Schroders gematigd pessimistisch over uitkomst COP26

De klimaatconferentie COP26 in Glasgow leverde het afgelopen weekend veel zure gezichten op. Voorzitter Alok Sharma was zichtbaar teleurgesteld over de rol van China en India. Hij vroeg zich hardop af hoe zij dit akkoord willen uitleggen aan arme klimaatkwetsbare landen. 

De bedoeling was dat COP26 concrete plannen en doelstellingen op zou leveren van individuele landen. Dat huiswerk is grotendeels doorgeschoven naar de volgende conferentie in Egypte. Een tegenvaller dus. 

Van de andere kant waren er een paar lichtpuntjes zoals het voornemen om te stoppen met kolen. Hoewel nog niet duidelijk wanneer, is dat voor India en China toch een hele stap voorwaarts. Ook het besluit om in 2030 te stoppen met het vernietigen van bosgebieden, is een stap voorwaarts.

De balans 

De Britse vermogensbeheerder Schroders heeft de conferentie met argusogen gevolgd omdat de klimaatafspraken grote gevolgen kunnen hebben voor beleggers en de populariteit van de zogenoemde ESG-aandelen en -obligaties.

Andy Howard heeft de balans opgemaakt en er zeven hoofdpunten uitgehaald:

1. Gefaseerd stoppen met steen- en bruinkolen

We hebben al heel wat klimaatconferenties achter de rug. Over het algemeen wordt 1992 als de startdatum van de "Conference of Parties" gezien. Twee van de belangrijkste tot nu toe waren Kyoto in 1997 (COP3) en Parijs in 2015 (COP21), maar nog nooit heeft in een van de slotverklaringen gestaan dat er een eind moet komen aan het gebruik van kolen en fossiele brandstoffen.

Dit keer is dat wel gelukt. Reden voor heel veel optimisme is dat volgens Schroders niet. De tekst is namelijk vrij zwak. Zo was het de bedoeling dat er in de slotverklaring zou staan dat het gebruik van kolen wordt “phased out” (tot nul) in de periode tot 2030 in rijke landen en 2050 in de rest. Nu staat er “phased down.” 

Van de andere kant mogen misschien ook geen wonderen worden verwacht van onderhandelingen tussen landen voor wie veel op het spel staat. Daar komt bij dat er in de slottekst ook staat dat het doel overeind blijft van maximaal 1,5-2 graden Celsius opwarming van de aarde. Iedereen weet dat dit alleen haalbaar is als het gebruik van kolen en andere fossiele brandstoffen tot een minimum wordt beperkt, en dat liefst zo snel mogelijk.

In de EU worden vooral in Duitsland en Polen nog veel kolen uit de bodem gehaald. De verwachting is dat de Duitsers binnenkort hun ambities zullen aanscherpen van een "Ausstieg" in 2038 naar 2030. In Polen wordt vooralsnog uitgegaan van het jaar 2049. 

2. Ontwikkelingslanden

Een van de grote tegenvallers van de laatste jaren was dat “rijke” landen bar weinig hebben gedaan om “arme” landen te helpen. In 2009 in Kopenhagen (COP15) was afgesproken dat er elk jaar een bedrag van 100 miljard dollar ter beschikking zou komen voor klimaatprojecten. Dat is bij lange na niet gehaald.

Vooral India maakte zich daar tijdens de conferentie boos over. India heeft de eis nu bijgesteld naar 1000 miljard dollar over een langere periode. Hun argument is en blijft dat het Westen decennialang roofbouw heeft gepleegd en daar rijk mee is geworden. Er mag niet van landen als India, Indonesië of Nigeria worden verwacht dat zij nu de rekening betalen.

Rijke landen moeten met andere woorden veel meer doen om ontwikkelingslanden te helpen. Als dat niet gebeurt dan zullen zij niet de dure overstap maken op groene energie.

3. Fonds van 40 miljard dollar

Een plan om het klimaatfonds van 40 miljard dollar te verdubbelen, heeft het niet gehaald. Het fonds is bedoeld voor arme landen die klimaatveranderingen aan den lijve ondervinden. Denk aan overstromingen of orkanen.

4. Eind aan ontbossing

Een positieve verrassing in de aanloop naar CO26 was de afspraak tussen 100 landen om samen met bedrijven voor 2030 te stoppen met ontbossing. 

5. Methaan, geen akkoord

De focus bij de broeikasgassen ligt meestal bij kooldioxide of CO2, maar methaan is minstens zo belangrijk. Denk aan de enorme veestapel. De Amerikaanse president Joe Biden kwam met het voorstel om de methaan-uitstoot met 30% te reduceren, maar er waren een aantal ontwikkelingslanden die dat voorstel niet wilden ondertekenen. 

Het enige positieve, zo zegt Schroders, is dat er stappen genomen zijn in de juiste richting. Negatief is dat het zoals zo vaak lastig blijkt tot een globale overeenkomst te komen. 

6. Dubbele boekhouding

Schroders vindt het jammer dat er maar zo weinig gesproken is over het meten van CO2-reductie.

Een voorbeeld: als een rijk land een bosbouwproject steunt in een arm land, dan kan het zijn dat de afname van de CO2-uitstoot dubbel wordt geteld. Een keer in het rijke land, en een keer in het land waar het project wordt uitgevoerd.

Schroders hoopt dat hier een eind aan komt en dat er bij de volgende COP een transparante en robuuste wereldwijde handel in CO2-rechten wordt afgesproken.

7. Emissiedoelstellingen vooruitgeschoven

Zoals gezegd, de grote teleurstelling van CO26 is dat individuele landen geen concrete doelstellingen en voorstellen hebben geformuleerd over hoe ze hun CO2-uitstoot omlaag willen brengen.

Het is de bedoeling dat dit nu volgend jaar gebeurt. Er wordt van landen dan een plan verwacht tot 2030. Schroders hoopt dat die doelstellingen dan ambitieuzer zijn dan wat er tot nu toe op tafel ligt. Dat is hard nodig om de opwarming van de aarde onder de twee graden te houden.