portfoliomanager bij Robeco’s Quantitative Equities-team hebben een paper (Momentum from underreaction) geschreven over de bron van de momentumpremie. Waar het momentumeffect vandaan komt, daar zijn studies namelijk niet eenduidig over. Simon Lansdorp: “Het momentumeffect heeft veel te maken met het gedrag van beleggers. Beleggers zijn kuddedieren en beleggen graag in aandelen en fondsen die het goed doen. De Japanse beurs is een goed voorbeeld. Als die het goed doet, stappen veel beleggers in, waardoor de koersen nog hoger oplopen. Institutionele beleggers spelen hier ook een belangrijke rol in. Zij beleggen grote sommen geld voor anderen en lopen bij slechte rendementen reputatieschade en financiële schade, zoals uitstroom bij het fonds, op. Zij zullen er dus naar neigen om voor hun klanten dicht bij de benchmark te beleggen en die aandelen en fondsen te kiezen die recent het beste resultaat hebben laten zien. Daardoor stroomt er meer geld naar deze aandelen en worden de prijzen verder opgedreven.” Willem Jellema: “Denk aan de IT-bubbel eind jaren negentig. Iedereen investeerde in hippe IT-aandelen, totdat het niet lang daarna misging natuurlijk. Wij noemen dit de overreactie, de koers van het aandeel beweegt steeds verder van de intrinsieke waarde, bij het momentumeffect.” Residueel of aandeelspecifiek Daar tegenover staat de onderreactie. Die treedt volgens Lansdorp en Jellema op als er iets gebeurt met een aandeel, goed nieuws van het bedrijf bijvoorbeeld, waar maar matig door beleggers op gereageerd wordt. De koers van dit aandeel zal dan waarschijnlijk ook maar een beetje stijgen en zich, als meer beleggers de potentie van het aandeel zien, rustig bewegen naar de intrinsieke waarde. Toch is dit volgens beide heren een minder risicovoller manier van momentumbeleggen. Jellema: “Onderreactie loopt vanzelf uit de koers en dan kunnen beleggers desgewenst uitstappen, terwijl beleggers die beleggen in aandelen met veel overreactie veel gevoeliger zijn voor marktomslagen en correcties, zoals het knappen van de IT-bubbel.” Maar hoe kunnen beleggers verdienen aan het momentumeffect uit onderreactie? Lansdorp en Jellema kijken hiervoor naar het residueel (residu; dat wat overblijft; red.) of aandeelspecifiek momentum. Dit klinkt erg ingewikkeld, maar komt neer op het momentum dat overblijft na correctie voor de markt, een sector of land. Lansdorp: “Stel, een aandeel heeft een bèta van twee en de markt loopt 10% op. Dan is de koerswinst van het aandeel theoretisch 20%. Hiervoor heeft het bedrijf echter niks extra’s hoeven doen, het aandeel is gewoon meebewogen met de markt. Wij kijken in onze kwantitatieve aandelenselectiemodellen ook naar het momentum dat de onderneming zelf kan creëren op de beurs, in dit voorbeeld dus wat een aandeel bovenop de theoretische 20% aan koerswinst behaalt. Dat is toegevoegde waarde en die wordt door veel beleggers over het hoofd gezien, een onderreactie dus.” De ideale momentumeffecttermijn Uit de paper van Lansdorp en Jellema blijkt dat residueel en generiek momentum als aandelenstrategie ongeveer even lang, negen maanden ongeveer na het samenstellen van de portefeuille, goed werken. Daarna blijven de aandelen op basis van residueel momentum doorstijgen of liggen. Aandelen die geselecteerd zijn op basis van generiek momentum dalen in waarde. De alpha uit residueel momentum is dus duurzamer en minder risicovol dan die uit generiek momentum, zo concluderen Lansdorp en Jellema. Ook zijn hierdoor minder transacties nodig zodat kosten kunnen worden bespaard. Hoe lang werkt het momentumeffect eigenlijk? Jellema: “Hoe korter je terugkijkt, hoe korter het momentumeffect werkt. Beleggers die een jaar terugkijken, mogen er voorzichtig van uitgaan dat het momentumeffect een jaar aanhoudt, misschien anderhalf jaar. Ons momentumbeleggingsfonds houdt aandelen gemiddeld een jaar in portefeuille. Dat komt niet alleen door de gekozen termijn, maar ook doordat we omzet, en dus transactiekosten, actief beperken. Vaak zie je een koopgedreven aanpak, wat veel omzet geeft. Als je namelijk steeds de best presterende aandelen wilt hebben, moet je veel handelen. Daarom hanteren we een verkoopgedreven aanpak, wat betekent dat we alleen aantrekkelijke momentumaandelen kopen als we onaantrekkelijke kunnen verkopen. Je geeft hiermee misschien wat verwacht rendement op, maar de besparing in transactiekosten vergoedt dit ruimschoots.” De juiste balans zoeken "Het is wel zo dat een korte momentumstrategie een hoger rendement oplevert, maar beleggers moeten dan wel rekening houden met meer aan- en verkopen in de portefeuille. Als je namelijk steeds de best presterende aandelen wilt hebben, moet je veel handelen.” En dat mogelijke vele handelen is meteen een van de algemene risico’s van momentumbeleggen. Het gaat immers om het vinden van de juiste balans bij de afweging tussen het doen van transacties en de kosten die daarmee gepaard gaan. De hoge volatiliteit van een momentumstrategie zou beleggers ook kunnen afschrikken. Jellema: “Die hoge volatiliteit hoort erbij. De winnaars op de aandelenmarkt laten vaak hoge bèta’s zien dus dat zijn hoogrisicoaandelen. De verliezers hebben vaak net zulke hoge bèta’s. Door echter te kiezen voor aandelen met een residueel momentumeffect, dus los van de marktomstandigheden, kunnen beleggers dat hoge risico in de portefeuille beperken.” Momentum werkt ook niet in alle markten, vertellen Lansdorp en Jellema verder. In een markt zonder al teveel trends, met veel bemoeienissen van centrale banken, zoals we zagen in de periode na de kredietcrisis, werk momentum minder goed. In een meer stabiele, trending markt zoals de laatste maanden juist wel. Maar momentumbeleggen is ook geen strategie die beleggers zuiver zouden moeten toepassen. Het werkt prima in combinatie met andere strategieën binnen de portefeuille. Lansdorp: “De momentumpremie bestaat op lange termijn, maar dat wil niet zeggen dat beleggers daar op korte termijn niet van kunnen profiteren. Momentum werkt bijvoorbeeld goed in combinatie met een waardestrategie. Als momentum goed gaat, gaat waarde over het algemeen slecht en andersom. In onze modellen maken we ook gebruik van deze communicerende vaten.” Lees het volledige Dossier Aandelen Fleur van Dalsem is redacteur bij IEX.nl. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.