Beleggen in grondstoffen

Hoewel grondstoffen niet tot de meest populaire beleggingscategorieën onder de Nederlandse beleggers behoren, kan beleggen in deze assetclass zeker interessant zijn, aldus AF Advisors. Maar wat is de beste manier om in grondstoffen te investeren? 

Grondstoffen zijn voor beleggers een vreemde eend in de bijt, maar zorgen in een portefeuille door lage correlatie met aandelen en obligaties voor diversificatie en kunnen dienen als inflatiehedge.

De prijs van grondstoffen wordt immers voornamelijk bepaald door de invloed van economische factoren op vraag naar en aanbod van een onderliggend product. Beleggers kunnen grondstoffen op twee verschillende manieren verkrijgen.

1. Op de spot markt waar een koper een fysiek product aankoopt.
   
   
2. Via een positie in derivaten. Derivaten geven de koper of de verkoper de mogelijkheid om een bepaalde grondstof in de toekomst voor een afgesproken prijs te kopen of verkopen. Een future is voor grondstoffen de meeste gebruikte derivaat. De futurecontracten worden gebruikt om in te spelen op toekomstige fluctuaties en kunnen dienen als bescherming tegen het veranderen van grondstofprijzen. Wanneer de contracten teneinde lopen dienen nieuwe posities te worden ingenomen, het doorrollen.

Spotprijzen en doorrollen

Het principe van doorrollen heeft een aantal praktische implicaties. Naast de terugkerende transacties en bijbehorende kosten, is ook de relatie tussen de spot en futures markt van belang. De spotprijs van een vat Amerikaanse ruwe olie is momenteel ongeveer 44 dollar, terwijl een futurescontract voor levering over precies een jaar 49 dollar kost.

Een dergelijk verschil wordt bepaald door factoren als marktverwachtingen en voorraadkosten. Voor een belegger in het futurescontract moet de spotprijs in een jaar minimaal met vijf dollar stijgen, anders maakt hij verlies. Een dergelijke markt, waarbij futuresprijzen hoger liggen dan sportprijzen, noemen we in contango.

Het tegenovergestelde, een futurescurve die daalt naarmate de expiratie van futures verder weg in de tijd ligt, noemen we in backwardation. Beleggers in grondstoffenfutures hebben een voorkeur voor backwardation: Verandert de spotprijs niet, dan maken ze nog steeds een winst met doorrollen.

Beleggingsfonds de enige manier

Het direct beleggen in futures wordt voornamelijk uitgevoerd door institutionele partijen en hedgefondsen. Deze partijen hebben hiervoor voldoende expertise en schaalgrootte, in tegenstelling tot particuliere beleggers. Voor de particuliere belegger is een beleggingsfonds de enige manier om tegen acceptabele kosten en voldoende spreiding in grondstoffen te beleggen.

Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen fondsen die posities in grondstoffen aanhouden (directe grondstoffenbeleggingen) en fondsen die beleggen in aandelen van bedrijven die gerelateerd zijn aan grondstoffen (indirect).

Indexgeneraties binnen grondstoffen

Tot het begin van de jaren ‘90 was het voor beleggers niet mogelijk om in grondstofindices te beleggen. De introductie van de S&P GSCI in 1991 bracht hier verandering in. Deze index was ontwikkeld om een basis te vormen voor beschikbare investeringen door de wereldwijde productie, liquiditeit en het aantal openstaande participaties.

De S&P GSCI weegt grondstoffen op basis van hun economische relevantie. Daarmee krijgt de energiesector een weging van ruim 60%. Deze grote weging maakte het voor beleggers lastig om voldoende diversificatie te behalen.

De introductie van de Dow Jones AIG Commodity index, nu beter bekend als de Bloomberg Commodity index zorgde door een maximale weging per sector van 33% voor beperktere concentratie. De S&P GSCI en de Dow Jones AIG staan bekend als eerste generatie indices en beleggen voornamelijk in futurescontracten die bijna aflopen, met als gevolg dat de contracten vaak dienen te worden doorgerold.

Geen optimaal resultaat

Het doorrollen van deze contracten kan tot aanzienlijke kosten leiden, met een negatieve invloed op het rendement. De eerste generatie indexproducten was zeer populair onder beleggers, maar het simpelweg doorrollen naar de kortst lopende future leidt vaak niet tot het optimale resultaat.

Bij een grondstof die in contango is, leidt dit tot negatieve doorrol rendementen. Door het innemen van verschillende posities op de curve zijn de tweede generatie indices veelal effectiever producten voor beleggers in grondstoffen. Voorbeelden van twee generatie indices zijn de Merill Lynch Commodity Index eXtra en de Deutsche Bank Liquid Commodity Index.

De derde generatie indices is een verlengstuk van de eerste en tweede generatie indices, aangevuld met de mogelijkheid van het apart selecteren van grondstoffen met als doel hogere rendementen te behalen. Door het actief selecteren van grondstoffen, het overwegen in grondstoffen met een hoog verwacht rendement en het onderwegen van grondstoffen met een laag verwacht rendement, kan extra rendement worden behaald.

Voorraad analyseren

Het beleggen in grondstoffen via kwantitatieve modellen is een andere populaire manier. Een voorbeeld hiervan is het analyseren van de voorraadniveaus van een bepaalde grondstof. Grondstoffen met lage voorraadniveaus kunnen zorgen voor hogere rendementen dan grondstoffen met hoge voorraadniveaus.

Een voorbeeld van een derde generatie index is de UBS Bloomberg CMCI Active Index waar de wegingen maandelijks worden bepaald afhankelijk van marktomstandigheden en op basis van de adviezen van een team van analisten.

Het marktaandeel van het op deze wijze in grondstoffen beleggen is met minder dan 10% nog zeer beperkt. Opvallend is dat bijna 75% van de 132 miljard euro wordt belegt via passieve strategieën. Dit niveau is over de afgelopen jaren geleidelijk gestegen.

Lees verder: De beste grondstofbeleggingsfondsen volgens AF Advisors