Regels missen vaak hun doel

Het zijn drukke tijden voor Maurice van Tilburg, de kersverse CEO van Euronext Amsterdam. Terwijl Van Tilburg begin februari zijn bureauspullen naar de directiekamer verhuisde, verwelkomde hij tussendoor GrandVision en Lucas Bols aan het Damrak.

Het beursklimaat is gunstig. Waar de AEX-index begin dit jaar op de 425 punten stond, ligt dat nu rond de 500. Euronext heeft zelf ook onlangs nog een beursgang gemaakt. Vorige zomer ging het Europese beursplatform Euronext, waar behalve de beurs van Amsterdam, aandelen en derivaten, ook die van Parijs, Brussel en Lissabon onder vallen, zelf naar de beurs.

De beursmaatschappij heeft zich daarmee verzelfstandigd van zijn vorige eigenaar ICE. En dat bevalt goed. “We staan zo’n 70% in de plus,” aldus Van Tilburg. In zijn vorige functie was Van Tilburg verantwoordelijk voor Business Projects & Design van de Europese effecten- en derivatenmarkten van Euronext.

Met zijn nieuwe benoeming treedt Van Tilburg toe tot de managing board van Euronext, hierin zitten ook de toplieden van de andere Euronext- beurzen in Brussel, Parijs en Lissabon. Net als in zijn vorige rol blijft de afgestudeerde ingenieur zich inzetten voor innovatie en wil hij inspelen op de behoeften van de markt.

Dat het productteam derivatenmarkt in Amsterdam zit, komt daarbij goed van pas. “We zijn nu onder meer bezig met een Exchange for Physicals, waarop een aandeel en een derivaat in één order kunnen worden afgewikkeld. Dat zorgt voor een lagere risicomarge omdat kopers nu niet meer apart de transacties hoeven uit te voeren. Zoiets is nog nergens anders beschikbaar in een gereguleerde beursomgeving.”

Zuivelderivaten

Daarnaast lanceerde Euronext Amsterdam onlangs opties en futures op zuivelproducten. “We proberen de beurs zo in te richten dat het goed aansluit op de kapitaalbehoefte van de reële economie. Als het melkquotum van de EU is afgeschaft, zal er meer melk op de markt komen, wat dan via de beurs kan worden verkocht. Ook kunnen melkproducenten prijsdalingen hedgen om hun business stabieler te maken.”

De vorige eigenaar van Euronext, de Amerikaanse derivatenbeurs ICE, nam vorige zomer afscheid van Euronext omdat de Europese beurs niet binnen haar eigen strategie paste. Maar het gaat goed met Euronext. De brutowinstmarge van de pan-Europese beursmaatschappij steeg vorig jaar naar 45,8%, terwijl de omzet op jaarbasis met 9% steeg tot 458,5 miljoen. De operationele winst kwam uit op 208,8 miljoen, 7,6% meer dan 2013.

IPO’s zijn weer op gang gekomen en ook de handelsvolumes nemen toe. Maar het goede resultaat is niet alleen maar een verhaal van groei. Er loopt sinds vorige zomer ook een bezuinigingsprogramma. “Het bezuinigingsprogramma is uitgebreid van 60 miljoen naar 80 miljoen euro. Dat is omdat bepaalde dingen gewoon efficiënter kunnen. De infrastructuur van onze producten wordt steeds meer geautomatiseerd en daardoor kunnen bepaalde processen met minder mensen worden uitgevoerd. Als beursgenoteerd bedrijf kijk je continu naar de kosten omdat je het beste voor de aandeelhouders eruit probeert te halen.”

Als het beurssentiment tegenzit, betekent dat overigens niet per se dat het ook slechter gaat met Euronext, legt Van Tilburg uit. “We doen natuurlijk niet alleen maar beursgangen, dat is ongeveer 14% van onze omzet. Er wordt ieder jaar op de Amsterdamse beurs voor meer dan honderd miljard aan kapitaal opgehaald en geplaatst door ondernemingen en de overheid met vervolgemissies en obligaties. Ongeveer 36% van onze omzet komt uit de cashmarkt, 10% komt van derivatencontracten en 20% van de verkoop van marktdata.”

Regels missen hun doel

Van Tilburg ziet het niet alleen als zijn taak om kapitaalstromen zo optimaal mogelijk te faciliteren maar vindt dat hij ook een rol heeft in het publieke debat. “Euronext staat aan het begin van de keten,” legt Van Tilburg uit. “We zijn misschien niet verantwoordelijk voor het koersverloop op de schermen, maar wel voor het beeld wat daarover gevormd wordt. Het is onze taak om ontwikkelingen op de beurs goed uit te leggen.”

De Amsterdamse beurs ziet dat de crisis een litteken heeft achtergelaten op het vertrouwen van beleggers en toezichthouders, adviseurs, accountants en banken. Vooral de “risico-allergie”, is iets dat Van Tilburg stoort. “Als je voor 1000 euro zonnepanelen koopt via crowdfunding kun je dat ongestoord doen, maar als je voor 1000 euro aandelen Lucas Bols koopt, moet je eerst door een groot pakket aan regelgeving en compliance bijten.”

Die regels missen in veel gevallen hun doel, denkt Van Tilburg. “Als aandelenbelegger deel je in de passie en winst van een bedrijf maar deel je ook in het risico. Dat is altijd zo geweest. Als aandeelhouder van de VOC liep je ook het risico dat er een schip zonk. En dat is nu met beleggen niet anders. De doorgeslagen regeldruk maakt het echter wel erg moeilijk om beleggingsproducten aan te bieden.”

Hulp aan mkb

In de toekomst gaat Euronext Amsterdam het midden- en kleinbedrijf meer aandacht geven, want die worden op dit moment verre van volledig voorzien in hun kapitaalbehoefte. Zo zei de hoogste Euronextbaas Dominique Cerutti dat er plannen zijn om derivaten aan te bieden waarmee kleine tot middelgrote ondernemers hun renterisico kunnen afdekken. Iets dat banken nu nog maar weinig doen. Ook zou het volgens Van Tilburg mooi zijn als de beurs het financieringsgat bij het mkb kan vullen.

Kortom, Euronext heeft veel plannen. Van Tilburg ambieert het om met Euronext een nog grotere rol te gaan spelen in de economie. “De kerntaak van een beurs is kapitaal ophalen. Dat moet uiteindelijk de reële economie ondersteunen. Op basis van die gedachten, blijven wij werken aan nieuwe producten en diensten.”

Maurice van Tilburg is sinds februari 2015 CEO van Euronext Amsterdam. Hij werkt al sinds 1995 voor de beurs - toen nog EOE Optiebeurs - en was tot voor kort hoofd business projects & design bij de effecten- en derivatentak van Euronext.