Wachten op de Draghedie Edin Mujagic vreest dat de prijs die we moeten betalen voor het onconventionele beleid van de ECB en andere centrale banken hoog zal zijn. "Beleggers zullen zien dat de ziel van de economie aan de monetaire duivel is verkocht." 3 januari 2020 09:45 • Door Edin Mujagic Het decennium dat we achter ons hebben gelaten mogen we met recht een uitzonderlijk decennium noemen, bijvoorbeeld omdat de Amerikaanse economie voor het eerst sinds 1850 gevrijwaard bleef van een recessie. Tel daarbij de feiten op dat de inflatie in die periode zeer laag is geweest, aandelenkoersen het ene record na de andere verbraken, de rentes naar het laagste punt ooit zijn gedaald en alle monetaire instrumenten die aan het begin van het decennium nog zeer onconventioneel waren inmiddels standaard zijn geworden en uitzonderlijk is inderdaad een voor de hand liggende typering. Ik vrees alleen dat de oude economische wijsheid there is no free lunch blijft opgaan en dat de rekening voor het uitzonderlijke, recessievrije decennium ergens in de komende tien jaar moet worden betaald. Donkere kanten De uitzonderlijke prestatie in de tien jaren die achter ons liggen, werd vooral mogelijk gemaakt door het whatever-it-takes-beleid van de centrale banken wereldwijd. Onder leiding van Mario Draghi, die voor altijd bekend zal zijn om zijn whatever-it-takes-uitspraak, heeft de ECB onder meer de rente verlaagd naar 0% en die vervolgens daarop gehouden, met de belofte dat nog lang zo te laten. Dat beleid heeft niet alleen zijn zonnige kanten maar zeker ook donkere, die pas na verloop van tijd zichtbaar worden. De financiële sector is er door verzwakt. Er wordt meer gespaard en de vermogensongelijkheid neemt toe, wat tot ontevredenheid leidt en populisme aanwakkert. Het komt erop neer dat de middenklasse verzwakt, de economie minder hard kan groeien én kwetsbaarder wordt voor tegenslagen. Straks recessie? Dat baart mij zorgen, want het is niet een kwestie van óf maar van wánneer de economie in een periode van laagconjunctuur belandt. Met lagere groei en toegenomen fragiliteit is de kans groot dat deze laagconjunctuur tot recessie op middellange termijn zal leiden. Zeker omdat traditionele verdedigingsmechanismen stuk zijn. Overheden kunnen niet veel verweer bieden omdat begrotingstekorten aan de hoge kant zijn en centrale banken hebben hun kruit verschoten. Hoe middellange termijn ook wordt gedefinieerd, zeker is dat er recessie in het lopende decennium zal optreden. Beleggers die Draghi nu als een superheld beschouwen, zullen hem hard van zijn voetstuk zien vallen. Van hero naar zero Van hero naar zero dus, toevallig ook het niveau waar Draghi de rente langdurig naartoe bracht. De aankomende laagconjunctuur/recessie wordt uniek. Het zal de eerste zijn waartegen onze beleidsmakers weinig kunnen doen. Daardoor kan het decennium waaraan we zijn begonnen zeer spannend worden. Enerzijds omdat we niet weten wat de centrale banken uit hun monetaire hoed zullen toveren - en wat het ook wordt, het wordt bijna per definitie superonconventioneel - en anderzijds omdat we een toekomstige laagconjunctuur zonder instrumenten ingaan. Wel of niet saai? Ik houd er ernstig rekening mee dat dit het decennium wordt waarin nadelige langetermijngevolgen van het ECB-beleid zichtbaar worden. Tijdens zijn laatste persconferentie, eind oktober, zei Draghi dat het voor een centrale bankier vooral zaak is om te proberen niet saai te zijn. Begin januari 2000 hield Mervyn King, niet de darter maar destijds de vice-gouverneur van de Britse centrale bank, een toespraak. Daarin zei hij dat een succesvolle centrale bankier saai moet zijn, net als een scheidsrechter die niet opvalt bij een wedstrijd. Omdat Draghi voor eeuwig bekend zal zijn om whatever-it-takes, lijkt het liedje van de Imagine Dragons zijn lijflied te zijn. "Whatever it takes, Cause I love the adrenaline in my veins, I do whatever it takes, Cause I love how it feels when I break the chains." Tragedie King’s omschrijving van een goede centrale bankier is veel beter. Draghi’s behoefte aan monetaire adrenaline en om ketenen te breken, kan ons op termijn duur komen te staan. Nee, als ik een lijflied voor Draghi zou moeten bedenken, dan toch eerder het nummer Tragedy van de Bee Gees: "When the feeling's gone and you can't go on, It's tragedy, When you lose control and you got no soul, It's tragedy." Enfin, het zal mij niet verbazen als in dit decennium het zoete gevoel van 0%-rente en QE verdwijnt. En het besef doordringt dat centrale banken niet ongestraft door kunnen gaan met dit beleid. Monetaire duivel Dat de effectiviteit van nog meer controversiële maatregelen zeer klein is en dat de controle verloren gaat. Beleggers zullen ontdekken dat de centrale bankiers de ziel van de economie hebben verkocht aan de monetaire duivel voor voordeel op de korte termijn. De prijs op de langere termijn is een tragedie, of, beter gezegd, een Draghedie. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.