Koudwatervrees ECB is onbegrijpelijk

De Amerikaanse centrale bank gaf de markten na de vergadering van 13 december alvast een voorproefje op wat gaat komen. De Fed stelde dat de cyclus van verkrappingen waarschijnlijk zijn eindpunt heeft bereikt en liet zo de teugels van het restrictieve monetaire beleid vieren.

Daarmee gaf de Federal Reserve (de Fed) het startschot voor een betoverend vuurwerk van groene cijfers op de beursborden. De vrees bestond dat de Fed na de recente daling van de obligatierente, waardoor de financieringsvoorwaarden de facto waren versoepeld, nog een relatief restrictieve toon zou aanslaan om te voorkomen dat de markten te hard van stapel zouden lopen.

Olivier de Berranger

Vrolijke toon Fed

Dat sombere vooruitzicht werd echter niet bewaarheid. Integendeel, voorzitter Jerome Powell stelde zich in de vragenronde opmerkelijk verruimend op en wees er onder meer op dat het beleidscomité bijzondere aandacht had besteed aan de risico's die aan een langdurige hoge rente verbonden zijn.

Ook de bijgewerkte dot plot, die de renteprognoses van de leden van het monetairbeleidscomité weergeeft, stelde beleggers gerust. Per saldo verwachten de bestuurders een daling van de richtrente met 75 basispunten in 2024 en met 175 basispunten tegen eind 2025. Dat is 25 basispunten meer dan in september was verwacht.

Zij verlaagden ook hun verwachtingen voor de kerninflatie naar 3,2% voor 2023 en 2,4% voor 2024, tegen respectievelijk 3,7% en 2,6% in september. Dat is een opmerkelijke verandering tegenover september, benadrukte de Fed-voorzitter, die er de vruchten van de inspanningen van de centrale bank in ziet. De groeiprognoses werden voor 2024 weliswaar licht naar beneden bijgesteld, maar blijven duidelijk positief.

ECB blijft streng

Na dat bemoedigende nieuws van de Fed verwachtten beleggers dat de Europese Centrale Bank (de ECB), die daags nadien vergaderde, een vergelijkbare toon zou aanslaan. Dat was niet het geval. De ECB stelde zich heel wat minder verruimend op.

Hoewel de Europese groeiverwachtingen afkalven (van 1% voor 2024 in september naar 0,8% vandaag), Duitsland flirt met een recessie die het orthodoxe begrotingsbeleid onder druk zet, en ook de inflatievooruitzichten naar beneden worden bijgesteld, benadrukte ECB-president Christine Lagarde dat het beleidscomité zelfs niet over een renteverlaging had gesproken. De Fed stelde daarentegen al een reeks renteverlagingen in 2024 in het vooruitzicht.

Zure nasmaak

Vanwaar die koudwatervrees bij de ECB? Het mandaat van de ECB zegt, in tegenstelling tot dat van de Fed, niets over de werkgelegenheid en dus de groei. Zij hoeft dus niet te reageren op de ontwikkeling van de economische bedrijvigheid.

Blijkt de komende maanden echter dat Europa achterophinkt bij het versoepelen van de financieringsvoorwaarden, dan zou dat volgens ons niettemin een monetaire dwaling van de eerste orde zijn. Het verschil in groei met de Verenigde Staten zou in dat geval namelijk nog groter worden. Dat vooruitzicht dreigt het feestgedruis in de VS een zure nasmaak te geven.

• Lees ook: Jerome Powell valt van zijn voetstuk