Rabobank stapt noodgedwongen uit Chinese tech

"Drie Chinese techbedrijven, namelijk Tencent, Weibo en Baidu, voldoen volgens onze dataprovider Sustainalytics niet meer aan onze duurzaamheidsrichtlijnen. Deze bedrijven zijn medeplichtig aan mensenrechtenschendingen doordat ze meewerken aan censuur en schending van de privacy van gebruikers. Daarom maken deze aandelen sinds kort geen onderdeel meer uit van onze beheerportefeuilles.

In ons duurzaamheidsbeleid sluiten we bedrijven uit die de Global Compact-principes van de VN schenden. Dit bepalen we aan de hand van gegevens van data-analist Sustainalytics. Die heeft recent bepaald dat Tencent, Weibo en Baidu niet meer voldoen aan Global Compact-principe 2. Dit principe houdt in dat bedrijven ervoor moeten zorgen dat ze niet medeplichtig zijn aan mensenrechtenschendingen.

Censuur en privacyschendingen

Tencent zou berichten van 1,3 miljard gebruikers bij het socialmediaonderdeel WeChat censureren, zoals berichten over de protesten in Hong Kong, de #MeToo-beweging, covid-19 en kritiek op de Chinese regering of haar beleid. Hetzelfde geldt voor microblog-app Weibo en zoekmachine Baidu, die een dominante positie in China heeft. Zij censureren een breed scala aan politieke, religieuze en sociale onderwerpen die niet voldoen aan de strikte inhoudsvereisten van de Chinese overheid.

Deze censuur en privacyschendingen stellen de gebruikers van deze apps en zoekmachine bloot aan aanzienlijke negatieve gevolgen, zoals een gebrek aan toegang tot basisinformatie die beschikbaar is buiten China en detentie wegens het uiten van afwijkende meningen.

Techbedrijven uit fondsen

Het screenen van bedrijven op naleving van de Global Compact-principes is een veel gedane toets door beleggingsfondsen en duurzame Exchange Traded Funds (ETF’s). Deze principes gaan over mensen- en arbeidsrechten, milieu en goed bestuur. Bedrijven die ze schenden, worden door fondsen en ETF’s vaak uitgesloten als belegging.

Dat Tencent, Weibo en Baidu naar het oordeel van Sustainalytics niet meer voldoen aan Global Compact, betekent dat actieve fondsen mogelijk afscheid zullen nemen van deze drie Chinese techbedrijven. De 1895-fondsen in onze beheerportefeuilles hebben dit al gedaan: alle beleggingen in deze bedrijven zijn inmiddels verkocht.

Gouden aandeel

Sustainalytics blijft in gesprek met deze bedrijven om verbeteringen te monitoren. Maar positieve veranderingen zijn niet direct te verwachten. Wat we namelijk zien, is dat de Chinese overheid haar invloed op belangrijke techbedrijven vergroot. Dit doet ze door een gouden aandeel te nemen in bedrijven als Tencent, zoals ze eerder al deed in het moederbedrijf van TikTok.

Hoewel dit gouden aandeel slechts een kleine positie in het bedrijf betekent, is het wel een positie met veel macht en speciale rechten voor de Chinese overheid. Zo kan deze eigen bestuurders naar voren schuiven en op die manier direct invloed uitoefenen op het beleid van een techbedrijf, bijvoorbeeld op het gebied van censuur en inzicht in data.

"De agenda van de Chinese overheid hoeft niet in lijn te zijn met de belangen van het bedrijf of beleggers"

Voor beleggers in deze aandelen kan dit ook andere risico’s met zich meebrengen. De agenda van de Chinese overheid hoeft niet in lijn te zijn met de belangen van het bedrijf of beleggers. Voor beleggers is het zaak om deze bedrijven komende tijd nauwgezet te volgen. De vraag is: handelt de overheid in het belang van beleggers bij belangrijke projecten die de beurswaarde van een bedrijf vergroten of drukt ze haar eigen agenda door?