"Wat ik Jerome Powell wilde vragen"

Eerder deze week deed Jerome Powell, voorzitter van de Fed, Amsterdam aan. Hij was, samen met Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, te gast bij de jaarvergadering van de Foreign Bankers’ Association.

Het was een leuke, nuttige middag, waarbij Knot en Powell op allerlei belangrijke en relevante zaken ingingen. Zo gaf Powell bijvoorbeeld aan wat de belangrijke verschillen zijn tussen de VS en de eurozone die de zeer verschillende economische uitkomsten van de laatste jaren verklaren.

Waar in de VS de economie uit zijn voegen barst, beleefde de eurozone in 2023 een stagnatiejaar. Dat hangt deels samen met meer immigratie in de VS, maar ook met de manier waarop de overheden tijdens de pandemie hadden besloten de economie te steunen.

Reden dat het beter gaat in de VS

In de eurozone kozen de overheden ervoor om de doorbetaling van lonen over te nemen van werkgevers waar in de VS de overheid koos voor inkomenssteun aan werknemers die ontslagen werden. Het gevolg is dat er weinig ontslagen vielen in de eurozone, terwijl de werkloosheid in de VS juist de lucht in schoot.

Na de pandemie betekende dit dat er in de VS een soort herverdeling en verplaatsing van arbeid plaatsvond met een gunstig effect op de toename van de productiviteit, iets wat in de eurozone achterwege bleef. Dat is volgens Powell een belangrijke reden voor de betere economische prestatie in de VS.

Klaas Knot zei onder meer dat het grote verschil tussen de periode van hoge inflatie in de jaren 70 en in de afgelopen jaren, is dat de inflatieverwachtingen niet zijn losgeraakt, iets wat volgens hem samenhangt met de onafhankelijkheid van centrale banken.

Powell maakt zich geen zorgen

Die onafhankelijkheid was er niet in de jaren 70. Over onafhankelijkheid van de centrale banken gesproken: onlangs was te lezen dat Donald Trump van plan is de onafhankelijkheid van de Fed te ondermijnen als hij de presidentsverkiezing begin november wint.

Powell gaf aan zich geen zorgen daarover te maken. Niet omdat hij erop vertrouwt dat Trump niet zal proberen die onafhankelijkheid te ondermijnen, maar vooral omdat Powell op basis van zijn gesprekken met de Amerikaanse afgevaardigden in het parlement er zeker van is dat het parlement niet wil morrelen aan die onafhankelijkheid. Het is het parlement dat het laatste woord daarover heeft.

Op deze plek wil ik uiteraard vooral stilstaan bij het rentebeleid van zowel de Fed als de ECB. Mijn hoogtepunt van de dag was natuurlijk het feit dat de eerste vraag die Powell kreeg, die van mij was.

Mijn vraag

Ik vroeg de Fed-voorzitter of de bank er ook rekening mee houdt dat het bereiken van de inflatiedoelstelling van 2% per jaar niet zal lukken op het huidige niveau van de Fed-rente. Powell antwoordde dat het wat hem betreft de zaak is vooral de rente langer dan ook de bank zelf had verwacht, onveranderd te houden.

Volgens hem is het Fed-beleid voldoende afremmend, maar hij voegde eraan toe dat tijd zal uitwijzen of het rentebeleid afremmend genoeg is. Ik interpreteer dat als dat hij niet uitsluit dat de tijd kan uitwijzen dat de Fed niet ver genoeg is gegaan met renteverhogingen, hoewel hij op het moment vindt dat de bank voldoende heeft gedaan.

Klaas Knot zei niet letterlijk dat de ECB de rente in juni ging verlagen, maar zijn woorden kwamen daar wel op neer. Zoals ik al vaker heb geschreven, maken we daardoor iets unieks mee, namelijk dat de ECB de rente eerder zal wijzigen dan de Fed.

Inflatie in de eurozone

Een van de gevolgen van het feit dat de ECB dit jaar de rente eerder zal kortwieken dan de Fed – en uit Powells woorden en onder meer antwoord op mijn vraag leid ik af dat dat heel lang zal duren – is dat de euro zwakker kan worden.

Dat zou inflatie in de eurozone kunnen aanwakkeren. Ik vermoed dat het vooruitzicht dat de ECB de rente eerder zal verlagen dan de Fed, reeds ingeprijsd is in de wisselkoers van de euro.

Als de bank dat één of twee keer doet, dan verwacht ik geen grote uitslagen in de koers, ofwel ik zie de ruimte voor de ECB om de rente één of twee keer te verlagen zonder dat de Fed dat ook doet.

Ver van huis

Maar veel meer dan dat zou zomaar lastig kunnen zijn voor de ECB omdat dan de euro zodanig zwakker zou kunnen worden, dat inflatie weer gaat stijgen in het euroland. En dan zou de ECB echt ver van huis zijn.

Men zal het in Frankfurt niet leuk vinden, maar hoe ver de ECB zal kunnen gaan met renteverlagingen, zal toch vooral in Washington worden bepaald. Als de Fed de bijl niet zet in de renteboom, zal de cyclus van renteverlagingen in de eurozone wel eens van hele korte duur kunnen zijn.

Lees ook het verslag van IEX over de middag met Powell.