Bij twijfel de Fed niet inhalen

Een derde stemming over het Brexitakkoord mag niet. De voorzitter van het Lagerhuis verbood dit en beriep zich daarbij op een regel uit 1604.

Toen ik gisterenavond zat te kijken naar de uitkomsten van de vergadering van het rentecomité van de Fed, moest ik ook denken aan een stelregel uit Engeland die nog ouder is, namelijk uit de vijftiende eeuw!

John Morton was onder meer verantwoordelijk voor de belastinginning in Engeland tussen 1487 en 1500. Morton had een bijzondere redenering waarom iedereen in het land belasting kon, en dus moest, betalen. Een Brit die een luxe leven leidde, had blijkbaar voldoende geld om belastingen te betalen.

Beleid moet altijd ruimer

En een Engelsman die een armoedig bestaan had? Die had door zijn levenswijze geld gespaard en kon dus óók belasting betalen, redeneerde Morton. Daar moest ik dus aan denken gisterenavond toen de Fedbaas Jerome Powell sprak.

Net als Morton redeneerde dat iedereen belasting kon betalen, hebben de overpeinzingen van de Amerikaanse monetaire bankiers tegenwoordig altijd de conclusie dat het beleid ruimer moet.

Is de economische groei laag, dan moet het beleid ruimer om de groei aan te jagen en is die hoog, dan moet het beleid ruimer anders valt de groei terug.

Inflatiedoel is niet bereikt

Is de inflatie aan de lage kant, dan moet het beleid ruimer om die op te stuwen. Is die niet aan de lage kant, dan wringen ze zich in allerlei linguïstische bochten om die als te laag te bestempelen. Dat is wat de Fed deed.

Ik heb het vaak gezegd dat na zo’n vergadering heel vaak één zin nauwelijks opvalt, maar toch veelzeggend blijkt te zijn. Dat was gisteravond niet anders.

Powell zei onder meer niet te vinden “dat we op een overtuigende manier ons inflatiedoel van 2% bereikt hebben.” De Amerikaanse inflatie bedroeg in januari 1,5 tot 2,1%, al naargelang de maatstaf.

Nog ruimer beleid

Dat is een percentage waar volgens alle monetaire regels een hogere officiële rente bijhoort. Als de Fedvoorzitter zegt dat de doelstelling niet overtuigend is gehaald, dan betekent dat dat het beleid nog ruimer moet worden. De stelregel is immers: ruim beleid leidt tot hogere inflatie en een krapper beleid drukt de geldontwaarding omlaag.

Het rentecomité van de Fed besloot dan ook niet alleen de officiële rente ongewijzigd te houden, maar ook om de plannen voor de rest van dit jaar te wijzigen. De nieuwe belofte voor dit jaar is nul renteverhogingen.

In 2020 krikt de bank de rente één keer omhoog, zo verwachten ze. Net zoals begin 2018 en eerde de vier beloofde renteverhogingen in 2019, schaar ik de belofte voor 2020 ook onder het kopje wishful thinking.

Maatregelen naar voren

Ik acht de kans groot dat de economische groei in de VS – en de wereld – later dit jaar positief verrast. Dit als gevolg van alle genomen en te nemen maatregelen, niet in de laatste plaats het ruimere beleid van centrale banken.

Daarover gesproken: de Fed besloot vanavond ook de afbouw van quantitative easing te vertragen en in september dit jaar er pas mee te stoppen. Dat is een behoorlijke economische stimulans voor de economie in de komende maanden en kwartalen.

Maar al die maatregelen waar ik het over had, zijn maatregelen die uit 2020 naar 2019 worden gehaald. Vandaar dat ik de groei in 2020 aanmerkelijk lager zie uitkomen dan waar ook de Fed op het moment van uitgaat.

Rente kan omlaag

Een recessie in 2020 is niet uitgesloten. En dat is géén omgeving waarin de Fed de rente verhoogt, maar eerder verlaagt. Deze besluiten van de Fed zullen gevolgen hebben voor alle andere centrale banken in de wereld, waaronder de ECB.

Hoe verschillend centrale banken ook zijn, wat ze streven er allemaal naar om de Fed niet in te halen. Daardoor zouden hun munten sterker worden, wat de exportpositie schaadt en de al te lage inflatie verder omlaag zal drukken.

Dus nu de Fed stevig op de rem is getrapt en achteruit begint te rijden, zullen centrale banken elders dat ook gaan doen. Verwacht bijvoorbeeld van de ECB dat die het moment van de gewenste renteverhoging de komende tijd verder naar de toekomst zal verschuiven en dat er meer speculatie komt over opnieuw opstarten van quantitative easing.

Geen spelbreker

Een centrale bank moet een soort barman én spelbreker zijn. Dat wil zeggen, goede muziek draaien en zorgen voor lekkere drankjes. Maar wanneer het feest echt goed op gang komt, moet die, om met ex-Fed voorzitter William McChesney Martin Jr. te spreken, de drank wegnemen.

Ofwel, een centrale bank moet de rente gaan verhogen wanneer de economische groei lekker hoog is. De Fed kan of wil geen spelbreker zijn nu. Dat betekent dat de feest op de financiële markten voorlopig blijft doorgaan.