Een beleggingsheld word je niet zo maar

“Laat ik voorop stellen dat de Europese fondsenindustrie er goed bijstaat. Er komen nieuwe producten op de markt, er is innovatie, de komst van nieuwe kleine fondsenhuizen versterkt de concurrentie.

Veel van deze trends zijn vooral zichtbaar in de Europese ETF-markt. Die loopt duidelijk voorop in productinnovatie. De Europese ETF markt groeit ook veel harder dan de bredere beleggingsindustrie. Met name als het gaat om duurzame beleggingsproducten neemt de ETF-markt duidelijk het voortouw.

Dat wil niet zeggen dat actieve fondsenhuizen niet innoveren, maar deze innovatie verloopt in de regel wat langzamer. Doordat met name grote actieve fondsenhuizen al beschikken over een breed fondsenpalet is voor hen de noodzaak minder groot om een nieuw nicheproduct te lanceren. Voor de wat kleinere ETF-aanbieders ligt dat anders. Om succesvol te zijn, moeten deze innoveren en tijdig inspelen op veranderingen in beleggingstrends.

Terug naar de dotcomhype

Actieve managers zijn voorzichtiger om nieuwe themafondsen in de markt te zetten. Een deel van de door hen in het verleden gelanceerde themafondsen kwam pas op de markt toen de piek van de trend al was gepasseerd. Het lanceren van een nieuw actief fonds kost al snel een half jaar. Dat is the nature of the beast.

Op zich is dat positief, want veel hypes duren niet zo lang. Inmiddels zitten we in een situatie die vergelijkbaar is met de periode van de dotcomhype met veel nieuwe trends waarvan niet alle ook succesvol zullen zijn. AI, robotica, smart grid, waterstof, EV, batterijen en duurzame energieën zijn allemaal katalysatoren van toekomstige groei, maar onduidelijk is nog welke technologieën de beste zullen zijn.

"Inmiddels zitten we in een situatie die vergelijkbaar is met de periode van de dotcomhype"

Ongehoorde beleggingsomstandigheden

Terugkijkend op de laatste drie beursjaren kan ik niet anders concluderen dat het voor beleggers een helse rit is geweest. De coronacrisis, verstoorde leveringsketens, stijgende inflatiecijfers, monetaire verkrapping en de oorlog in Oekraïne eisten dat portefeuillebeheerders hun portefeuilles permanent moesten aanpassen aan nieuwe marktomgevingen.

"De laatste drie beursjaren zijn voor beleggers een helse rit geweest"

Alleen die managers die in staat waren om dat succesvol te doen, dongen dit jaar mee naar een Refinitiv Lipper Fund Award. Dat zijn de echte beleggingshelden. Wat nodig is om een award te winnen? Een robuust beleggingsproces, de flexibiliteit om snel aan veranderende marktomgevingen te kunnen, en het risicomanagement moet natuurlijk ook in orde te zijn. Dat was vroeger belangrijk, en dat is het nog steeds. Daarin is niets veranderd. Maar door de groei van het aantal producten is het wel veel moeilijker geworden om de beste te zijn. De concurrentie is enorm.

Laat ik het voorbeeld geven van de categorie Wereldwijde Aandelen. Voor Nederland bestaat de peer group uit maar liefst 293 fondsen! Om te winnen, moet je dus 292 fondsen verslaan. Elke maand moet er worden geleverd. De strijd is niet tegen de index maar tegen alle andere fondsen. Daarom wordt in onze methodologie underperformance harder afgestraft dan dat we outperformance belonen, net zoals mensen verlies meer voelen dan winst.

Worden actieve fondsen overvleugeld door ETF's

Zeker is dat ETF’s een aantal belangrijke voordelen bieden die actieve fondsen niet hebben. Ze zijn niet alleen heel goedkoop maar ook nog eens supertransparant. ETF’s zijn technologisch ver vooruit. Een ETF laat zich in real time kopen, waarbij je precies weet wat je betaalt. Bij een actief fonds leg je vandaag in en koop je morgen. Het is maar afwachten wat de prijs ervan is. Bij de verkoop is het niet anders. Actieve fondsmanagers moeten tweemaal per jaar overleggen hoe de fondsportefeuille eruit ziet. Voor ETF’s is dat op dagelijkse basis.

"ETF’s zijn technologisch ver vooruit"

Daarbij bieden ETF’s zoveel voordelen dat alle fondshuizen wel mee moeten doen. Een actief fonds is vergelijkbaar met een oud zwaar televisietoestel, dat midden in de kamer staat, en die slechts zwart/wit uitzendt en over niet meer dan tien kanalen beschikt. Een ETF is eerder een slanke HD Full Internet tv, aangeboden voor een kwart van de prijs.

SFDR is een goede eerste stap

Ik ben blij dat de Europese Commissie SFDR heeft ingevoerd, maar helaas is alleen de E van ESG tot in detail uitgewerkt. De S is zeer breed gedefinieerd en moet later in 2023 extra uitwerking krijgen. De G is weliswaar vermeld in de taxonomie, maar wordt ook niet duidelijk omschreven.

De reactie van de investeringssector op de uitleg over SFDR door de Europese Commissie is inconsistent. Aan de ene kant is er een roep om meer vrijheid, maar tegelijkertijd wil de industrie ook duidelijkere regels.

En ja, SFDR helpt tegen greenwashing. Het is moeilijker geworden om duurzame fondsen te verkopen die dat niet zijn, maar onfeilbaar zijn de nieuwe regels niet. In de strijd tegen greenwashing is het volgens mij effectiever om de richtlijnen voor het gebruik van fondsnamen te implementeren. Als de naam verwijst naar een duurzame aanpak, dan moet dit ook duidelijk zichtbaar zijn in het beleggingsproces. Ik hoop dat deze regels zullen binnenkort in de praktijk komen. Dat zou een echte game changer zijn in het aanpakken van greenwashing."

• Lees het nieuwe online magazine van IEXProfs over de Refintiv Lipper Fund Awards