Lesje bankieren voor een goed milieu Als centrale banken echt iets willen doen aan klimaatbeheersing, dan moet de inflatie omlaag, aldus Edin Mujagic. Maar snappen centrale bankiers dat wel? 24 mei 2024 11:00 • Door Edin Mujagic Environmental, Social en Governance (ESG), duurzaamheid, groen, Sustainable Development Goals (SDG). Die termen zijn niet meer weg te denken uit het maatschappelijk en het economisch debat. Als belegger kun je er ook niet omheen door allerlei nieuwe regels en voorkeuren, die diep in de beleggingssfeer doordringen. Als monetair econoom let ik op deze discussie in termen van rentepolitiek van de centrale banken. Het is niet alleen dat de ene centrale banken op de klimaattour gaat - zoals de ECB -, terwijl de andere er juist, op weinig heil in ziet - zoals de Fed, wiens voorzitter begin 2023 een toespraak afsloot met: ‘We zijn geen klimaatbeleidsmakers en zullen dat ook niet worden’. Onnodige inflatie Er zijn ideeën dat de ECB met meerdere rentes moet gaan werken, waarbij duurzame bedrijven een lagere rente op hun leningen krijgen. Of dat de bank zelfs generiek de rente laag moet houden om grootschalige duurzame investeringen te stimuleren. Dat is een zeer opmerkelijke oproep, want sinds de jaren 70 (op zijn minst) hebben we te maken met structurele, maar ook onnodige inflatie. Structurele inflatie geeft aan dat de vraag naar goederen en diensten structureel hoger is dan het aanbod. Een belangrijke, en eigenlijk dé, reden is dat er aanhoudend te veel geld gecreëerd is. De geldhoeveelheid nam sinds begin jaren 70 vrijwel elk jaar veel te hard toe. Lage rente slecht Daar zijn de centrale banken voor een groot deel voor verantwoordelijk. Als vraag hoger is dan het aanbod, zorgt dat ervoor dat er te veel geproduceerd wordt. Immers, bedrijven willen voldoen aan de (stijgende) vraag, want dat is winstgevend. Dat betekent onder meer overmatig gebruik van grondstoffen, land en natuur in het algemeen. Te veel produceren om aan de almaar stijgende vraag te voldoen, betekent óók structureel te veel uitstoten. Denk aan de uitstoot veroorzaakt door de productie en transport van goederen. Ofwel: als klimaatverandering door de mens komt, via aanhoudend te veel produceren in de jacht naar winst en almaar meer economische groei, dan is structureel te lage rente hanteren eerder slecht dan goed voor het klimaat. Haaks op het beleid Dus als een centrale bank zo graag beleid wil voeren dat goed is voor klimaat, dan moet de inflatie laag blijven! Dat is de beste bijdrage omdat, nogmaals, aanhoudende inflatie een uiting is van structureel hogere (toename van) vraag dan het aanbod. Rentes verlagen c.q. structureel laag houden om 'groen' beleid te voeren, wat velen voorstaan, staat haaks op wat verantwoord monetair beleid is. Waarbij verantwoord óók slaat op de impact op het milieu. Dit is overigens ook de reden waarom structurele begrotingstekorten ook haaks staan op duurzaam economisch beleid en bestrijding van de klimaatverandering. Duurzame groei Structurele begrotingstekorten jagen inflatie aan. Daar komt bij dat als die tekorten te zien zijn in een periode dat veel landen reeds te hoge staatsschulden hebben, dat een centrale bank dwingt de rente laag te houden, uit vrees voor financiële chaos. Er is niets mis met economische groei, maar er is alles mis met streven naar almaar meer groei en daar kunstmatig voor zorgen, via hoge begrotingstekorten en lage rentes. Als een economie groeit als gevolg van innovaties en ontwikkeling van nieuwe technologieën, dan is dat meer dan prima, dat is namelijk houdbare, wenselijke en ja, ook duurzame, groei. Geen fiducie Het structureel te ruime monetaire beleid, met als uiting aanhoudend een te hoge stijging van de geldhoeveelheid, kan gezien worden als een veroorzaker van klimaatverandering indien klimaat door menselijk handelen veranderd is. In dat geval is niet meer van hetzelfde nodig maar moet het (rente)roer juist om! Ik heb er weinig fiducie in dat dat zal gebeuren. Wij hebben het immers over dezelfde beleidsmakers die het probleem van te hoge schulden willen oplossen met nog meer schulden. Voor beleggers betekent dat dat ze er rekening mee moeten houden dat inflatie de komende jaren eerder aan de te hoge dan te lage kant kan zijn, maar ook dat er steeds meer maatregelen zullen komen die onder financiële repressie vallen, zoals eerder te lage dan te hoge rentes. Edin Mujagic is econoom en fondsbeheerder bij beleggingsfonds Hoofbosch. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 22 okt Financiële sector is het probleem én de oplossing voor de natuur Volgens Hadewych Kuiper van Triodos IM kan de klimaatcrisis alleen worden gekeerd als we de natuur weten te herstellen. Daarvoor is de financiële sector dringend nodig. Winstgevende duurzame projecten liggen voor het oprapen.
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.