De omvang van de Europese fondsenmarkt is in 2022 sterk gedaald. De oorzaak lag bij koersverliezen en outflows, blijkt uit een groot overzicht van Detlef Glow van Lipper Refinitiv, waarin verschillende aspecten aan bod komen.
Zo is er bij de netto-kapitaalstromen een duidelijk onderscheid tussen actieve fondsen en ETF's. Waar actief beheerde fondsen geld zagen wegvloeien, kregen ETF's en andere indexproducten er ondanks de koersverliezen netto meer vers kapitaal bij.
Wat verder opvalt, is dat:
- het aantal fondsen gewoon blijft stijgen, terwijl er minder kapitaal voorhanden is
- twee relatief kleine landen - Ierland en Luxemburg – hun dominantie als vestigingsplaats met verve verdedigen
- de grootste fondsbeheerder nog altijd Blackrock is met een nieuwe uitdager in wording: UBS na de overname van Credit Suisse
Absolute getallen
Als we naar de totaalbedragen kijken dan is het beheerd vermogen in de Europese fondsenindustrie gedaald van 15,266 biljoen euro aan het einde van 2021 tot 13,313 biljoen eind vorig jaar. Dat is een daling van 13%.
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Het grootste deel van het geld zat aan het eind van het jaar nog altijd bij actieve fondsen (10,658 biljoen), gevolgd door indexfondsen (1,413 biljoen) en ETF's (1,243 biljoen).
Dat kan vervolgens worden opgesplitst in aandelenproducten (5.372 miljard), obligatieproducten (2.946 miljard), mixfondsen (2.366 miljard), geldmarktfondsen (1.601 miljard), alternatieve producten (584 miljard), vastgoedproducten (300 miljard), “andere” producten (78 miljard) en grondstoffenfondsen (67 miljard).
Netto-uitstroom
Bij de netto-kapitaalstromen was er zoals gezegd een instroom bij ETF's en indexfondsen van ruim 80 miljard euro. Daar stond echter een netto-uitstroom van 244,3 miljard bij de actieve fondsen tegenover. Per saldo betekende dat dus een netto-uitstroom van 164,2 miljard.
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Bij de geldmarktfondsen was er iets bijzonders aan de hand. Die had twee gezichten. De eerste drie kwartalen van 2022 stroomden er behoorlijk veel geld uit deze fondsen, maar dat werd meer dan goedgemaakt in het vierde kwartaal. Per saldo bedroeg de netto-instroom daardoor toch nog 17,5 miljard.
Mixfondsen (+17,3 miljard) en vastgoedfondsen (+11,7 miljard) kregen er ook geld bij. Alle andere fondscategorieën zagen geld wegvloeien: overig (-4,2 miljard), grondstoffen (-9,9 miljard), alternatives (-39,3 miljard), aandelen (-51 miljard) en obligaties (-106,2 miljard).
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Ierland en Luxemburg
Luxemburg blijft het beleggingsfondsparadijs van Europa. Het kleine landje in het centrum van de EU heeft een beheerd fondsvermogen binnen de landsgrenzen van 4.166,4 miljard euro. Het ook niet zo grote Ierland volgt op enige afstand met 2.817,3 miljard.
Pas daarna komen grote landen als het Verenigd Koninkrijk (1.870 miljard) en Frankrijk (931 miljard). De Zwitsers zijn terug te vinden op nummer 4 met 789,6 miljard. Nederland staat op de 10e plaats.
Blackrock
De grootste beheerder blijft met 1.289,2 miljard euro het Amerikaanse bedrijf Blackrock - onder andere bekend van zijn iShares-producten.
Ook hier is sprake van een grote afstand tot de nummers 2 tot en met 4. Dat zijn: Amundi (520 miljard), JP Morgan (412 miljard) en UBS (386 miljard). UBS zou samen met Credit Suisse echter zijn uitgekomen op ruim 600 miljard euro.
Meer fondsen
In een krimpende markt zou je verwachten dat bedrijven hun assortiment consolideren en de minst succesvolle fondsen eruitgooien zonder veel nieuwe te introduceren, maar die vlieger ging niet op in 2022.
Het aantal fondsen steeg met 669. En dat is nog maar het halve verhaal, want er verdwenen ook 1543 fondsen door fusies of liquidatie. Dat betekent dus dat er 2.212 nieuwe fondsen zijn bijgekomen.
De netto-groei bedroeg 87 fondsen in het eerste kwartaal, 100 in het tweede, 169 in het derde en 313 in het vierde.
Klik op de afbeelding voor een grote versie