Hoe slim is periodiek beleggen? Op het eerste gezicht lijkt periodiek beleggen helemaal niet rendabel. Toch zijn er volgens de vakliteratuur vier argumenten die deze strategie rechtvaardigen. Uiteindelijk is periodiek beleggen misschien niet rationeel, maar wel volstrekt normaal gedrag voor beleggers. 26 juli 2010 11:15 • Door Dr. Hoe Beste Dr. Hoe, Hoe slim is periodiek beleggen? De dokter antwoordt Toen ik deze vraag las, dacht ik: dit wordt mijn kortste column ooit. Voor beleggers gaat het alleen om het eindresultaat, tenslotte. En dan is het antwoord simpel. Nee, periodiek beleggen is niet zinvol. Immers, onder normale omstandigheden mag worden verondersteld dat de risicopremie op bijvoorbeeld aandelen positief is. Met andere woorden het rendement op aandelen ligt hoger dan sparen. Dan wint een beleggingsstrategie waarbij je periodiek een deel van je vermogen in aandelen belegt en het restant op de spaarrekening laat staan het niet van een strategie waarin alles meteen wordt belegd in aandelen. Je moet dus uitgaan van een bijzondere situatie, lees een langdurige periode van lage rendementen, wil je met periodiek beleggen het hoogste eindvermogen realiseren. Maar als ik in een glazen bol zo’n scenario zie aankomen, zou ik natuurlijk helemaal niet beleggen in aandelen. Dus, dit varkentje leek snel gewassen. Maar toen ging ik er toch nog eens goed over nadenken. Als iedereen begrijpt dat periodiek beleggen aan het einde van de horizon normaal gesproken niet meer oplevert, waarom is het dan zo populair? Na flink wat gesnuffel in de bekende financiële journals denk ik een goed genuanceerd antwoord te kunnen geven op de vraag of periodiek beleggen zinvol is. Aangezien nuances gepaard gaan met een hoop tekst, splits ik mijn antwoord op in twee delen. Vandaag ga ik in op de theoretische onderbouwing die pleit voor periodiek beleggen. Volgende keer ga ik zelf op onderzoek uit. Immers ‘the proof of the pudding is in the eating’, zoals de Engelsen zo mooi verwoorden. De vier argumenten voor periodiek beleggenEigenlijk hangt het antwoord nauw samen met de manier waarop je naar de vraag kijkt. Voor beleggers die alleen maar geïnteresseerd zijn in het hoogst haalbare vermogen op einddatum geldt inderdaad dat zij beter alles meteen kunnen beleggen in aandelen. Dit is volledig consistent met de traditionele kijk op financiële markten waarbij wordt verondersteld dat beleggers rationeel zijn in hun keuzes. Maar wanneer je de rationaliteit van beleggers loslaat, zijn er argumenten te bedenken die de keuze voor periodiek beleggen onderbouwen. Een toonaangevend voorbeeld van de onderbouwing voor periodiek beleggen, of dollar cost averaging zoals het in de (Amerikaanse) literatuur vaak wordt aangeduid, komt van Meir Statman*. Hij schuift vier argumenten naar voren. Het eerste is de zogenaamde prospect theorie. Deze theorie stelt dat de wijze waarop een beleggingskeuze wordt gepresenteerd (de zogenaamde framing) van invloed is op het besluit dat uiteindelijk genomen wordt. Een bekend voorbeeld: Stel je hebt de keuze tussen optie één, een zekere winst van 500 euro en optie twee, een 50% kans op 1000 euro winst en 50% op niets. De meesten onder ons kiezen dan optie één. Je kunt het maar in je zak hebben. Maar krijgen we de keuze tussen optie drie, een zeker verlies van 500 euro en optie vier, 50% kans op een verlies van1000 euro en 50% kans op niets, dan zijn we geneigd om optie vier te kiezen. Dat is niet in overeenstemming met de keuze van een rationeel denkend mens. De verwachte opbrengst is, los van het minteken, hetzelfde. Maar juist dat minteken doet het hem. Verlies doet ons meer pijn dan winst. De wijze waarop de keuze wordt voorgelegd, bijvoorbeeld dus in termen van winst of verlies, is van invloed op ons besluit. Deze lijn kunnen we doortrekken naar periodiek beleggen. Stel je koopt elke maand voor 1000 euro aandelen X. In periode één koop je 10 aandelen X voor 100 euro. Het aandeel zakt in die periode naar 20 euro. In periode twee koop je dus 50 aandelen. Je hebt nu 60 aandelen met een gemiddelde aankoopprijs van 33.33 euro, terwijl de gemiddelde prijs over de periode 50 euro was. Niet rationeel, maar wel volkomen normaalJe hebt ‘goedkoop’ gekocht en je bent niet ontevreden waarop je besluit door te gaan met periodiek beleggen. Je vergeet voor het gemak dat je op een verlies staat van 800 euro. Ook hier speelt framing een rol. De manier waarop periodiek beleggen wordt voorgesteld is van invloed op onze welwillendheid om ook daadwerkelijk zo te beleggen. Een tweede argument is spijt. Stel je belegt alles in één keer. De beurzen dalen in het eerste jaar meteen met 50%. Dan heb je spijt en spijt weegt, net als verlies, zwaar. Om geen spijt te hebben kun je volgens een bepaalde regel beleggen. Dan kun jij er immers niet veel aan doen. Periodiek beleggen is zo’n regel. In de literatuur is aangetoond dat er een verband bestaat tussen de hoeveelheid verantwoordelijkheid die een belegger heeft en de hoeveelheid spijt. Bij periodiek beleggen heb je weinig verantwoordelijkheid en dus weinig spijt. Tot slot haalt Statman nog twee andere factoren aan: cognitieve fouten (helemaal stoppen met beleggen na een flinke tegenvaller) en zelfdiscipline (je niet laten afhouden van het doel en dat is beleggen). Ook deze factoren kunnen worden gebruikt als argument voor periodiek beleggen. Immers periodiek beleggen betekent dat je niet zo maar kunt uitstappen. De periodieke inleg gaat gewoon door. En die regel helpt je ook om niet een maandje over te slaan en van het beoogde beleggingsgeld de bloemetjes eens buiten te zetten. De conclusie? Wanneer je breder kijkt dan het (verwachte) vermogen op einddatum zijn er een aantal argumenten te noemen die de keuze voor periodiek beleggen helpen onderbouwen. Zoals Statman zijn studie opende: “Dollar cost averaging may not be rational behavior, but it is perfectly normal behaviour.” * Meir Statman, A behavioral framework for dollar-cost averaging, 1995, Journal of Portfolio Management Dr. Hoe is het pseudoniem van de experts uit het columnistengilde en de redactie van IEXProfs. Stuur hier uw vraag of reactie aan Dr. Hoe. Dr. Hoe is het pseudoniem van de experts uit het columnistengilde en de redactie van IEXProfs. Stuur hier uw vraag of reactie aan Dr. Hoe. Deel via:
Assetallocatie 17 mei Obligaties van buiten de VS favoriet bij Pimco Pimco heeft een voorkeur voor Westerse obligaties buiten de VS en voor Amerikaanse largecaps met een sterke balans. De Magnificent Seven krijgen wel steeds meer concurrentie van de 493 andere S&P 500-bedrijven. Andere opvallende adviezen in de nieuwste outlook van Pimco?
Opinie 08 mei Zeer grote kans kans dat alles over 10 jaar hoger staat Beursblogger Ben Carlson kijkt bij zijn beleggingen altijd in de achteruitkijkspiegel. Op basis daarvan kun je er met grote zekerheid vanuit gaan dat de beurs over 10 jaar hoger staat, net als huizenprijzen, het algemene prijsniveau en het bbp.
Assetallocatie 07 mei Optimix gaat keihard tegen de markt in Volgens Optimix zijn de overeenkomsten tussen de internethype van begin 2000 en de huidige hype zo groot, dat de vermogensbeheerder tegen de markt ingaat. Aandelen zijn verkocht en met de opbrengst zijn inflation linked obligaties gekocht, grondstoffenposities ingenomen en is een deel cash gehouden.
aandelen 02 mei Aandelen doen het op de lange termijn altijd beter Beursblogger Jonathan Clements geeft 5 goede redenen om op de lange termijn altijd te vertrouwen op de veerkracht van aandelen.
Assetallocatie 02 mei Ook zonder renteverlaging zijn aandelen de beste keuze Evan Brown, hoofd multi-asset bij UBS AM, blijft positief over aandelen, ook als de inflatie hardnekkig hoog blijft en de beloofde renteverlagingen van de Fed er dit jaar niet gaan komen. "Dat er minder rekening wordt gehouden met renteverlagingen heeft meer te maken met de sterke economische groei dan met de hardnekkig hoge inflatie."
Assetallocatie 22 apr Janus Henderson kiest voor cyclisch Europa Janus Henderson Investors kiest voor smallcaps en Europese aandelen. Volgens de Brits-Amerikaanse vermogensbeheerder houden beleggers te weinig rekening met een groeivertraging in de VS veroorzaakt door een langer hoog blijvende rente.