Duurzaam beleggen in obligaties van ontwikkelingsbanken

"MDB's zijn supranationale financiële instellingen die voorzien in financiële steun en know how voor economische en sociale ontwikkelingsprojecten. Deze instellingen zijn opgericht door soevereine staten die kapitaal inbrengen en garanties verstrekken, zodat MDB's tegen aantrekkelijke tarieven middelen kunnen aantrekken op de internationale kapitaalmarkten. MDB's zijn organisaties zonder winstoogmerk, waardoor zij tegen aantrekkelijke voorwaarden leningen kunnen verstrekken aan minder ontwikkelde landen.

MDB's als duurzame belegging

MDB's worden gesteund door meerdere soevereine lidstaten (waaronder alle G7-landen). Dit heeft als gevolg dat zij, naast hun unieke kapitaalstructuur, een zeer hoge kredietbeoordeling (doorgaans AAA) kunnen krijgen van diverse kredietbeoordelaars.

Dankzij hun hoge kredietkwaliteit kunnen MDB's tegen een extreem lage rente lenen en de opbrengsten gebruiken om leningen te verstrekken voor projecten in ontwikkelingslanden. Aangezien MDB's leningen verstrekken tegen lage of geen rente of via subsidies projecten financieren, bieden zij kredietnemers uit ontwikkelingslanden toegang tot leningen tegen veel gunstiger voorwaarden dan wanneer zij rechtstreeks elders zouden lenen.

Doordat MDB's voornamelijk leningen verstrekken aan ontwikkelingslanden met lagere en middeninkomens, worden obligatiemarkten in valuta van opkomende markten vaak opengesteld voor internationale beleggers, waardoor de economische ontwikkeling van deze regio's een boost krijgt.

In de afgelopen jaren zijn andere bronnen van financiële en technische bijstand ontstaan in de vorm van stichtingen, niet-gouvernementele organisaties (NGO's) en andere multilaterale organisaties. De MDB's blijven echter een essentieel onderdeel van het internationale bijstandsmechanisme vanwege hun omvang en reikwijdte.

De meeste MDB's zijn actief in de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN (SDG's). De meeste projecten en programma's ondersteunen meerdere SDG's tegelijk. Het jaarverslag van de Wereldbankgroep voor 2021 geeft een aantal recente voorbeelden van het soort impactprojecten dat door de Wereldbankgroep is gefinancierd:

• Reactie op de COVID-19-gezondheidscrisis en partnerschappen voor vaccins
  Beleggingen in klimaatverandering
• Verlaging van de onhoudbare schuldenlast van landen
• Bescherming van de voedselzekerheid door overheden te helpen krachtige, duurzame voedselsystemen op te bouwen
• Aanpak van de wereldwijde onderwijscrisis (de Wereldbank is de grootste bron voor externe financiering voor onderwijs in ontwikkelingslanden)
• Verhoogde dekking van de sociale bescherming
• Dichting van de genderkloof
• Steun voor meer dan 30 kwetsbare en door conflicten getroffen landen in de aanpak van de gevolgen van de COVID-19-pandemie.

Hoewel de opbrengst van een MDB-obligatie niet rechtstreeks kan worden toegewezen aan een specifiek project, wordt de voortgang, het resultaat en de uiteindelijke impact van elk project openbaar gemaakt.

De index uitsplitsen

Traditionele obligatie-indices bestaan doorgaans slechts voor een klein deel uit hooggewaardeerde duurzame schulden. De allocatie aan duurzame schulden kan worden verhoogd wanneer men belegt in speciale oplossingen die dit soort effecten expliciet aanpakken. In dit segment kan worden belegd via passieve oplossingen, zoals de oplossing die is gecreëerd door de samenwerking tussen Solactive en UBS Asset Management: de Solactive Global Multilateral Development Bank Bond USD 25% Issuer Capped Index. Deze index geeft een overzicht van de obligaties die zijn uitgegeven door de grootste MDB's waarvan alle G7-landen lid zijn.

In onderstaande afbeelding 1 ziet u enkele belangrijke kenmerken van de indexconstructie die voor een krachtige portefeuilleconstructie zorgen.
Ten eerste komen alleen obligaties met een hoge kredietkwaliteit in aanmerking.
Ten tweede betreft het alleen vastrentende effecten uitgedrukt in USD met een looptijd van minstens 12 maanden.
Ten derde komen als waarborg voor de liquiditeit uitsluitend grote obligatie-emissies in aanmerking (minimaal 500 miljoen USD).
Ten slotte is de index gewogen naar marktkapitalisatie met een emittentenlimiet van 25% om de diversificatie te verbeteren.

De index bestaat uit obligaties van vijf verschillende organisaties (per augustus 2022): De Wereldbankgroep die uit de International Bank for Reconstruction and Development (IBRD), de International Finance Corporation (IFC) en de International Development Association (IDA) bestaat; de Inter-American Development Bank; de Asian Development Bank; de European Bank for Reconstruction & Development en de African Development Bank.

Elk van deze multilaterale banken heeft een goede staat van dienst en een solide reputatie. Bovendien spelen ze een belangrijke rol in hun respectieve regio's. De gewichten van obligaties die door de Wereldbank, de Asian Development Bank en de Inter-American Bank zijn uitgegeven, hebben allemaal het maximumniveau van 25%. In totaal bevat de index 97 verschillende obligaties waarvan de individuele gewichten variëren van 0,16% tot 3,94% (augustus 2022).

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Indexfeiten en -cijfers

In afbeelding 2 ziet u de historische kenmerken van het rendement en de voor opties gecorrigeerde spread (OAS) van de MDB-index sinds de oprichting ervan (2011).

Kijkend naar de ontwikkeling van de Yield-to-Maturity (YTM) door de tijd, dan blijkt dat de MDB-index sterk samenhangt met de monetaire beleidsmaatregelen van de mondiale centrale banken, met name de Amerikaanse Federal Reserve. Dit geeft ons inzicht in de reden voor de recente scherpe stijging van de YTM voor MDB's, die samenhangt met het restrictieve monetaire beleid van verschillende centrale banken om hun prijsstabiliteitsdoelstellingen te halen.

Afbeelding 2 toont ook dat MDB-obligaties dankzij hun zeer lage wanbetalingsrisico's en redelijk hoge marktliquiditeit slechts een bescheiden spread hebben boven zogenaamde risicovrije staatsobligaties. Een interessant gegeven is dat de YTM in het afgelopen jaar aanzienlijk is gestegen, maar dat het niveau van de voor option-adjusted-spread (OAS) laag is gebleven. Vanaf eind augustus 2022 bedraagt de aangeboden OAS 12 bps bovenop Amerikaans schatkistpapier met gelijke looptijd, wat onder het historische gemiddelde van 16 bps ligt.

Wanneer er sprake is van een hoge marktspanning nemen de spreads op MDB-obligaties tijdelijk toe, met name door verslechterende liquiditeitsvoorwaarden. In de grafiek worden twee belangrijke episoden weergegeven: de Europese staatsschuldencrisis begin 2012 (met een OAS-piek van 40 bps) en de Covid-crisis (met een OAS-piek van 54 bps). Aan de andere kant is het interessant te constateren dat deze fasen doorgaans van korte duur zijn, waarbij spreads snel terugkeren en koersverliezen tijdelijk zijn en volledig herstellen wanneer de marktomstandigheden zich normaliseren.

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Het extra rendement van MDB's is in feite een compensatie voor de iets mindere liquiditeit die MDB's bieden ten opzichte van Amerikaans schatkistpapier. Over lange perioden heeft de rendementspremie bijgedragen aan hogere rendementen. Het risico-rendementsprofiel komt echter sterk overeen met dat van een portefeuille met Amerikaans schatkistpapier met een gelijke looptijd. Afbeelding 3 geeft aan dat het extra rendement sinds de oprichting ongeveer 220 bps is.

"Het risico/rendementsprofiel komt echter sterk overeen met dat van een portefeuille met Amerikaans schatkistpapier met een gelijke looptijd"

Klik op de afbeelding voor een grote versie

De rol van MDB's in een beleggingsportefeuille

Zoals in de vorige paragraaf is beschreven, komen de risicorendementskenmerken van de MDB-index sterk overeen met die van Amerikaans schatkistpapier. In combinatie met de hoge kredietkwaliteit (AAA-beoordeling) is dit een bevestiging dat MDB-obligaties een van de veiligste componenten van de vermogensallocatie zijn (naast andere staatsobligaties).

Aangezien de veiligste component van de portefeuille diversificatie en bescherming moet bieden in perioden van hoge (aandelen)marktspanning, houdt de koersdynamiek van MDB's naar verwachting geen verband met bewegingen op de aandelenmarkt.

In afbeelding 4 is te zien dat, met de MSCI ACWI-index als maatstaf voor de brede aandelenmarkt, zowel onze MDB-index als de US Duration-Matched Treasury Index (maatstaf voor Amerikaanse schatkistpapier met gelijke looptijd) een negatieve correlatie hadden in het dagelijkse rendement vanaf eind 2011 tot vandaag.

"Dankzij hun doorgaans lage of negatieve correlatie met aandelen blijven hun koersen doorgaans stabiel of stijgen ze zelfs wanneer de aandelenkoersen dalen"

Dankzij hun doorgaans lage of negatieve correlatie met aandelen blijven hun koersen doorgaans stabiel of stijgen ze zelfs wanneer de aandelenkoersen dalen. Als zodanig moet een MDB met name diversificatie en bescherming bieden voor portefeuilles wanneer er sprake is van een hoge (aandelen)marktspanning.

Klik op de afbeelding voor een grote versie

In afbeelding 5 hebben we vijf grote wereldwijde aandelenmarktcorrecties voor de MSCI ACWI geïsoleerd (sinds de start van de MDB-index in 2011) om u meer inzicht te geven in de wijze waarop deze negatieve correlatie zich heeft ontwikkeld in een aantal historische verkoopgolven op de financiële markten.

De grafiek toont aan dat MDB-obligaties in vier van de vijf perioden een gematigd positief rendement hebben behaald, hetgeen de diversificatie-eigenschappen ervan bevestigt. Een van de meest prominente voorbeelden is de Covid-crisis van 2020. In dit jaar behaalde de MDB-index, in tegenstelling tot -33% van de MSCI ACWI, een rendement van +2,7%.

Van de vijf gevallen was 2022 het enige voorbeeld waarin MDB tijdens de verkoopgolf op de aandelenmarkt negatieve resultaten haalde. De belangrijkste reden voor deze uitzondering is dat in 2022 de aandelenopname samenviel met een wereldwijde restrictie van het monetaire beleid (renteverhogingscyclus). Vanwege het renterisico dalen de prijzen van vastrentende obligaties wanneer de marktrente stijgt, hetgeen een negatief rendement betekent. Dit verklaart waarom, samen met de MSCI ACWI-index, zowel de MDB-index als het Amerikaanse schatkistpapier met gelijke looptijd negatieve resultaten opleverde tijdens deze periode.

Behalve de recente negatieve resultaten toont de grafiek aan hoe de MDB-index zelfs tijdens perioden van marktspanning over het algemeen resultaten opleverde die overeenkwamen met Amerikaans schatpapier met gelijke looptijd. Dit bevestigt dat MDB´s vergelijkbare risico-rendementskenmerken hebben als Amerikaans schatkistpapier en daarom worden gerekend tot de veiligste component van de activaspreiding.

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Conclusie

Obligaties van multilaterale ontwikkelingsbanken vormen een duurzame beleggingsmogelijkheid in hoogwaardige schulden uitgedrukt in USD. Dankzij hun hoge kredietwaardigheid kunnen ze worden beschouwd als een liquide en weinig risicovolle vorm van impactbeleggen.

MDB-obligaties bieden ook werkelijke mondiale diversificatie gezien het unieke bereik, de breedte en de verscheidenheid van de MDB-activiteiten in de meeste ontwikkelingslanden.

Bovendien hebben multilaterale ontwikkelingsbanken op de lange termijn vergelijkbare risico-rendementskenmerken getoond in vergelijking met Amerikaans schatkistpapier en leverden ze goede historische rendementen op dankzij de geboden liquiditeitspremie."

De keuzemogelijkheden van UBS AM voor beleggen in ontwikkelingsbanken

Klik op de afbeelding voor een grote versie

Marcel Danen is hoofd ETF & Index Fund Sales benelux

• Duurzaam beleggen in onrustige beurstijden. Lees het nieuwste ESG Magazine van IEX Profs