De ECB is niet almachtig als het om de rente gaat Wat de rentes doen, kan de ECB een tijd beïnvloeden, maar op termijn kan de centrale bank de rentes niet eeuwig laag houden zonder maatregelen die de economie volledig ontwrichten, aldus Edin Mujagic. 26 juni 2020 10:00 • Door Edin Mujagic Het is medio mei als Philip Lane, een lid van bestuur en hoofdeconoom van de ECB een interview geeft. Daar gaat het ook over de zeer lage tot negatieve langetermijnrentes in onder meer de eurozone. Natuurlijk probeert de bank met het beleid die rentes laag te houden maar “vergeleken met andere factoren in het spel is de rol van de ECB daarin bescheiden,” aldus Lane. De rentes zijn volgens hem vooral zo laag omdat er mondiaal veel meer wordt gespaard dan geld gevraagd. Dat is zonder meer waar. Toch las ik de uitspraken van Lane met verbazing. Hij vergeet dat dat mondiale spaaroverschot niet ineens opkwam na 2008 maar ver daarvoor ook al een feit was. Conservatieve kant Desondanks hadden de tienjarige rentes in landen als Duitsland en Nederland een vier of zelfs een vijf voor de komma. Puur toeval natuurlijk dat de langetermijrentes fors gingen dalen nadat de bank op grote schaal staatsobligaties op ging kopen. Het is eind juni als Lane een toespraak houdt in Frankfurt. Daarin zegt hij onder andere dat de nieuwste maatregelen van de ECB de langetermijnrentes met ongeveer 45 basispunten omlaag hebben gedrukt. Dat komt boven op 100 basispunten neerwaartse druk van de ECB-maatregelen van de afgelopen jaren. Maar dat is niet alles. Volgens Lane zijn de schattingen over het drukkende effect op de rentes van de laatste ingrepen van de bank “waarschijnlijk aan de conservatieve kant.” Zonder effect Dus Lane is binnen enkele weken van standpunt veranderd of hij sprak niet de waarheid in het interview. Het eerste kan niet waar zijn. Niet alleen omdat Lane daar te intelligent voor is, maar ook omdat er ECB-onderzoeken zijn die al concludeerden dat het effect van de maatregelen op de langetermijnrentes behoorlijk is. Circa 150 basispunten lagere langetermijnrentes in de eurozone dankzij de ECB dus. Een blik op mijn scherm leert dat dus zónder dat effect, de tienjarige Duitse rente nu op circa 1% zou staan en niet op -0,47%. Italië zou niet 1,3% betalen maar minstens 2,8% en Spanje ongeveer 2%, waar het nu 0,45% betaalt voor een lening met een looptijd van tien jaar. Andere schuldweging Die 1,5% extra rente zou voor de Duitse regering tientallen miljarden euro's extra rentelasten opleveren. Het zou niet leuk zijn, maar Berlijn kan het hebben. Rome daarentegen.... een faillissement van Italië zou zonder ECB-steun een zeer reële mogelijkheid zijn. Dit is eigenlijk alles wat u moet weten om een inschatting te kunnen maken voor het ECB-beleid. Ook als de economische groei terugkeert en als de inflatie klimt naar de door de ECB gewenste 2% of hoger, dan nog zal Frankrijk eerder het Duits als voertaal invoeren dan dat de ECB aanstalten zal maken de rente te verhogen en opkopen van staatsobligaties te staken. In het interview hintte Lane daar sterk op toen hij zei dat schuld heel anders op een economie weegt als de rente 4% is dan wanneer die 0% is. Niet almachtig Behalve dat zo’n uitspraak uit de categorie "het is met 30 graden warmer dan met 0 graden" is, zegt hij in feit dat als het aan de ECB ligt, de rente nooit naar 4% terug zal keren! Het enige scenario waarbij ik de bank de rente zie verhogen en zie stoppen met opkopen van staatsobligaties, is als het leeuwendeel van de staatsobligaties van probleemlanden is opgekocht en/of die landen zichzelf kunnen financieren uit een EU-potje, al dan niet in de vorm van eurobonds. Wat Lane en velen met hem binnen de bank vergeten, is dat de ECB niet almachtig is. Wat de rentes doen, kan een tijdlang aan de ECB liggen, maar op termijn kan de centrale bank de rentes niet eeuwig zeer laag houden zonder maatregelen te nemen die de economie volledig ontwrichten. Het zal me niet verbazen als de langetermijnrentes in de eurozone laag blijven. Richting 2025 denk ik dat de ECB er op een onplezierige manier achter zal komen dat ze niet almachtig zijn. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.