Opmerkelijke bewegingen in de Europese ETF-markt

“Europese beleggers verkochten in september voor 7,1 miljard dollar aan ETF’s. Dat is substantieel. Een dergelijk sterke outflow hebben we lang niet meer gezien. Overigens staat de Europese ETF-markt ytd nog altijd in een plus met 54 miljard dollar, maar dat was vooral het gevolg van de positieve eerste twee maanden. De Russische invasie eind februari was het grote kantelpunt.

Opmerkelijk is dat afgelopen maand aandelen (-1,8 miljard dollar), obligaties (-3,5 miljard dollar) én grondstoffen (-2,4 miljard dollar) werden verkocht. Er zijn nauwelijks nog veilige havens te vinden. Kortlopende obligaties en de geldmarkt konden nog op enige positieve belangstelling rekenen.

Philippe Roset

Slachtoffer van eigen flexibiliteit

Dat de ETF-markt zo hard wordt getroffen door outflow heeft niet alleen te maken met de marktomstandigheden maar ook met een belangrijk kenmerk van ETF’s: hun flexibiliteit. ETF’s zijn makkelijk verhandelbaar, wat het aanpassen van portefeuille eenvoudig maakt.

Deze flexibiliteit vinden we niet terug in private assets die volgens recent onderzoek van State Street Global Advisors onder obligatiebeleggers nog altijd aan populariteit winnen. Beleggen in private markten is beleggen voor de lange termijn. Liquiditeit is ver te zoeken. Snel uitstappen is er niet bij.

ETF’s zijn de laatste tijd slachtoffer geworden van de eigen flexibiliteit. Door de sterke rentestijgingen zijn de kosten voor renteafdekkingen flink opgelopen. Voor het betalen van deze margin calls is geld nodig. De verkoop van ETF’s is dan de makkelijkste oplossing. Dat is natuurlijk niet de belangrijkste verklaring voor de outflow in de ETF-markt. Het negatieve marktsentiment is dominant.

Brede aandelenspreiding is uit

Wat betreft de regiovoorkeuren van ETF-beleggers is er afgelopen maand iets opmerkelijks gebeurd. Tot september kozen beleggers voor maximale spreiding door vooral wereldwijd en opkomende marktenbreed te beleggen. Risico verminderen is breed spreiden.

Echter, afgelopen maand verkochten beleggers wereldwijde aandelen-ETF’s (-1,3 miljard dollar) en EM aandelen-ETF’s (-378 miljoen dollar), terwijl er wel geld ging naar de regio VS (+674 miljoen dollar). Europese aandelen waren ook afgelopen maand weinig geliefd. Dit jaar verkochten Europese beleggers voor 7 miljard dollar aan Europese aandelen-ETF’s.

Uit de Energie

Opvallend was ook dat ETF-beleggers energie-aandelen verkochten. Dat was na tech (-730 miljoen) de minst populaire aandelensector met een outflow van 538 miljoen euro. De impopulariteit van tech is eenvoudig verklaarbaar door de sterk gestegen rentes en de zucht naar defensief.

Voor de energiesector ligt dat anders. Blijkbaar nemen beleggers nu winst uit recessievrees: dat de vraag naar olie en gas door een recessie zal afnemen en daarmee ook de prijs.

Vlucht uit kwaliteitsobligaties

Terwijl Europese ETF-beleggers dit jaar staatsobligaties inzetten om hun portefeuilles defensief te positioneren, was daar afgelopen maand geen sprake meer van. Staatsobligaties gingen de deur uit (-1,5 miljard dollar). Ook kredietwaardige bedrijfsobligaties moesten eraan geloven (-1,3 miljard dollar). Hogere rentes drukten de animo om nog langer staatsobligaties te kopen. Recessievrees maakten beleggers huiverig om kredietwaardige bedrijfsobligaties aan te houden.

Onderwijl houdt de outflow in high yield aan, maar is de verkoopdruk voor het eerst dit jaar wel minder groot dan bij kredietwaardige bedrijfsobligaties.

Toch begin ik nu langzaam te horen dat de risiscovergoeding middels hogere yields beleggers positiever maakt over schuldpapier. Dat is geen koopadvies, maar door de huidige hoge rentevergoedingen is het wel interessant om naar obligaties te kijken. De obligatiemarkt heeft al veel pijn genomen.

"De obligatiemarkt heeft al veel pijn genomen"

Ook geen goud

Goud is duidelijk geen veilig haven, gelet op de stevige outflow in september. In theorie is goud een inflatiehedge, maar er zijn ook andere krachten die de goudprijs beïnvloeden. Een van de belangrijkste is de kracht van de dollar. Die is duidelijk aangesterkt en dat heeft de prijs van goud gedrukt, net als die van veel andere grondstoffen.

Wat waren afgelopen maand wel veilige havens? Geldmarkt-ETF’s konden op instroom rekenen. Ook low vol-ETF’s en dividend aristocrats-ETF’s blijven onverminderd gevraagd."