Hoera, de IEXFonds 40 is tien jaar oud

Een relatie is er natuurlijk niet, maar een milde ironie was het wel dat het tienjarig bestaan van onze beleggingsfondsenindex IEXFonds 40 min of meer samenviel met het overlijden van Jack Bogle, uitvinder van het indexfonds en boegbeeld van de indexrevolutie.

Over Bogle, die gelukkig niet postuum, maar al tijdens zijn leven het gelijk aan zijn zijde bleek te hebben, zometeen meer, maar eerst even iets over die fondsenindex.

Op 1 januari 2009 ging die index van start, met een simpele opdracht: het volgen van een breed gespreid mandje beleggingsfondsen. Een benchmark voor een beleggingsfondsenportefeuille bestond nog niet echt. Met de IEXFonds 40 creëerden we die: 40 best-in-class-fondsen, verdeeld over 20 beleggingscategorieën.

Sinds 2012: de Index Battle

Dat het startschot voor de index twee maanden voor het begin van een tot de dag van vandaag door galopperende bullmarkt viel, was toeval. Leuk voor het rendement van de index, maar uiteindelijk ging het daar niet om. We selecteren de fondsen niet per se om te outperformen, maar we selecteren 40 fondsen die binnen hun beleggingscategorie toonaangevend zijn: qua omvang, reputatie en prestaties. En die om die reden dus in veel fondsportefeuilles terug te vinden zijn.

Dat er toch een competitief elementje in de jaarlijkse herweging sloop is te danken aan Marcel Tak. Hij startte in 2012 een passieve tegenganger van de IEXFonds 40, die geheel is opgetuigd uit indexproducten, de IEX Index 20+.

Sindsdien woedt de Index Battle, een praktijktoets van, laten we het maar de Stelling van Bogle noemen, dat op de lange termijn indextrackers beter zouden moeten presteren dan actief beheerde beleggingsfondsen. Dankzij het gegeven dat fondsmanagers - volgens die stelling - op lange termijn de markt niet verslaan en daarom beleggingen met lage kosten, indextrackers dus, superieur zijn. 

Wie wint de Index Battle?

Bogle heeft natuurlijk gelijk als hij stelt dat de gemiddelde actieve manager na kosten de markt niet weet te verslaan. Samen zijn die managers de markt, of in ieder geval een groot deel ervan, dus gemiddeld zullen ze het nooit beter doen.

Geen belegger streeft er echter naar om een gemiddeld fonds te kopen. De hamvraag is: kunnen aantoonbaar goede actieve fondsen op den duur de strijd met de indextrackers wèl winnen?

Vorig jaar, op de IEX Beleggersdag, presenteerden Marcel en ik de resultaten van ruim vijf jaar Index Battle. Kort samengevat: 

• Na ruim vijf jaar is er géén noemenswaardig verschil in prestaties tussen de twee indices.
• De actieve managers laten over die periode een heel kleine outperformance zien, waarmee ze hun meerkosten net (of net niet) terugverdienen.
• Daar blijft het dan ook bij, dus voor een belegger is er nagenoeg geen verschil tussen de twee indices.

Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder, waarin de IEX Index 20+ het duidelijk beter heeft gedaan dan de IEXFonds 40, dus als we dezelfde analyse vandaag opnieuw zouden doen, zou daar waarschijnlijk uit blijken dat de indexproducten na kosten op lange termijn beter scoren dan de beleggingsfondsen.

Het gelijk van Bogle

Wat zegt zo'n resultaat? Op zijn minst dat het moeilijk is om de markt te verslaan met een mandje populaire, grote fondsen die het de laatste tijd goed hebben gedaan. Of dat goede criteria voor fondsselectie zijn is dus sterk te betwijfelen. Toch zijn dit wel de fondsen die u in veel portefeuilles zult aantreffen, want beleggers zijn gevoelig voor omvang, reputatie en - vooral - gerealiseerd rendement. 

Tot dit inzicht was Bogle al lang geleden gekomen. Om er maar eens wat befaamde spreuken bij te pakken:

"Buying funds based purely on their past performance is one of the stupidest things an investor can do."

"The grim irony of investing [...] is that we investors as a group not only don't get what we pay for, we get precisely what we don't pay for."

"Owning the stock market over the long term is a winner's game, but attempting to beat the market is a loser's game.

En uiteraard de klassieker die iedere ETF-belegger boven de open haard heeft hangen:

“Don't look for the needle in the haystack. Just buy the haystack!”

Overigens zou u uit dit alles kunnen concluderen dat Bogle mordicus tegen actief management was. Dat is een misvatting. Het rolmodel van bijna iedere actieve manager, Warren Buffett, beschouwt Bogle als één van zijn helden en dat is wederzijds.

Ook Vanguard, het fondsenhuis dat Bogle oprichtte en groot maakte, schuwt actief beheerde fondsen niet. In bepaalde sectoren en delen van de markt kan actief beheer wel degelijk het verschil maken, zolang de blik maar op de lange termijn blijft gericht en - vooral - de kosten maar zo laag mogelijk blijven.

Ondertussen zetten Marcel Tak en ik onze Index Battle onverdroten voort, al was het maar om te zien of we her en der wat opvallende en onvermoede pockets of outperformance kunnen vinden. En om de vinger aan de pols van de fondsindustrie te houden, in de vorm van een onafhankelijke benchmark voor een breed gespreide fonds- en ETF-portefeuille. Iedere dag kunt u op de voorpagina van IEXProfs.nl de actuele stand van de battle volgen.

Als iedere fondsportefeuille zich in de laatste tien jaar zo heeft ontwikkeld als de IEXFonds 40, dan hebben beleggers ook na kosten in ieder geval geen reden tot klagen. Op de huidige stand van 234 staat het tienjaarsrendement op +134%, oftewel een keurig gemiddelde van 8,9% per jaar.   

PS: We laten hier het rendement van de IEXFonds 40 ten opzichte van de MSCI World zien. Dat is niet helemaal een goede vergelijking - wij hebben ook 25% obligaties in portefeuille - maar we beleggen wel wereldwijd. 

Over de index

De IEXFonds 40 Index (anno 2009) is opgezet als benchmark voor (fonds)beleggers. De index bestaat uit veertig best-in-class-beleggingsfondsen in twintig verschillende categorieën, verspreid over vijf asset classes.

De jaarlijkse herweging vindt plaats op 1 januari en wordt uitgevoerd op basis van vastgestelde criteria. De redactie van IEXProfs bepaalt de samenstelling van de index, de berekening en administratie is in handen van Circle Partners.