Elixer van lage rente werkt niet

Centrale banken wereldwijd, de Fed incluis, lijken geobsedeerd te zijn door statistische modellen voor het monetaire beleid. Gezond verstand en financiële regulatie daarbij uit het oog verliezend. Bill Gross slijpt in een nieuwe Investment Outlook opnieuw de messen met de - in zijn ogen - impotente centrale bankiers, die met hun beleid van lage rente de economische groei maar niet weten aan te slingeren. 

Onlangs blies Mario Draghi hoog van de toren dat er geen ondergrens aan de Europese rente zit. Janet Yellen stemde in met een voorlopig beperken van de renteverhoging tot slechts 25 basispunten. Een paar dagen later besloot de Bank of Japan met krappe meerderheid tot het invoeren van een negatieve rente. Allemaal lijken ze te geloven dat er een dermate lage rente bestaat, dat uiteindelijk de welvaart van de financiële markten wel moet doorsijpelen naar de reële economie. 

Gross ageert al tijden tegen die denktrant en legt steeds de vinger bij de negatieve gevolgen van een lage rente en financiële repressie. Waarom reageert de Japanse economie niet op decennia van 0% rente? Waarom blijft de groei in de VS steken op een schamele 2%?

Het werkt niet

Waarom werkt dit beleid niet, vraagt Gross zich hardop af. Het zou toch een logische conclusie moeten zijn van het impotente lage-rente-beleid, dat niet in staat is om wereldwijd de groei te stimuleren. De wereldwijde markten en individuele economieën raken meer en meer verstoord.

Gross illustreert zijn klacht met een aantal voorbeelden.

• Venezuela staat voor een bankroet als gevolg van de lage olieprijzen en wanbeleid. De lage olieprijzen zijn een gevolg van zeven jaar lage rente.
  
  
• Brazilië bevindt zich in een diepe recessie als gevolg van de grondstoffenprijzen, schandalen en extreem hoge rente die nodig is om de effecten van de wereldwijde lage rente te bestrijden. Geen enkel land kan het volhouden om schuld uit te geven tegen 6-8% rente terwijl de groei negatief is. Daarmee is men ten dode opgeschreven. 
  
  
• Japan torst een overheidsschuld van 260% van het bbp, die nog altijd stijgt. Technisch gezien zal Japan niet failliet gaan, de schuld zal in de toekomst worden kwijtgescholden door een conversie naar 0%-obligaties met een looptijd van 50 jaar. Gross neigt ertoe te denken dat de kant die Japan opgaat, door ieder gevolgd wordt, hoe deprimerend ook.
  
  
• De Eurozone kampt met een negatieve rentecurve in Duitsland en een zwakke periferie. Wie wil nog in deze markten beleggen als de ECB een negatieve ondergrens bereikt, die gemarkeerd wordt door het wegsluizen van niet renderend kasgeld uit het banketsysteem?
  
  
• China's draak steekt zijn kop op. De totale schuld bedraagt meer dan 300% van het BBP, verkapte kapitaalcontroles, valutareserves slinken om de munt te stabiliseren, een verstoord economisch model wat maar niet lukt om het om te vormen naar een model op consumptie gebaseerd.
  
  
• VS wordt door dit alles niet geraakt, toch? De economie drijft op consumptie, die weer drijft op groeiende werkgelegenheid en hogere lonen. En dat gaat maar door. Hoewel, ook de Fed begint nu te twijfelen.

Gross weet een ding en dat is dat onze wereldeconomie die drijft op financiering in een overgangsfase zit als gevolg van de impotentie van het monetaire beleid, dat nog steeds gericht is op het wonderdrankje van lage of negatieve rente. Hij adviseert daarom de grote risico’s te mijden en nuchter te blijven.