German Angst neemt griezelige vormen aan De Duitse verzekeraar Allianz maakt zich grote zorgen over de groeiende German Angst. De Bondsregering kan niet verweten worden dat ze stilzit. Het regent miljardenpakketten. Maar alleen geld is niet genoeg. Het wordt tijd voor structurele hervormingen die het algemene vestigingsklimaat verbeteren. 29 september 2023 08:00 • Door IEXProfs Redactie “German Angst” en “de zieke man van Europa” zijn termen die de laatste tijd vaak vallen in analyses over Duitsland, waar de economie dit jaar naar verwachting met 0,6% krimpt. Bedrijven klagen steen en been over de bureaucratie, de hoge energielasten en de laconieke reactie vanuit de politiek als ondernemers waarschuwen voor de-industrialisering. De Duitse regering probeert tegen te sturen door erop te wijzen dat het land zich in een “perfecte storm” bevindt, waar het zelf geen schuld aan heeft. De recessie wordt immers grotendeels veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne die de energieprijzen heeft opgejaagd. Daar komt de dalende export naar China bij, die weer grotendeels veroorzaakt wordt door het geopolitieke conflict tussen China en de VS. En dan is er nog de klimaatcrisis die door vorige regeringen is onderschat. De huidige regering bestaande uit SPD, FDP en Groenen moet dat repareren. Plannen gaan niet ver genoeg Toch waarschuwt de Duitse verzekeraar Allianz ervoor om steeds anderen de schuld te geven. De plannen van de Duitse regering om de recessie te bestrijden zijn een stap in de goede richting, maar nog te beperkt voor een economie met een omvang van 4 biljoen euro. Er wordt te weinig gedaan om Duitsland structureel voor te bereiden op een toekomst die er anders uit gaat zien door de energie- en digitale transitie. Allianz: “Duitsland worstelt met enkele structurele uitdagingen zoals een tekort aan arbeidskrachten, hoge energiekosten, te veel regelgeving, hoge belastingdruk, trage digitalisering en beleidsonzekerheid. Om deze uitdagingen aan te kunnen, zijn maatregelen nodig die van Duitsland weer een plek maken die aantrekkelijk is voor innovaties, investeringen en de creatie van hoogwaardige banen.” Vertrouwen zakt weg De jaarlijkse Allianz Pulse survey - een vertrouwensenquête in verschillende landen - geeft aan hoe snel bergaf het gaat met het vertrouwen. Van 2019 tot en met 2021 zag het er nog goed uit. Franse en Italiaanse deelnemers aan het onderzoek waren een stuk pessimistischer dan Duitse. Maar dat is sinds 2022 voorbij. De Russische inval in Oekraïne heeft alles op een hoop gegooid. Duitsers zijn nu zelfs nog somberder dan gedurende de donkerste dagen van Covid-19. Misschien nog zorgwekkender is dat het negativisme sinds het begin van de oorlog alleen maar verder is toegenomen. Dat in tegenstelling tot Frankrijk en Italië, waar het vooral de eerste schrik was die het vertrouwen knikte. Allianz: “Het lijkt erop dat Duitse huishoudens pas nu volledig door hebben wat voor consequenties de geopolitieke en klimaatveranderingen hebben op hun dagelijks leven.” De verschillen tussen jong en oud zijn volgens Allianz niet heel groot. De millennials en generatie Z-jongeren zijn wel positiever dan de babyboomers en gepensioneerden. Allianz denkt dat dit te maken heeft met de sterke arbeidsmarkt. Zo lang er veel goed betaalde banen zijn, maken jongeren zich weinig zorgen. Niet overdrijven Allianz hoopt dat het negativisme geen eigen leven gaat leiden, want zo dramatisch is de situatie ook weer niet. De verzekeraar verwacht dat de economie begin 2024 weer gaat groeien, maar wel minder snel dan in enkele andere eurolanden met grotere dienstensectoren. Voor de industrienatie Duitsland zal veel afhangen van de wereldhandel. Hoe meer handel en hoe minder internationale ruzies, des te beter zal het gaan. Het vervelende is dat het er wat dat betreft niet zo goed uitziet met China en de VS. Daar komt bij dat bedrijven tijdens corona relatief veel voorraden hebben opgebouwd. Grote voorraden, die eerst moeten worden afgebouwd, betekent minder vraag naar producten “Made in Germany”. Hetzelfde geldt voor consumenten die momenteel liever geld uitgeven aan reizen en horeca dan aan typisch Duitse producten zoals auto’s of bouwmaterialen. Wat nu? Zoals gezegd heeft de Duitse regering niet stilgezeten. Zo is er het zogenoemde Wachstumschancengesetz, een wet die een aantal maatregelen bevat om klimaatvriendelijke investeringen en R&D te stimuleren. Daarbij moet je denken aan belastingvoordelen, investeringspremies en afschrijvingsmogelijkheden. Allianz schat dat dit pakket een waarde heeft van ongeveer 7 miljard euro tot en met 2028. Daarnaast wordt er gewerkt aan een energiesubsidie van ongeveer 30 miljard euro voor de energie-intensieve industrie (Industriestrom) en nog eens 20 miljard euro voor groene investeringen door de zware industrie (vooral staal- en chemiebedrijven). Verder is er geld beschikbaar voor bedrijven uit de halfgeleiderindustrie die investeren in nieuwe fabrieken. Intel mag bijvoorbeeld rekenen op een bedrag van ongeveer 10 miljard euro en zo zijn er tal van andere financiële steunmaatregelen te noemen zoals voor het energiezuinig maken van huizen of het plaatsen van laadpalen en zonnepanelen. Bedrijven vertrekken Toch blijven ondernemers klagen en voegen soms de daad bij het woord door investeringen aan te kondigen in andere landen waar de energiekosten niet zo hoog zijn als in Duitsland. Allianz voorspelt dat als deze trend doorzet dit heel veel pijn gaat doen. Het belang van de chemie- en metaalsector mag niet worden onderschat. Deze sectoren zijn verantwoordelijk voor ongeveer 16% van alle banen in de industrie. Het zijn bovendien sectoren waar veel kennis is verzameld en wordt gegenereerd. Duitsland is sinds jaar en dag een van de belangrijkste chemielanden ter wereld en chemische producten zijn ook in de toekomst nodig, in een duurzame CO2-vrije wereld. Geld is niet alles Er moet wat Allianz betreft meer gebeuren dan alleen maar geld op tafel leggen. “Het probleem is niet een gebrek aan geld, het gaat om de hele wezen van het openbaar bestuur.” Allianz pleit daarom voor een hervormingsagenda, waarbij alle regelgeving, belastingwetgeving en overheidsstructuren tegen het licht worden gehouden. Veel andere economen zijn het daarmee eens. De vrees bestaat dat Duitsland verzandt in industriepolitiek, waarbij sommige bedrijfstakken geholpen worden en andere niet. Beter zou het zijn om het vestigingsklimaat voor iedereen te verbeteren. De economische instituten Het laatste nieuws over de Duitse economie kwam deze week van de vijf grootste nationale economische onderzoeksinstituten die twee keer per jaar een uitgebreide analyse maken. De zogenoemde herfstprognose is nog somberder dan de lenteprognose. In plaats van een klein plusje voor 2023 wordt er nu een krimp verwacht van 0,6%. Volgend jaar belooft wel beter te worden met een groei van 1,3%. In 2025 kan dat verder oplopen tot 1,5%. Dat Duitsland zo in de put zit, heeft volgens de instituten vooral te maken met consumenten die door de hoge inflatie minder koopkracht hebben. Daarnaast is er een algehele onzekerheid die huishoudens en bedrijven terughoudend maakt bij hun uitgaven. Voor consumenten hangt veel af van de inflatie, en daar hebben de instituten goed nieuws. Dit jaar wordt net als 2022 een ramp met een percentage van 6,1%. Maar volgend jaar neemt dat in een rap tempo af tot nog maar 2,6% en in 2025 zelfs onder de 2%. De Redactie van IEXProfs bestaat uit verschillende journalisten. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. . Deel via:
Opinie 20 mei Geen Amerikaanse renteverlaging dit jaar is ook prima Wat als de Fed de rente dit jaar niet verlaagt? Volgens econoom Darrell Spence van Capital Group kunnen de financiële markten dat prima hebben. "Het uitblijven van een renteverlaging weerspiegelt dan gewoon het feit dat de Amerikaanse economie het vrij goed doet."
Assetallocatie 20 mei Institutionele beleggers nemen steeds meer risico Beleggingsadviseur bfinance constateert een steeds grotere risicobereidheid onder zijn institutionele klanten. Aandelen stijgen in populariteit, net als het beleggersvertrouwen. Verder bereiden beleggers zich voor op een periode van structureel hogere rentetarieven en dito inflatie.
Assetallocatie 17 mei Obligaties van buiten de VS favoriet bij Pimco Pimco heeft een voorkeur voor Westerse obligaties buiten de VS en voor Amerikaanse largecaps met een sterke balans. De Magnificent Seven krijgen wel steeds meer concurrentie van de 493 andere S&P 500-bedrijven. Andere opvallende adviezen in de nieuwste outlook van Pimco?
Opinie 08 mei Zeer grote kans kans dat alles over 10 jaar hoger staat Beursblogger Ben Carlson kijkt bij zijn beleggingen altijd in de achteruitkijkspiegel. Op basis daarvan kun je er met grote zekerheid vanuit gaan dat de beurs over 10 jaar hoger staat, net als huizenprijzen, het algemene prijsniveau en het bbp.
Assetallocatie 07 mei Optimix gaat keihard tegen de markt in Volgens Optimix zijn de overeenkomsten tussen de internethype van begin 2000 en de huidige hype zo groot, dat de vermogensbeheerder tegen de markt ingaat. Aandelen zijn verkocht en met de opbrengst zijn inflation linked obligaties gekocht, grondstoffenposities ingenomen en is een deel cash gehouden.
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.