Melkkoe ING

De ongelijkheid in de wereld neemt toe, zelfs die onder multinationals. Neem bijvoorbeeld ING en Unilever. De voedsel- en wasmiddelenproducent mag zich in de warme belangstelling van de politiek verheugen en kan zich veel permitteren, terwijl de bank alleen maar in hoon van publiek en politiek lijkt te grossieren.

Opmerkelijk, de politiek zou eigenlijk blij moeten zijn met ING. Het bedrijf heeft de afgelopen jaren de schatkist flink gevuld.

Nog maar twee jaar geleden maakte heel Nederland zich druk over de poging tot overname van Unilever door Heinz. De politiek besteedde er debatten aan om te voorkomen dat ons Unilever in buitenlandse handen kwam.

Geheel in Londen

Recentelijk wilde het kabinet Rutte III er veel, zo niet alles, aan doen om Unilever in zijn geheel naar Nederland te halen. Mark Rutte was bereid zijn kop in de politieke strop te steken door tot het laatst afschaffing van de dividendbelasting te verdedigen.

Het zou het bedrijf over de streep trekken Londen te verlaten en in Rotterdam zijn enige hoofdkantoor te vestigen. Daar had de Minister-president wel jaarlijks een miljardje of twee voor over. Toen Unilever besloot de duale structuur voorlopig te handhaven, was Rutte waarschijnlijk de enige in Nederland die kwaad was op het bedrijf.

Velen vonden het besluit van Unilever prachtig, waarschijnlijk om daarmee het ongelijk van Rutte bevestigd te zien. Nu vond de politiek het kennelijk niet erg dat het concern gedeeltelijk, en misschien in de toekomst geheel in Londen zal zetelen.

Grote fouten

Unilever kan kennelijk geen kwaad doen bij onze politici. Hoe anders is dat met ING. De bank heeft veel te weinig gedaan om witwaspraktijken te signaleren en daarmee te voorkomen. Het is één van de door de overheid opgedragen taken aan de financiële sector om de herkomst van aan de financiële instellingen toevertrouwde middelen te bepalen.

Als die herkomst dubieus is, dient dat aan de overheid te worden aangegeven, zodat tegen witwaspraktijken kan worden opgetreden. ING faalde in deze taakuitoefening en heeft met het OM geschikt voor een bedrag van in totaal 750 miljoen euro.

Minstens zo groot als dat bedrag was de imagoschade voor de bank, omdat alle feiten van dit dossier openbaar zijn gemaakt. ING gaf zelfs een persbericht uit waarin werd erkend dat er grote fouten zijn gemaakt.

Bankbashing

Deze affaire speelde een maand geleden, maar de effecten ervan galmen nog na. Niet in de laatste plaats omdat ING commissaris Breukink een interview gaf met het FD en NRC, waarin hij klaagde over de reactie van politici op de affaire.

Volgens Breukink doen politici aan bankbashing, waarschijnlijk ingegeven om het (kiezers)publiek te behagen. De assertieve bankcommissaris kreeg vervolgens een storm van verontwaardiging over zich heen.

Daarin natuurlijk weer de bekende dooddoeners, zoals van PvdA Kamerlid Henk Nijboer, die de opmerkingen van Breukink een illustratie vindt van “hoe totaal losgezongen bankiers van de maatschappij zijn geraakt.”

Te snel oordelen

Dat is een opmerkelijk standpunt van een vertegenwoordiger van een partij die meent dat groepsbeoordelingen uit den boze zijn. Had Nijboer niet kunnen volstaan met aan te geven dat hij vindt dat Breukink is losgezongen van de werkelijkheid.

Volgens mij hebben andere Nederlandse bankiers zich niet over dit onderwerp uitgelaten, dus waarom meteen de bankiers aan de schandpaal zetten? Dat is precies de illustratie van het fenomeen waar Breukink, in mijn ogen terecht, op wijst.

De heisa rond de opmerkingen van de ING commissaris is totaal overdreven. Het enige wat Breukink meldde is dat hij vond dat de politiek wel erg gretig ING veroordeelde. Ik denk dat Breukink gelijk heeft in zijn waarneming.

Pijnlijk voor klanten

Veel reacties van politici waren, naast bedoeld voor de bühne, ook nog eens aantoonbaar onzinnig. Zo stelde VVD Kamerlid Roald van der Linde dat voor de schikking met het OM de ING klanten en aandeelhouders moeten opdraaien. Dat is pijnlijk, volgens het Kamerlid.

Hoezo pijnlijk voor klanten? ING zal toch niet zijn tarieven verhogen om zo de kosten van de schikking op hen te verhalen? De aandeelhouders zullen inderdaad de kosten van de schikking dragen. Maar hoezo is dat pijnlijk?

Aandeelhouders zijn de eigenaren van het bedrijf en delen in de lusten, maar ook lasten van de bankactiviteiten. In dit geval dus last. Als zij daar wat van vinden kunnen ze op de aandeelhoudersvergadering hun mening geven en maatregelen nemen. Tot het ontslag van het bestuur aan toe, als de aandeelhouders dat nodig vinden. Voor een dergelijke actie hebben ze de verontwaardigde reacties van de politiek niet nodig.

Aandeelhouders Unilever beter af

Aandeelhouders hebben overigens om een andere reden alle reden om ontevreden te zijn over ING. De koers van het aandeel is dit jaar gedaald van 15,33 euro naar 10,95 euro. Het koersverlies van 4,38 euro (bijna 29%) werd maar voor een klein deel gecompenseerd door het dividend van 0,67 euro.

Dit resultaat staat in schril contrast tot de prestaties van Unilever, met een plus van enkele procenten. Aandeelhouders waren dit jaar, maar ook over een langere periode van bijvoorbeeld tien jaar, veel beter af bij Unilever dan bij ING.

Voor de overheid is dat net andersom. Terwijl Unilever de staat bijna twee miljard kostte, heeft de overheid de afgelopen jaren juist miljarden aan ING verdiend.

ING levert geld op

Met de boete van 750 miljoen heeft de schatkist een mooie meevaller. Als gevolg van de kredietcrisis, toen ING met miljarden werd gesteund, heeft de staat ook al een enorm bedrag, ongeveer 4,5 miljard euro, aan de bank verdiend.

Dat aandeelhouders ontevreden zijn over ING is te begrijpen, maar politici moeten juist blij zijn met zo’n bank als melkkoe.