Europese ETF-belegger verkeert in risk-off modus
Op basis van de ontwikkelingen in de ETF-industrie is het voor Philippe Roset, hoofd SPDR ETFs Noord Europa, duidelijk dat Europese beleggers er nog niet aan toe zijn om risico te nemen. Kortlopend papier, inflation linked bonds, high yield en bankaandelen gingen dit jaar de deur uit.
“Hoe de financiële markten zich ontwikkelen, is simpelweg af te lezen aan koersbewegingen. Maar uit de ETF-flows valt ook veel te distilleren. Zo waren Europese beleggers tot de oorlog in Oekraïne goed gestemd. Er stroomde in de eerste drie maanden maar liefst 35 miljard naar aandelen-ETF’s. Dat is uitzonderlijk veel. Vooral cyclische aandelen en tech waren populair. De trend van 2021 werd doorgezet. Inflatie zou een tijdelijk fenomeen zijn, zo werd gedacht.
De oorlog van Rusland in Oekraïne veranderde alles. Inflatie was niet langer tijdelijk, de productieketens raakten verder verstoord, en daar bovenop kwamen de energierisico’s en natuurlijk de angst dat de economische groei zou stagneren. Centrale banken werden duidelijker over hun plannen om de rente te verhogen.
"De laatste keer dat de Europese ETF-industrie outflow noteerde, was in maart 2020"
De markten gingen in een risk-off modus. Zowel aandelen als obligaties deden het slecht. Rentestijgingen veroorzaakten een schok in de obligatiemarkt. Het veiligste deel van de van de portefeuille bleek toch niet veilig. In juni en juli zag de hele ETF-industrie outflow, en in augustus was de inflow minimaal. Dat is echt opmerkelijk. De laatste keer dat de Europese ETF-industrie outflow noteerde, was in maart 2020, bij de aanvang van de coronapandemie.
Philippe Roset

Tot ziens linkers
Bijzonder is ook dat de beleggers in inflation linked bonds begin dit jaar hun winsten namen en naar reguliere obligaties overstapten. Ytd boekte deze markt 5 miljard dollar aan outflow. Bijzonder, want de inflatie liep verder op. Met de wetenschap van vandaag hadden beleggers hun posities in inflation linked bonds beter wat langer kunnen aanhouden.
"Beleggers hadden hun posities in inflation linked bonds beter wat langer kunnen aanhouden"
Inmiddels is de verwachting dat de inflatie zal dalen. Immers, energieprijzen en andere prijzen zullen verder moeten blijven stijgen om de inflatie in stand te houden. Dat is niet al te aannemelijk.
Liever langlopend
Verder zien we dit jaar dat beleggers nauwelijks interesse hebben voor kortlopend papier. Middellang en langer lopende schuld (5 tot 10 jaar) kunnen zich wel verheugen op structurele inflow. Daarbij gaat het om veel geld, meer dan 7 miljard aan inflow ytd. Beleggers durven blijkbaar verder op de curve te zitten. Dat doe je alleen als je denkt dat de rente niet verder oploopt of zelfs zal dalen. Recessie-angst speelt in dit scenario zeker een rol, net als afnemende inflatieverwachting.
"Beleggers durven blijkbaar verder op de curve te zitten"
Het risico dat de rente de komende tijd in dit tempo blijft doorstijgen, wordt laag ingeschat. Door het aanzienlijke renteverschil tussen Europese en Amerikaanse staatsobligaties, is het logisch dat vooral Treasuries gevraagd zijn. In onzekere tijden wordt de VS als een veilige plek gezien. Beleggers durfden daarom dollars te kopen. Dat werd eerder als een kans dan als een risico gezien.
High yield uit de gratie
In hun zoektocht naar veilig dumpten ETF-beleggers dit jaar ook high yield (outflow: 5 miljard dollar) en kochten investment grade (inflow: 7,5 miljard dollar). Beleggers durven de stap naar hogere yield nog niet te nemen. Pas als duidelijk is of we een recessie krijgen en hoe zwaar die zal worden, komt er een punt dat beleggers weer oog krijgen voor high yield, zo is mijn verwachting.
"In hun zoektocht naar veilig dumpten ETF-beleggers dit jaar ook high yield"
Tech en olie-aandelen juist gewild
Dan aandelen. Na een goede start kwam de klad er dus in. In de afgelopen zes maanden boekten aandelen-ETF’s ca 141 miljard aan inflow, maar ytd gaat het om 47 miljard. Sinds eind februari is de inflow van aandelen stilgevallen. In augustus zagen we even een opleving. maar netto was er die maand 3,8 miljard aan outflow. De bearmarktrally in juli vormde blijkbaar nog geen aanleiding om vol in aandelen te gaan.

Klik op de afbeelding voor een grote versie
Daarbij valt op dat de kopers van aandelen-ETF’s vooral gaan voor een brede regiospreiding. Aandelen wereldwijd en aandelen opkomende markten waren afgelopen maand gevraagd, terwijl Europese en Amerikaanse indices vooral werden verkocht. Dat beleggers draaiden naar brede spreiding is een defensieve keuze.
"Vooral de financiële sector springt er met een outflow van 3 miljard ytd negatief uit"
Op sectorniveau springt de financiële sector met een outflow van 3 miljard ytd er vooral negatief uit. Sectoren met de grootste inflow zijn Energy (+1,5 miljard dollar) en ja, ook Tech (+1,5 miljard dollar). De keuze voor Energy verbaast niet met de huidige hoge olie- en gasprijzen, maar de keuze voor tech ligt iets minder voor de hand.”