De vloek van het kortetermijndenken

De Britse econoom John Maynard Keynes wees er in zijn boek The General Theory of Employment, Interest and Money uit 1936 al op dat de meeste beleggers ten onrechte meer naar de korte dan naar lange termijn kijken. Keynes - zelf een succesvol belegger – wist dat hoe korter de horizon is, des te lager de kans op succes. 

Die kennis bestaat dus al vele jaren en toch blijven beleggers keer op keer dezelfde fouten maken. Sterker, het kortetermijndenken lijkt eerder meer dan minder geworden te zijn.

Volgens Joe Wiggins ligt het in de natuur van de mens. In de blog Behavioural Investment stelt hij dat de kosten van het kortetermijndenken alleen beperkt kunnen worden als we ons constant bewust zijn van onze eigen zwakte. 

In de eenvoud ligt de kracht

“Het idee dat voor het hoogste rendement een langetermijnbenadering het beste is, klinkt logisch. Toch blijkt het verdomd moeilijk om daarnaar te leven. Vreemd genoeg zit hem dat deels in de eenvoud. De sleutel tot succes zit hem namelijk in zo min mogelijk doen. Dat past echter niet bij de menselijke waarneming van de wereld, die constant aan verandering onderhevig is.

Veel van de beslissingen die we als mens nemen, zijn een reactie op hoe we ons voelen. Zelfs als mensen denken een langetermijnkeuze te maken, is het vaak een reactie op diepe emotionele prikkels. Zo is het een normale reactie van beleggers om bij kelderende koersen risicovolle effecten te verkopen, om zo af te zijn van de angst voor nog grotere verliezen.

Bij stijgende koersen geldt hetzelfde. Als bepaalde aandelen sky-high gaan dan is het verleidelijk om een paar van die aandelen te kopen, om de stress weg te nemen van de Fear of Missing Out. Gezien vanuit onze natuurlijke wens om tot een groep te behoren, is dat logisch, maar het maakt ons wel slechte beleggers op de lange termijn. 

De waarde van de lange termijn

Het zijn niet alleen onze emoties die ons tot verstokte kortetermijnbeleggers maken. Het heeft ook te maken met een onvermogen om langetermijnresultaten op waarde te schatten.

Mensen zijn heel slecht in het verdisconteren van resultaten en hebben de neiging meer belang te hechten aan beloningen in het heden dan aan beloningen in een verre toekomst.

Zo kan iemand zich bewust zijn van het feit dat het voor een pensioen over 30 jaar het beste is om in de markt te blijven. En toch is een belegger die denkt te weten dat er een crash aankomt, vaak niet in staat de ratio te laten prevaleren boven de verleiding om te verkopen.

Negeer informatie

Een beleggen-voor-de-langetermijn-mentaliteit vereist ook dat de grote hoeveelheid informatie grotendeels wordt genegeerd. Dat is lastig, zeker in de huidige tijd met het internet dat mensen voortdurend voedt met financiële informatie. De econoom Daniel Kahnemann zegt hierover het volgende:

Nothing in life is as important as you think it is, while you are thinking of it

Een langetermijnaanpak betekent dat een belegger zaken moet negeren waarvan de meesten op dat moment denken dat ze cruciaal zijn, soms zelfs wereldschokkend. Geen wonder dat zo weinig beleggers dat kunnen.

Korte termijn is de norm

Alsof onze eigen psychologische zwakheden niet genoeg zijn, is er nog een factor die het erger maakt. Veel erger. De omgeving waarin we beleggingsbeslissingen nemen.

De meeste mensen denken en handelen hetzelfde. We zoeken allemaal naar bevrediging op korte termijn. De beleggingsindustrie speelt daarop in. Het is ongelooflijk moeilijk om een bedrijf of carrière op te bouwen door te zeggen: “Wacht gewoon dertig jaar, dan komt het wel goed”.

Als iemand een promotie wil of een investering wil verkopen, dan moet hij of zij gezien worden als iemand die actie onderneemt. Dat betekent dat fondsbeheerders automatisch gedwongen worden naar de korte termijn te kijken. Het is een vorm van overleven, want wachten op rendementen op de lange termijn kan dodelijk zijn voor een carrière.

Kortetermijndenken is dus gewoon de heersende norm. Iedereen vindt het belangrijk en leeft ernaar. Dus iedereen wordt geprikkeld om het spel mee te spelen. Probeer maar eens als fondsbeheerder te zeggen dat er het afgelopen kwartaal niks veranderd is aan de portefeuille, of dat de prestaties van de vorige maand er niet toe doen.

Nu erger dan toen

Het eerder genoemde citaat van Keynes suggereert dat kortetermijndenken er altijd is geweest, maar dat is slechts een deel van de waarheid. Er zijn twee belangrijke elementen bijgekomen die ons kortetermijndenken alleen maar verder hebben versterkt. 

De hoeveelheid beschikbare informatie, en het gemak waarmee we erop kunnen reageren.

Het is niet zo dat we nu meer kortetermijndenkend zijn dan vroeger, maar we worden tegenwoordig wel geconfronteerd met een onontkoombare en overweldigende blootstelling aan nieuws en ruis op de financiële markten.

Technologische innovaties zijn geweldig, ook voor beleggers, maar ze kunnen ook een ramp zijn voor ons gedrag, omdat ze de ingebakken voorkeur voor de korte termijn verder hebben aangewakkerd.

Oplossingen?

Er zijn een paar oplossingen. Een mogelijkheid is om onszelf te dwingen niet constant de portefeuille in de gaten te houden en financieel nieuws te blokkeren. Dat zijn twee positieve stappen in de richting van betere beleggingsresultaten, maar misschien zijn ze niet helemaal ealistisch.

Een betere aanpak is wellicht om woorden en daden van elkaar te scheiden. Financiële markten leiden af. Ze trekken onze aandacht en we kunnen ze moeilijk negeren. Ze bekijken en analyseren moet echter volledig losstaan van het nemen van actieve beleggingsbeslissingen.

Een van de redenen dat er zoveel onnodige en kostbare wijzigingen in portefeuilles plaatsvinden, is omdat fondsbeheerders het gevoel hebben dat ze iets moeten doen om met hun klanten over te praten.

Handelen creëert voor een fondsbeheerder verhalen die een gevoel van comfort verspreiden. Zelfs al voegen portefeuilleveranderingen geen waarde toe, het helpt klanten te stimuleren om geïnvesteerd te blijven - omdat ook de klant zich gelukkiger voelt als die het idee krijgt actief geholpen te worden.

Misschien is dit onontkoombaar, maar als we willen profiteren van de voordelen van het beleggen op lange termijn, moeten fondsbeheerders manieren vinden om over financiële markten te praten zonder dat er een gevoel van dwang ontstaat om voortdurend actie te ondernemen.  

Conclusie

Het staat buiten kijf: er is geen groter voordeel voor een belegger dan een aanpak voor de lange termijn. Er is echter één belangrijk voorbehoud. Langetermijndenken werkt op voorwaarde dat we in het begin verstandige beslissingen nemen.

Ze hoeven niet heroïsch te zijn. Ze hoeven niet optimaal te zijn, en je hoeft er niet briljant voor te zijn. Gewoon een paar verstandige keuzes maken aan het begin en een lange horizon zullen beleggers betere resultaten geven dan de meesten.

Maar… dat is makkelijker gezegd dan gedaan.”