Uitstel energietransitie leidt tot ontwrichting

"Uitstel is een dure gewoonte. Als je weet wat je moet doen, is de goedkoopste optie bijna altijd om direct te beginnen. Al bijna een decennium (wellicht veel langer) is het volkomen duidelijk waarom radicale actie nodig is om de energietransitie te versnellen. Het is ook al lang duidelijk wanneer we hadden moeten beginnen; namelijk jaren geleden.

Oplossing is bekend

Er ontstaat wel consensus hoe we actie moeten ondernemen: een effectieve en zinvolle CO2-prijs is volgens ons de meest effectieve maatregel om de CO2-uitstoot wereldwijd terug te dringen.

Momenteel is ongeveer 23% van de emissies onderworpen aan een CO2-prijs, maar de prijzen zijn vaak te laag om een verschil te maken. Wereldwijd kosten emissies gemiddeld 6 dollar per ton CO2. Slechts ongeveer 4% van de emissies wordt gedekt door een CO2-prijs binnen de marge die tegen 2030 nodig is om de doelstellingen van Parijs te halen.

Een zinvolle CO2-prijs, die alle mondiale emissies dekt via een expliciete belasting of een cap-and-trade-mechanisme, is hard nodig om de kapitaalstroom naar het CO2- arme energiesysteem van de toekomst drastisch te versnellen. Maar op basis van de huidige regelgeving lijkt een dergelijk beleid op korte termijn onwaarschijnlijk.

Nick Stansbury

Chaotische en wanordelijke transitie dreigt

In plaats van tastbare actie lijkt verder uitstel de weg van de minste weerstand. Klimaatuitstel is helaas een heel dure strategie: er blijft nog maar een beperkt emissiebudget over voordat we de 1,5°C opwarming bereiken. Wij vrezen dat de markten de financiële gevolgen van dit 'klimaatuitstel' zwaar onderschatten.

"Klimaatuitstel is helaas een heel dure strategie"

De alternatieve toekomst waarover we ons zorgen moeten maken, is geen business as usual. De wereld kan de komende 20 tot 30 jaar niet hetzelfde blijven uitstoten. Als we vandaag niets doen, is de kans groot dat de fysieke gevolgen van het huidige transitietraject in 2030 een ontwrichtend beleid afdwingen. Hoe later de reactie, hoe schadelijker deze zal zijn voor de economie.

Een effectieve CO2-prijs zou een marktgestuurde, gecontroleerde en ordelijke overgang naar netto-nul op gang brengen over een tijdspanne van 25 jaar. In de plaats daarvan krijgen we nu te maken met een chaotische en wanordelijke transitie, waarbij het grootste deel van de inspanningen om de economie CO2-vrij te maken in één decennium moet plaatsvinden.

10% mondiale BBP loopt gevaar

De financiële gevolgen van deze verwachte schok zullen aanzienlijk zijn. Volgens onze modellen loopt maar liefst 10% van het mondiale BBP gevaar, en waarschijnlijk is dat nog een onderschatting. De inflatiedruk kan bijvoorbeeld hoog oplopen, en het is zorgwekkend dat deze zeer ongelijk verdeeld zal zijn. De opkomende markten, met name Zuid-Azië en sub-Sahara Afrika, zullen waarschijnlijk een veelvoud van de inflatoire druk zien vergeleken met de die op de ontwikkelde markten.

"Volgens onze modellen loopt maar liefst 10% van het mondiale BBP gevaar"

De voornaamste reden is dat de inflatoire gevolgen van de “vertraagde” overgang sterk geconcentreerd zijn bij voedsel en andere goederen met een lage toegevoegde waarde. Deze dubbele schok kan leiden tot een aanzienlijk lagere winstgevendheid van bedrijven, in combinatie met schijnbaar onvermijdelijke geopolitieke spanningen, wanneer deze aanpassing zich in de loop van het decennium voltrekt. Het is verleidelijk om dit soort analyses af te doen als overdreven, maar waarschijnlijk is het eerder een minimalisering.

Er zijn enkele factoren die het risico kunnen temperen, maar er zijn minstens evenveel, zo niet meer, factoren die het risico kunnen vergroten. De analyse gaat er immers van uit dat het mondiale beleid goed gecoördineerd wordt en dat het nodige kapitaal op een ordelijke en vlotte manier geïnvesteerd wordt, en dus denken we dat we de potentiële financiële kosten eerder onderschatten dan overschatten.

Niet in koersen verwerkt

Wat is er nodig opdat de markten zich met deze risico's gaan bezighouden en al een deel van deze schok vroegtijdig verdisconteren? Misschien is een deel ervan al in de koersen verwerkt, maar gezien de lange tijdshorizon en de onzekerheid is het onwaarschijnlijk dat de markten er nu al volledig rekening mee houden.

Zonder drastische verandering in het beleid en zonder wereldwijde CO2-prijs, komen we elke dag dichter bij het punt waarop de markten geconfronteerd worden met wat wel eens een lelijke toekomst kan worden. We staan voor een transitie die veel duurder, ontwrichtender en uiteindelijk onrechtvaardiger is dan nodig, met mogelijk dramatische gevolgen voor de financiële markten."

Prijskaartje

$47 trillion ...lol pic.twitter.com/vPPdKFxRoM

— Tracy (?????? ) (@chigrl) April 4, 2023