Brexit genadeklap voor Europa

Brexit heeft het toch al broze vertrouwen van Europese consumenten en bedrijven in de economische toekomst ‘vrijwel doen verdampen’. De stem voor Leave heeft niet alleen de Britse economische groei gereduceerd van 2,5 tot 0,5 procent in 2017, maar ook de groei van de eurozone als geheel, met een half procentpunt. ‘Europa zit muurvast’, en de massale quantitative easing van de Europese Centrale Bank verergert dat alleen maar.

Dat was de weinig opwekkende boodschap van Michael Browne tijdens een BrightTALK met als thema European Equities Post-Brexit: Where Next? Browne werkt voor de Britse vermogensbeheerder Legg Mason Martin Currie en runt daar mede het European Absolute Alpha Fund, een fonds dat met een mix van long- en shortposities geld probeert te verdienen aan Europese aandelen.

Als we Legg Mason mogen geloven, lukt dat tot dusver aardig. Sinds Browne in 2001 de scepter zwaait, behaalt het fonds een netto rendement van gemiddeld 6 procent per jaar, drie keer zoveel als zijn benchmark. Het heeft inmiddels 609 miljoen dollar onder beheer. Het mag dan slecht gaan met de Europese economie, “als long-short-beleggers voelen wij ons daar senang bij,’”zei Browne. “Voor ons schept dat ook veel kansen.”

Europese economie staat er slechter voor dan gedacht

Tijdens zijn presentatie benadrukte hij herhaaldelijk dat de Europese Unie er economisch veel slechter voorstaat dan de meesten denken. “Kijk naar het niveau van de dienstverlening, de kurk waar de meeste Europese economieën op drijven. Dat lijkt nog steeds goed. Maar als je beter kijkt, zie je dat die sector ook wegglijdt, zij het minder hard dan de industrie.” De reden waarom is simpel: banken lenen geen geld meer uit.

Nieuwe regels en steeds strenger toezicht dwingen de banken hun eigen business steeds meer te saneren en in te krimpen. “Met als gevolg dat ze geen geld meer uitlenen aan bedrijven,” aldus Browne. “Die kunnen daardoor evenmin groeien.” In zo’n cyclus helpt de massale geldschepping door de ECB ook niet meer. “Die leidt tot negatieve rentes, en die kosten de banken nog meer klanten en transacties.”

Het definitieve bewijs ziet Browne in de ontwikkeling van wat er aan geld beschikbaar is op aarde, ofwel de wereldliquiditeit (zie grafiek). “Die loopt terug, ondanks al die QE.”

Radicaal andere begrotingspolitiek

Het enige dat nog kan werken, is een radicaal andere begrotingspolitiek van de Europese regeringen. Browne ziet dat niet gebeuren, vooral vanwege de ‘extreem zware’ politieke agenda voor 2017 – een referendum in Italië, en verkiezingen in Frankrijk en Duitsland. Hij rept in dit verband van ‘Wachten op Begrotings Godot’, vrij naar Samuel Beckett.

Misschien wel het meest schadelijke gevolg van de algehele stagnatie is het uitblijven van broodnodige hervormingen. “Europa heeft een zeer merkwaardig bankenstelsel,” geeft Browne als voorbeeld. “Neem Duitsland, met afstand de grootste economie van het continent. Toch telt dat land maar twee beursgenoteerde banken, die gezamenlijk niet meer dan 5 of 6 procent van de Duitse markt vertegenwoordigen.”