De Fed houdt zijn kruit droog

Nog geen week nadat de ECB de rente verlaagde, besloot de Fed in de VS de officiële rente ongewijzigd te houden. Hoewel de inflatie in mei gedaald was, een welkome verandering van richting nadat de prijsstijgingen in de maanden ervoor steeds hoger uitvielen.

Niet alleen is er het gewenste gedrag te zien op het inflatiefront, ook de ontwikkelingen op de Amerikaanse arbeidsmarkt konden de Fed bekoren. Die markt is niet meer oververhit, aldus Jerome Powell, voorzitter van de Fed.

De vraag naar en het aanbod van arbeid zijn meer in evenwicht dan voorheen, aldus de Amerikaanse centrale bankier.

Op het goede pad?

Dalende inflatie en een minder oververhitte arbeidsmarkt zijn noodzakelijke voorwaarden voor de Fed om de rente te verlagen. Toch deed de bank dat niet.

De reden is dat de Fed nog over onvoldoende vertrouwen beschikt dat de inflatie op termijn naar 2% per jaar zal zakken en daar zal blijven. Het rentecomité heeft meer overtuiging nodig dat de inflatie zich op het goede pad bevindt.

Voor beleggers is het een zeer interessante vraag waar de Fed dan met name op let om in te schatten of de inflatie daarnaartoe zakt en dus dat de centrale bank het vereiste meer vertrouwen krijgt, waardoor niets meer in de weg zou liggen voor een renteverlaging.

Belangrijke parameter

Powell ontweek die vraag vakkundig door keer op keer te vertellen dat de bank naar het totale beeld kijkt, met vele variabelen op haar monetaire dashboard.

Toch noemde hij op een specifieke parameter die ons helpt in te schatten wanneer het rentecomité voldoende overtuigd zal zijn dat de geldontwaarding op weg is naar de genoemde 2%.

Die parameter is de stijging van de lonen in de VS. Die stijgen op het moment met ongeveer 4% op jaarbasis. Dat is een stijging die niet te rijmen is met inflatie op 2% op middellange termijn, aldus Powell.

Lonen klimmen te hard

Met andere woorden: zolang we in het maandelijkse banenrapport blijven zien dat lonen met zo’n 4% op jaarbasis klimmen, blijft de deur voor een renteverlaging dicht. Hoewel…als de werkloosheid onverwacht snel zou oplopen, dan zou dat de evenknie zijn van het forceren van die deur; de Fed zou in dat geval de rente kortwieken.

Of dat gebeurt en wanneer, is niet te voorspellen. De rode draad in de persconferentie van Powell na afloop van de vergadering, is dat de bank uiterst voorzichtig is en duidelijk wil voorkomen dat de buitenwereld het gevoel krijgt dat de inflatie verslagen is.

Dit is de les die de Fed heeft geleerd na december vorig jaar. Toen verraste Powell vriend en vijand door uit het niets een serie van renteverlagingen aan te kondigen. De impliciete boodschap was duidelijk: wij hebben de inflatie verslagen.

Niet nog een keer

De euforie was nog niet voorbij toen inflatie echter begon te stijgen, iets wat vervolgens enkele maanden op rij zou gebeuren. De Fed moest terugkomen op haar schreden. De bank wil niet nog een keer zo’n fout maken.

In dat licht moeten we de woorden van Powell, dat de rente omlaag zal kunnen “als inflatie onder controle is”, zien (merk op dat wanneer Powell zegt dat de rente omlaag kan als de inflatie onder controle is, hij in feite zegt dat op het moment inflatie dus níet onder controle is).

De rente te vroeg verlagen zou als risico hebben dat alles wat de Fed sinds 2022 heeft gedaan in de strijd tegen inflatie ongedaan zou worden gemaakt, aldus Powell. Dat zijn niet de woorden van iemand die op het punt staat de rente te reduceren.

Echte stand van zaken

Het rentecomité heeft in de dot plot, gemiddeld genomen, één renteverlaging dit jaar ingetekend. Kijkend naar het bovenstaande, lijkt december daar een meer logische maand voor te zijn dan september.

Toch is de kans dat het belangrijkste leentarief in de VS reeds in september omlaag zal gaan, niet te verwaarlozen. Dat heeft te maken met de vraagtekens die de laatste tijd gezet worden bij de werkelijke stand van zaken op de Amerikaanse arbeidsmarkt.

Het aantal nieuwe banen dat er in elke maand bijgekomen is in de VS, wordt geschat aan de hand van een steekproefondervraging. Pas na enige tijd krijgt het Amerikaanse bureau voor de statistiek de beschikking over meer volledige cijfers over werkgelegenheid en lonen.

Per kwartaal

Vandaar dat het Amerikaanse CBS elk jaar in maart de banencijfers in het voorgaande jaar herziet. Het is te vergelijken met hoe wij allemaal onze stroomrekening betalen: elke maand int de energiemaatschappij hetzelfde bedrag, gebaseerd op geschat verbruik.

Bij het opstellen van de jaarrekening wordt pas gekeken naar werkelijk verbruik. Die volledigere gegevens over werkgelegenheid en lonen zijn beschikbaar elk kwartaal en niet elke maand, vandaar de bijstellingen.

Onderzoekers bij de regionale centrale bank in Philadelphia wachten echter niet zo lang als het Amerikaanse CBS en bekijken elk kwartaal de stand op de arbeidsmarkt. Die analyse vergelijken ze dan met de gerapporteerde maandelijkse banencijfers.

Minder banen

Om de analogie met de stroomrekening aan te houden: het is alsof u elk kwartaal zelf de meterstanden opneemt om vervolgens aan de hand van het verbruik het maandelijkse voorschotbedrag aan te passen, zodat u niet hoeft te wachten op de jaarafrekening.

Onlangs konden de onderzoekers uit Philadelphia kijken naar de laatste maanden van vorig jaar. Wat ze zagen, was dat het werkelijke aantal nieuwe banen aanmerkelijk lager was dan de optelsom van de gecreëerde banen zoals in de maandelijkse, door velen veel gevolgde, banenrapport gemeld.

In 13 staten waren er veel minder nieuwe banen dan werd gemeld; in vijf ging het om meer banen. Per saldo waren er in het hele land in het vierde kwartaal van 2023 0,3% meer mensen aan het werk.

Powell de laan uit?

De maandelijkse banencijfers geven echter een toename van 1,6% aan. Het verschil komt neer op zo’n twee miljoen banen mínder dan het Amerikaanse CBS meldde. Als dit erop blijkt te wijzen dat de situatie op de Amerikaanse banenmarkt minder florissant is dan de Fed meent en mede daardoor het aantal nieuwe banen in de komende maanden tegenvalt, dan zou dat een renteverlaging in september mogelijk kunnen maken.

Áls de Fed besluit de rente in die maand te kortwieken, dan kunnen we zeker rekenen op woedende reacties van de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. Die zal betogen dat de Fed zijn opponent Joe Biden probeert te helpen aan herverkiezing.

Dat kan op de financiële markten voor meer onzekerheid gaan leiden mocht Trump de verkiezingen winnen omdat hij aangegeven heeft bij zijn overwinning de onafhankelijkheid van de Fed te willen inperken en Powell zo snel mogelijk te laan uit te sturen.

Iets wat juridisch gezien niet kan overigens; Trump kan wel besluiten Powell niet te herbenoemen nadat zijn termijn als voorzitter erop komt te zitten, begint 2026, wat als onzekerheidsfactor mee zou brengen de vraag wie er dan wel op die post zal zitten vanaf begin 2026.

Euro wordt zwakker

Al met al: de kans is groot dat de Fed de rente dit jaar één keer zal verlagen, in december, en hooguit twee keer (naast december ook in september). Dat kan gevolgen hebben in de eurozone.

Het is moeilijk in te zien hoe de ECB door kan gaan met rente nog meerdere keren te verlagen dit jaar als de Fed de rente in de VS gelijk houdt of slechts één keer verlaagt, zonder dat de euro zwakker wordt, wat op zijn beurt en met enige vertraging de inflatie in het euroland zou aanjagen.