ETN op VIX: alles of nix Met notes inspelen op de volatiliteit kan een mooi rendement opleveren. Maar het rendement is ook behoorlijk volatiel. 15 oktober 2015 07:45 • Door Marcel Tak De financiële markten swingen er lekker op los. Zó staat de AEX op 500 punten, enkele maanden later moet de Amsterdamse aandelenindex vechten om boven de 400 te blijven. Nu lijkt het oude hoogtepunt weer snel in zicht te komen. De beweeglijkheid van de aandelenindices is, of liever was, de laatste tijd erg hoog. De bekende VIX index, de maatstaf voor de volatiliteit van de Amerikaanse S&P500 index, staat nu op 17,5. Dat was eind augustus nog rond de 40. De nervositeit van belegger is vooralsnog een stuk afgenomen. De markt verwacht kennelijk een rustige periode de komende manden. Verwacht? Ja verwacht, de VIX is geen index gebaseerd op de in het verleden gemeten beweeglijkheid van aandelen, maar komt tot stand op basis van de marktverwachting van de volatiliteit in de komende maanden. De VIX wordt bepaald door de verwachte volatiliteit van de S&P500, die wordt gemeten in de opties op deze index. De prijs van de optie bestaat uit een aantal elementen, waarvan de volatiliteit een heel belangrijke is. Beleggen in angst Bij een gegeven optieprijs, en alle andere variabelen bekend (stand S&P, dividend S&P rente, looptijd optie) is de impliciete volatiliteit eenvoudig vast te stellen. De VIX index geeft waardevolle informatie over de stand van zaken in de markt. Hoe nerveus zijn beleggers? Met een goede analyse van het verloop van de VIX index zijn sommige analisten in staat, voor wat het waard is, iets over het toekomstige verloop van de onderliggende aandelenindex te zeggen. De financiële wereld zou zichzelf niet zijn als rond de VIX niet een aantal producten zou worden ontwikkeld. Die zijn er dan ook. Er is een reeks aan exchange traded notes (ETN) die een belegging in de zogenaamde vreesindex mogelijk maken. Eén daarvan is de iPath S&P500 VIX Short-Term Futures ETN, uitgegeven door Barclays. Met deze note neemt de belegger positie in de korte termijn verwachte beweeglijkheid van de S&P500 index door de aankoop van futures. Beleggers in de iPath ETN hebben de afgelopen maanden een mooi resultaat behaald. Vanaf half augustus tot en met eind augustus verdubbelde de waarde van de ETN, van ruim 15 dollar naar 30 dollar. Net even anders Dat is een prima rendement in twee weken, maar de note leent zich minder goed voor een buy and hold strategie. Op lange termijn laten de resultaten te wensen over. Begin 2009 werd de note, die overigens aflost in 2019, geïntroduceerd tegen een koers van 6400 dollar. Nu, bijna 7 jaar later, is de waarde van de ETN 21,27 dollar. Dat is een resultaat van -99,7%. Vanaf de top eind augustus van 30 dollar is de index al weer met 30% gedaald! Grappig is de mededeling op de website van aanbieder Barclays dat rendementen uit het verleden geen indicatie vormen voor de toekomst. Ik heb de indruk dat met dit soort producten op de volatiliteitindex dat net even iets anders ligt. Waarom doet de iPath VIX ETN het op lange termijn zo slecht? Dat komt omdat er voortdurend wordt doorgerold in de korte termijn futures. Het probleem is dat de VIX futures vaak in contango noteren. Een contango prijsstructuur betekent dat de futureprijzen hoger liggen dan de spotprijzen. In dit geval impliceert dit dat de verwachte volatiliteit (veel) hoger is dan de werkelijke (actuele) volatiliteit, conform de gedachte de mens lijdt het meest onder het lijden dat hij vreest. Langetermijnverlies Momenteel is de contango circa 1,3% voor de dichtstbijzijnde future. Het voortdurend doorrollen (kopen) naar de volgende futuremaand betekent een potentieel verlies van 15% tot 20% op jaarbasis. Er zijn overigens perioden dat de contango nog veel hoger was dan de huidige 1,3%. Tezamen met de gedaalde volatiliteit sinds de introductie van deze ETN met circa 60%, en de jaarlijkse kosten van 0,89%, verklaart dat het verlies van tegen de 100%. Een belegging in een volatiliteitsnote kan op deze manier alleen toegevoegde waarde hebben voor de zeer korte termijn, wanneer de belegger een (snelle) toename van de volatiliteit ziet. Een langetermijnpositie leidt vrijwel altijd tot een enorm verlies. Toch is er een manier om op de volatiliteit in te spelen, ook voor de lange termijn. Dat is via een inverse positie op de VIX index. Zo is in de markt de VelocityShares Daily Inverse VIX Short-Term ETN beschikbaar. Deze note, uitgegeven door Credit Suisse met aflosdatum 2030, profiteert juist van een eventuele daling van de volatiliteit door short te gaan op de VIX via korte termijn futures. Het spreekt voor zich dat het nadeel van de contango voor de long VIX ETN, omslaat in een voordeel voor deze reverse VIX ETN door de continue verkoop op hogere futureprijzen dan de VIX spotprijs. Enorme koerrisico's De inverse VIX ETN heeft sinds de introductie op 29 november 2010 een prachtig rendement gemaakt van 190%. Niet alleen de gedaalde volatiliteit van de VIX sinds de introductie van de note, maar zeker de voortdurende contangonotering speelt een rol bij dit fraaie resultaat. Alvorens u de indruk zou hebben dat hier risicoloos hoge rendementen vallen te behalen, wijs ik u op de enorme koersrisico's van deze ETN bij een stijgende volatiliteit. Zo halveerde de koers toen de VIX in augustus meer dan verdubbelde. Later trad weer wat herstel op, maar het laat zien dat deze ETN, met name bij een lage VIX, op het moment van aankoop zeer risicovol is. Maar als de volatiliteit in een periode van onrust erg hoog is, dan kan de aankoop van een inverse VIX ETN zeker (zeer) goed renderen. Zolang er maar een contangonotering is, iets wat overigens bij zeer hoge volatiliteit minder waarschijnlijk is, kan de belegger de tijd uitzingen tot de volatiliteit weer daalt. Bedenk tot slot dat u met een positie in deze notes een debiteurenrisico heeft op de uitgevende instelling. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 17 mei Obligaties van buiten de VS favoriet bij Pimco Pimco heeft een voorkeur voor Westerse obligaties buiten de VS en voor Amerikaanse largecaps met een sterke balans. De Magnificent Seven krijgen wel steeds meer concurrentie van de 493 andere S&P 500-bedrijven. Andere opvallende adviezen in de nieuwste outlook van Pimco?
Opinie 08 mei Zeer grote kans kans dat alles over 10 jaar hoger staat Beursblogger Ben Carlson kijkt bij zijn beleggingen altijd in de achteruitkijkspiegel. Op basis daarvan kun je er met grote zekerheid vanuit gaan dat de beurs over 10 jaar hoger staat, net als huizenprijzen, het algemene prijsniveau en het bbp.
Assetallocatie 07 mei Optimix gaat keihard tegen de markt in Volgens Optimix zijn de overeenkomsten tussen de internethype van begin 2000 en de huidige hype zo groot, dat de vermogensbeheerder tegen de markt ingaat. Aandelen zijn verkocht en met de opbrengst zijn inflation linked obligaties gekocht, grondstoffenposities ingenomen en is een deel cash gehouden.
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.