2023: het jaar van slow motion-inflatie

Het CBS meldde deze week dat de inflatie in Nederland, vergeleken met een jaar eerder, in november gedaald was van 16,8% in oktober naar 11,2%. Dat is de grootste daling ooit gemeten.

Op maandbasis was er zelfs sprake van een daling van 4%. Eurostat, het Europese bureau voor de statistiek, meldde dat de geldontwaarding in de hele eurozone in november gezakt is naar 10%, van 10,6% in oktober.

In de VS bleek de jaarlijkse inflatie voor de derde maand op rij gedaald en ligt nu op 7,7%. Langzaam maar zeker krijgen we voldoende ingrediënten om voorzichtig de conclusie te kunnen trekken dat de inflatievloed zich terugtrekt.

Echt omlaag?

De piek – de feestdagen komen eraan – lijkt er te zijn. Om daar met meer zekerheid over te kunnen spreken, zouden we de komende maanden moeten zien dat de geldontwaarding inderdaad verder daalt. De kans dat dat gebeurt, is vrij groot.

Enerzijds door het statistische effect (inflatie is verandering van prijzen ten opzichte van twaalf maanden geleden) en anderzijds doordat de afgelopen maanden prijzen van vrijwel alle grondstoffen gedaald zijn.

Daarnaast is de economische groei laag en is hier en daar wellicht zelfs sprake van krimp, wat betekent dat het aanbod de vraag naar goederen en diensten meer begint te naderen en zelfs kan overtreffen.

Kwestie van tijd

Met de daling van de inflatie en de verwachting dat die beweging zich voorlopig door zal zetten, zijn de laatste tijd ook de langetermijnrentes gezakt.

Een belangrijke reden is de verwachting dat de centrale banken door het pieken van inflatie, over een niet al te lange tijd hun koers zullen wijzigen.

Concreet houdt dat in dat er nog wat renteverhogingen op komst zijn, zoals op 15 december (dan vergaderen onder meer de Fed  en de ECB) maar daarna is het een kwestie van tijd voordat de centrale banken ermee stoppen.

Eerste stap

De voorzitter van de Fed, Jerome Powell, liet doorschemeren dat de bank het tempo van renteverhogingen niet alleen zal vertragen, maar daarmee wellicht al in december kan beginnen.

Doorgaans is dat de eerste stap naar er helemaal mee stoppen. Bij de ECB heeft de hoofdeconoom van de bank hetzelfde geluid laten horen.

Aangezien hij tijdens de vergaderingen van het bestuur van de ECB het voorstel doet wat te doen met de rente en zijn voorstellen vaker wel dan niet gevolgd worden, zijn zijn woorden belangrijk.

Woord van het jaar

Als de inflatiecijfers aan zowel de Europese als de Amerikaanse kant van de Atlantische Oceaan de komende maanden verder dalen, dan moeten we er rekening mee houden dat de centrale banken ergens in de eerste maanden van 2023 zullen stoppen met renteverhogingen.

Hoewel inflatie in 2023 behoorlijk lijkt te dalen vergeleken met dit jaar, moeten we dat niet verwarren met dat de inflatie terug in het hok gaat en geen probleem meer zal zijn.

Voor de komende jaren houd ik rekening met aanzienlijk hogere inflatie dan we gewend zijn uit afgelopen decennia. In 2023 krijgen we te maken met iets wat ik graag slow motion-inflatie noem. Ik hoop dat ze bij de Dikke Van Dale mee zitten te lezen, want de verkiezing van het Woord van het Jaar komt eraan.

Slow motion-inflatie

Wat ik bedoel, is dat de headline inflatie gaat zakken, maar dat we dan de inflatie juist duidelijker gaan voelen omdat die steeds duidelijker de kop op zal steken in steeds meer sectoren, producten en diensten.

De reden: de eerste klap voor de inflatie door de gestegen energieprijzen ebt nu weliswaar weg, maar die hogere energieprijzen sijpelen nu steeds duidelijker door naar alle poriën van de economie.

Dat gebeurt met een vertraging, in slow motion als het ware, vandaar dat ik de inflatie in 2023 slow motion-inflatie noem. Die zal dan de inflatiearmoede helaas voortzetten.